Alkoholfri sone er ei nemning for eit større eller mindre område der det er ulovleg å selja, drikka og i mange høve også ha med seg alkoholdrikkar.[1][2] Slike soner kan omfatta enkeltarrangement som konsertar og festivalar, opphalds- og serveringsstader, lokalsamfunn, statar og heile land. Tidsrom der land har vore alkoholfrie er gjerne kjend som forbodstid.
Ein kan skipa alkoholfrie soner som eit arbeid for generelt fråhald eller som reaksjon mot problem knytt til alkoholdrikking, som bråk og vald.[3][4] Slike tiltak kan møta motbør, til dømes med at ein har tradisjon for utandørs servering.[3]
Aserbajdsjan har hatt alkoholfrie soner flerie stader sidan minst 1996.[5] Desse sonene finn ein på stader som kafear, teutsal og rekreasjonsstader.[5]
I New South Wales i Australia er nokre gater utnemnde til alkoholfrie soner, markerte med skilt.[6] Politiet kan gje dei som bryt forbodet ei åtvaring. Dersom dei fortset å drikka kan dei få bøter og få drikka si konfiskert.[6] A great deal of parks in New South Wales are designated as alcohol-free zones.[6] Bondi i New South Wales skipa ei alkoholfri sone i byen i 2004 for å prøva å få bukt med vald og bråk på grunn av drikking på gata.[3] I april 2016 hadde Sydney 60 alkoholfrie soner, men byrådet gjorde framlegg om å fasa dei ut.[1]
I India finst det fleire døme på «tørrlagde» byar, regionar og heile delstatar. Alkoholforbod er populære blant mange kvinnegrupper, som hevder alkoholmisbruk fører til konemishandling og djupare fattigdom. Kritikarar peiker likevel på at det pleier vera lett å få tak i alkohol gjennom smugling og heimebrenning.
Den indiske grunnlova slår fast at delstatane skal arbeida for alkoholforbod bortsett frå til medisinsk bruk.[7] I 2016 var fire delstatar eller territorium tørrlagde - Bihar, Gujarat, Lakshadweep og Nagaland.[8] Også Haryana, Maharashtra, Manipur, Mizoram og Tamil Nadu har hatt alkoholforbod.[9]
Regionen Attappadi i Kerala blei gjort til ei alkoholfri sone i 1996 av delstatsministeren A.K. Antony. Trass i statusen har folk gjennom fleire år kryssa delstatsgrensa til Tamil Nadu for å kjøpa alkohol, noko som førte til protestar i 2016. Ein skal også ha produsert heimebrent i skogane i området.[10]
Den første større alkoholfrie sona skipa i Storbritannia var i Coventry i England i 1988.[11] Opphavleg blei heile sentrum erklært som ei alkoholfri sone,[11] men i 2006 blei deretter blei heile byen erklært alkoholfri. Forbodet er retta mot drikking på offentleg stad.[12]
Boston i Lincolnshire la ned forbod mot offentleg drikking i januar 2015 som reaksjon mot uro knytt til dette.[13] The street drinking ban includes the town center and other areas.[13] Folk som blir tekne medan dei drikk offentleg i forbodne område kan få ein bot på 100 pund, 500 pund om dei blir bedne om å stoppa og ikkje gjer det.[13] Om dei blir tekne ein andre gong innan seks månader etter ein første blir dei også bøtelagt opptil 500 pund.[13] Ved innføringa av forbodet samla byrådsmedlemmer og politi ved ei tilstelling der øl frå ølkanner blei hella ut eit avløp.[13]
I 2009 blei det innført alkoholfrie soner i fleire parkar i Knowsley i Merseyside på grunn av problem med fyll og uro.[4] Drikking på serveringsstader med alkoholløyve blei ikkje påverka av sonene.[4]
Liverpool i England har også fleir alkoholfrie soner i delar av byen.[14]
Eit knapt fleirtal av delstatane i USA har forbod mot å ha eller drikka frå eit opna alkoholilåt på offentleg stad, medan 24 av statane ikkje har lover knytt til offentleg drikking.[15] Byar og county kan innføra lokale reglar som forbyr eller tillèt drikking.[16]
Ein del parkar og rekreasjonsområde i USA er alkoholfrie område, medan andre ikkje er det. Til dømes kan ein ha forbod mot alkoholdrikking i strandområde, medan det er lov å drikka alkohol i campingområde.[17] Johnson County i Iowa har til dømes alkoholfrie soner.[17] Elvebreidden i Covington i Ohio blei erklært ei alkoholfri sone av det lokale politiet rundt 1989.[18]