Narbona

Hastiin Narbona éí Naabeehó binaatʼaanii nilį́į́hgoʼ binaanish ayiilá, áádóó Tachííʼníí dinéʼiʼ nilį́į́hgoʼ diné nilį́ʼ nitʼę́ę́h. Hastiin Narbona éí nitságoʼ bilį́į́ hólǫ́ nitʼę́ę́h áádóó akwii tʼéígoʼ beeʼbeehódilzhin nitʼę́ę́h.

Woozhchʼį́į́d 1822 biyihah yę́ędą́ą́ʼ éí Hastiin Narbona yéigo naatʼaanii nilį́hgoʼ binaanish ayiilyá; díí éí 24go Naabeehó binaatʼaanii yiigą́ (naaztsééd), díí éí Kiisʼáanii Mąʼii Deeshgiizhnii bikéyahdi ahótʼį́į́hdiʼ. Yootódą́ą́ Naakáí bódaʼhólnį́ʼígíí yiiłʼałah hilééh nitʼę́ę́h.

Atsá biyaazh 1829 biyihah yę́ędą́ą́ʼ éí Naakáí Hastiin Captain Blas de Hinojos dóó Naakáí bisiláołtsooí bikʼé daʼhódéísdlį́ʼ, díí éí "Béésh Łichííʼí Bigiizh" hoolyéedi adaʼhótʼį́į́hdiʼ (Naabeehó akʼé daʼdéísdlį́ʼ).

1849 biyihah yę́ędą́ą́ʼ éí Bilagáana Hastiin Col. John M. Washington Naabeehó bikéyahdi niiyá, díí éí adooanaa hólǫ́ʼniʼ nihiihtáʼiʼ nihį́į́h niiyá, áádóó éí beeʼałhaʼdeetʼaah naaltsoos bikáaʼgi. Ałahiilį́į́hdiʼ Wááshindoon bisiláołtsooí dóó Naakáí bisiláo aadi nidaʼkáí, nitʼę́ę́h Naakáíłá bilį́į́ háyiisid. Éí łį́į́ʼ shénéístʼį́ʼnį́goʼ bilagáana Hastiin Col. John M. Washington yiiłhólné. Áádóó éí łį́į́ʼ biniiná saad haazlį́ʼ áádóó bilagáana dóó Naakáí beeʼeldǫǫh dóó beeʼeldǫǫhtsoh yeeʼ Naabeehółá nideistsééd. Hastiin Narbona atah hwiił adéísdǫǫh áádóó éí bitsʼąąʼ dooadjidein.