Philadelphus lewisii
| Philadelphus lewisii | |
 Philadelphus lewisii | |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Kornellordenen Cornales |
| Familie: | Hydrangeaceae |
| Underfamilie: | Philadephoideae |
| Stamme: | Philadelpheae |
| Slekt: | Skjærsminslekta Philadelphus |
| Art: | P. lewisii |
| Vitskapleg namn | |
| Philadelphus lewisii | |
Philadelphus lewisii (engelsk Lewis's mock-orange) er ein lauvfellande busk i skjærsminslekta i hortensiafamilien. Naturleg veks ho i den vestlege delen av Nord-Amerika, frå nordvestre California i Sierra Nevada, nord til særleg British Columbia i Canada, og aust til Idaho og Montana. Ho er utbreidd, men er likevel ikkje særleg vanleg og opptrer som einslege buskar mellom andre planter. Planta vart først samla av Meriwether Lewis i 1806.[1] Ho har ikkje noko offisielt norsk namn, sjølv om einskilde kultivarar er nytta som hageplante i Noreg.
Skildring
[endre | endre wikiteksten]
Blomstrane sit i klasar i enden av store stilkar og har fire 5-40 mm lange kronblad og mange gule støvberarar. Når busken er i full blome er han dekt av ei mengd kvite blomstrar. Blomstrane har ei sterk, søt lukt lik den frå appelsinblomstrar med eit snev av ananaslukt. Frukta er ein liten hard kapsel som er 1 cm lang med treaktige, spisse venger, og inneheld mange brune 2.5-3 mm lange frø.
Amerikanske urfolk nytte P. lewisii til ulike formål. Den harde veden vart nytta for å lake jakt- og fiskereidskap, truger, piper, og møblar. Blada og barken inneheld saponin, vart blanda med vatn for å bli brukt som ei mild såpe.
Kultivarar
[endre | endre wikiteksten]- Philadelphus lewisii 'Waterton', opphavleg frå Waterton Lakes-området i Alberta i Canada.[2]
Dyrking
[endre | endre wikiteksten]Busken veks best i heilt eller delvis sol. Den toler tørke og veks på dårleg grunn med lysande blomster og fruktduft.
Statsblome
[endre | endre wikiteksten]P. lewisii er delstatsblome for Idaho.
Referansar
[endre | endre wikiteksten]Casebeer, M. (2004). Discover California Shrubs. Sonora, California: Hooker Press. ISBN 0-9665463-1-8
- ↑ Francis, John K. (red). Wildland Shrubs of the United States and its Territories: Thamnic Descriptions. USDA Forest Service. GTR IITF-WB-1. Philadelphus lewisii Lewis mock orange
- ↑ arkivkopi, arkivert frå originalen 1. desember 2017, henta 16. juli 2012
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Philadelphus lewisii