Zuid-Osseetse presidentsverkiezingen 2001

Zuid-Osseetse presidentsverkiezingen 2001
Datum eerste ronde	18 november 2001
Datum tweede ronde	9 december 2001
Land	Zuid-Ossetië[1]
Opkomst eerste ronde	onbekend
Opkomst tweede ronde	63,0%[2][3]
Stemmen
Genomineerde	Edoeard Kokojti
Partij	Onafhankelijk
Percentage	55,0%[2][3]
Genomineerde	Stanislav Kotsjijev
Partij	Communistische Partij
Percentage	40,7%
Resultaat
Nieuwe president	Edoeard Kokojti
Vorige president	Ljoedvig Tsjibirov
Begin regeerperiode	19 december 2001
Opvolging verkiezingen
← 1996     2006 →
Portaal    Politiek Georgië

In de Georgische afscheidingsrepubliek Zuid-Ossetië vonden op 18 november en 9 december 2001 presidentsverkiezingen plaats. Regerend president Ljoedvig Tsjibirov stelde zich herkiesbaar, maar haalde de vereiste tweede ronde niet. De onafhankelijke kandidaat Edoeard Kokojti won deze tweede ronde van de communistische partijleider Stanislav Kotsjijev met 55% van de stemmen.

Vrijwel de gehele internationale gemeenschap, inclusief Georgië, beschouwde de verkiezing van Kokojti als illegaal en erkende deze niet.

Achtergrond

President Ljoedvig Tsjibirov was herkiesbaar (foto 2015).

De betrekkelijk goede verstandhouding die Ljoedvig Tsjibirov had met de Georgische president Edoeard Sjevardnadze eind jaren 1990 leidde tot hoop op een begin van een conflictoplossing of in ieder geval een vreedzame cohabitatie, maar had nog geen concreet resultaat. Er werd gedurende Tsjibirov's termijn overlegd over de staatkundige verhoudingen tussen de centrale autoriteiten van Georgië en Zuid-Ossetië en de status van die laatste. Gedurende zijn gehele leiderschap neigde Tsjibirov naar een meer verzoenende houding en werd hij beschouwd als een stabiliserende invloed op de betrekkingen. Een overeenkomst over re-integratie van Zuid-Ossetië in Georgië leek nabij in 2000.^[5] Tsjibirov lag vooral vanwege de moeilijke sociaaleconomische omstandigheden in de regio uit de gratie, en niet zozeer vanwege zijn constructieve verstandhouding met de Georgiërs.^[7] Het Georgische bevolkingsdeel boycotte de verkiezing.

Kandidaten

Voor de verkiezingen van 2001 stelde president Ljoedvig Tsjibirov zich herkiesbaar als onafhankelijk kandidaat. Hij wilde graag zijn beleid om tot een vorm van normalisatie van betrekkingen met de centrale Georgische autoriteiten voort kunnen zetten in de constructieve verhouding die hij had met de Georgische president Edoeard Sjevardnadze. De sinds 1993 in Rusland gevestigde Edoeard Kokojti, voormalige kampioen Vrije Stijl worstelen van de Georgische SSR, verliet zijn Moskouse bestaan als ondernemer en meldde zich ook voor de verkiezing. Hij had een meer nationalistischer koers voor ogen, naar een verenigd Ossetië en aansluiting bij Rusland en wilde geen onderhandelingen met Georgië over een Zuid-Ossetische status binnen dat land. Politiek veteraan, parlementariër en leider van de Communistische Partij Stanislav Kotsjijev, Justitie minister Alan Parastajev en Georgi Gagijev maakten de kandidatenlijst compleet.

Resultaten

Edoeard Kokojti won de verkiezing

Communistisch leider Stanislav Kotsjijev werd tweede

Op 18 november behaalde Kokojti 47% van de stemmen, gevolgd door Kotsjijev met 24%. President Tsjibirov werd derde met 21% van de stemmen. Dit betekende dat er een tweede ronde nodig was tussen Kokojti en Kotsjijev. Tsjibirov verklaarde na zijn verlies uit de politiek te vertrekken en terug te keren naar de academische wereld.^[8] Premier Dmitri Sanakojev verklaarde niet met Kokojti te willen samenwerken, vanwege zijn betrokkenheid in de escalatie van het geweld in de periode 1989-1992, en het feit dat hij een Russisch staatsburger was die gesteund werd door "zekere krachten" in Moskou.^[9] Sanakojev speelde tijdens presidentsverkiezingen in 2006 een hoofdrol in alternatieve verkiezingen die de oppositie organiseerde. Hij werd daarna door Georgië benoemd tot leider van de 'Provisionele Territoriale Eenheid Zuid-Ossetië'. Bij de tweede ronde op 6 december 2001 kreeg Kokojti 55% van de stemmen tegen 41% voor Stanislav Kotsjiev. Op 19 december trad Kokojti aan als president.

De overwinning van Kokojti was onverwacht en vooral te danken aan de steun van de Tedejev-clan, een van de machtigste families van Zuid-Ossetië, die de verkiezingscampagne van Kokojti had georganiseerd en gefinancierd.^[10] Leden van de Tedejev-clan kregen nadien de verantwoordelijkheid over de douanedienst van de republiek en over het vrachtvervoer langs de Trans-Kaukasische Autoweg, de belangrijkste handelsverbinding tussen de republiek en Rusland en een belangrijke smokkelroute voor drugs en wapens. De weg zorgde voor een groot deel van de (clandestiene) inkomsten voor de Zuid-Ossetische overheid, dat in 2004 tot een conflict leidde met de autoriteiten in Tbilisi door de misgelopen douane inkomsten.^[11][13]

Kokojti nam in tegenstelling tot Tsjibirov een krachtige positie in tegen hereniging met Georgië en wilde alleen over vrede onderhandelen als Zuid-Ossetië werd behandeld als een onafhankelijke staat (een preconditie die de Georgische overheid weigert). Ook stond hij een vereniging van Zuid-Ossetië met de Russische autonome republiek Noord-Ossetië voor en daarmee een aansluiting bij Rusland.^[14]

Uitslag presidentsverkiezing Zuid-Ossetië op 18 november 2001 en 6 december 2011.[2][3]
Kandidaat		Partij	Eerste ronde		Tweede ronde
			Stemmen	%	Stemmen	%
	Edoeard Kokojti	Onafhankelijk		48	12.171	55,0
	Stanislav Kotsjijev	Communistische Partij		24	9.009	40,7
	Ljoedvig Tsjibirov	Onafhankelijk		21
	Alan Parastajev			?
	Georgi Gagijev			?
Totaal					21.180	100
Geldige stemmen					21.180
Ongeldige / verloren stemmen					929
Totale stemmen					22.109
Kiesgerechtigden / opkomst					~35.000	63
Bronnen: International Crisis Group[2], EU Report[3]

Waarnemers

Er werden geen verkiezingswaarnemers gestuurd door internationale organisaties in Europa, zoals het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten (ODIHR) van de OVSE, de EU, de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (PACE) en anderen, omdat zij de verkiezingen als illegaal beschouwen. Er waren alleen waarnemers uit de Russische deelrepubliek Noord-Ossetië.^[16]

Reacties

•  Georgië - Het Georgische parlement zei in een verklaring op 10 november 2001 dat "de verkiezingen worden beschouwd als een actie tegen de territoriale integriteit van Georgië, die de vredesbesprekingen tussen de twee partijen belemmert".^[16]

Zie ook

• President van Zuid-Ossetië
• Parlement van Zuid-Ossetië

Referenties

Bronnen, noten en/of referenties

1. Zuid-Ossetië is een beperkt erkende afscheidingsrepubliek van Georgië. Verkiezingen in het gebied worden door Georgië en vrijwel de gehele internationale gemeenschap niet erkend.
2. International Crisis Group "Make Haste Slowly", pagina 2-3.^[15]
3. EU rapport, Volume II, pagina 102, voetnoot 146.^[6]
4. (en) Georgia: Avoiding War in South Ossetia (Europe Report N°159). International Crisis Group (26 november 2004). Geraadpleegd op 5 mei 2022.
5. ICG, 'Avoiding War in South Ossetia', pagina 8.^[4]
6. (en) Independent International fact-Finding Mission on the Conflict in Georgia Volume I-III. Max Planck Institute (2009). Geraadpleegd op 21 januari 2022.
7. EU rapport, Volume II, pagina 97 en 102:"There was no evidence to suggest that Chibirov's unpopularity was directly connected to his constructive stance in the negotiations with the Georgian side. But his weakening political position, probably due to the continued social and economic hardships [...]" en "The popularity of South Ossetian leader Ludwig Chibirov plummeted in 1999. In November 1999 South Ossetia saw the first anti-government demonstrations calling for his resignation, citing the catastrophic economic situation, and in particular the absence of energy supplies. In the de facto presidential elections held in South Ossetia in December 2001 Chibirov came third in the first round and was eventually replaced by Eduard Kokoity, an Ossetian businessman based in Moscow".^[6]
8. (ru) Ludwig Chibirov leaves politics. Caucasian Knot (1 december 2001). Geraadpleegd op 6 mei 2022.
9. (ru) Presidential elections in South Ossetia. Caucasian Knot (20 november 2001). Geraadpleegd op 6 mei 2022.
10. (en) South Ossetia's President Clamps Down - A purge in South Ossetia redraws the political landscape. Institute for War and Peace Reporting (4 juli 2003). Geraadpleegd op 5 mei 2022.
11. ICG, 'Georgia: Avoiding War in South Ossetia', pagina 11: "With regards to the Ergneti market, South Ossetian authorities claim the trade was legal because they imposed custom duties on the goods from Russia. A large part of our budget" was financed by these duties, one stated."^[4]
12. (en) Section 2: South Caucasus case study (English) In: Local business, local peace: The peacebuilding potential of the domestic private sector. International Alert. Geraadpleegd op 5 mei 2022.
13. Chapter Between pragmatism and idealism: businesses coping with conflict in the South Caucasus: "Customs duties on the import and export of goods to and from Russia make up 90 percent of the republic’s budget", via footnote 11 citing Dzhikaev, V. and Parastaev, A. (2004) ‘Economy and Conflict in South Ossetia’ in Champain et al op. cit.^[12]
14. (en) Breakaway South Ossetia Seeks for Joining Russia. Civil Georgia (5 juli 2003). Geraadpleegd op 5 mei 2022.
15. (en) Georgia's South Ossetia Conflict: Make Haste Slowly (Europe Report N°183). International Crisis Group (7 juni 2007). Geraadpleegd op 22 januari 2022.
16. (en) Presidential Elections in Breakaway Region of South Ossetia. Civil Georgia (18 november 2001). Geraadpleegd op 8 juni 2022.

· ·

Verkiezingen en referenda in Zuid-Ossetië

Presidentsverkiezingen:	1996 · 2001 · 2006 · 2011 · 2012 · 2017 · 2022
Parlementsverkiezingen:	1990 · 1994 · 1999 · 2004 · 2009 · 2014 · 2019 · 2024
Referenda:	1991 · 1992 · 2001 · 2006 · 2011 · 2017