ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ

ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ
Type of subdivision of (the) Former Country
୧୮୨୧–୧୯୪୮ →
Location of ଗାଙ୍ଗପୁର
Location of ଗାଙ୍ଗପୁର
ଗାଙ୍ଗପୁର
History
 •  Established ୧୮୨୧
 •  ଭାରତ ଗଣରାଜ୍ୟରେ ବିଲୟ ୧୯୪୮
Area
 •  ୧୯୪୧ ୬,୪୫୪ km2 (୨,୪୯୨ sq mi)

ଗାଙ୍ଗପୁର ଗଡ଼ଜାତ ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ ରାଜତ୍ୱ ସମୟରେ ଭାରତର ଗଡଜାତ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ଥିଲା । ୧୯୦୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହା ପୂର୍ବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି( Eastern States Agency) ଅଧୀନରେ ଛୋଟା ନାଗପୁର ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଥିଲା ।[୧]

ଗାଙ୍ଗପୁରର କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୬୪୫୪ ବର୍ଗ କିଲୋମିଟର ଓ ୧୯୪୧ ମସିହାରେ ଏହାର ଜନସଂଖ୍ୟା ୩୯୮,୧୭୧ ଥିଲା । ଜନସାଧାରଣ ମୁଖ୍ୟତଃ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାଭାଷୀ ଥିଲେ । ଏହା ୧ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୪୮ରେ ଭାରତର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ମିଶିଥିଲା। ଗାଙ୍ଗପୁର ରାଜ୍ୟର ରାଜଧାନୀ ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଶାର ସୁନ୍ଦରଗଡ ସହର ଥିଲା ।[୨]

ଇତିହାସ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଗାଙ୍ଗପୁର ସମ୍ବଲପୁରର ରାଜ୍ୟର ଏକ ସାମନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଥିଲା । ୧୮୨୧ ମସିହାରେ ବ୍ରିଟିଶ କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ଗାଙ୍ଗପୁର ଉପରେ ସମ୍ବଲପୁରର ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଅଧିକାରକୁ ବାତିଲ କରିଦେଲେ ଏବଂ ଗାଙ୍ଗପୁରର ଶାସକଙ୍କୁ ଏକ ସନଦ ଦିଆଗଲା, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଗାଙ୍ଗପୁର ଏକ ବ୍ରିଟିଶ ସାମନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା।[୩][୨]

ଶାସକ

[ସମ୍ପାଦନା]

ଗାଙ୍ଗପୁରର ଶାସକମାନେ ୧ ୧୮୭୪ ପରଠାରୁ ରାଜା ଉପାଧି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

  • .... - ୧୮୦୪ ବାଜନାଥ ଶେଖର ଦେଓ |
  • ୧୮୦୪ - ୧୮୨୦ ଇନ୍ଦ୍ର ଶେଖର ଦେଓ |
  • ୧୮୨୦ - 26 ଫେବୃଆରୀ 1831 ପର୍ଶରାମ ଶେଖର ଦେଓ (ମୃ. 1831)
  • ୧୮୩୧ - ୧୮୫୨ ଜଗଦେବ ଶେଖର ଦେଓ |
  • ୧୮୫୨ - ୧୮୫୮ ଚନ୍ଦ୍ରଭାନୁ ଶେଖର ଦେଓ |
  • ୧୮୫୮ ମଦନ ମୋହନ ଶେଖର ଦେଓ |
  • ୨୮ ଅକ୍ଟୋବର ୧୮୫୮ - ୧୮୭୪ ରଘୁନାଥ ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୮୪୯ - ମୃ. ୧୯୧୭)

ରାଜା

[ସମ୍ପାଦନା]
  • ୧୮୭୪ - ୧୯୧୭ ରଘୁନାଥ ଶେଖର ଦେଓ (ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉପାଧୀ ଶୈଳୀ ମହାରାଜା ୧୯୧୫ରୁ)
  • ୧୦ ଜୁନ୍ ୧୯୧୭ - ୫ ମଇ ୧୯୩୦ ଭବାନୀ ଶଙ୍କର ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୮୯୮ - ମୃ. ୧୯୩୦)
  • ୫ ମଇ ୧୯୩୦- ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ ବୀର ମିତ୍ର ପ୍ରତାପ ଶେଖର ଦେଓ (ଜ. ୧୯୨୦ - ମୃ. ୧୯୩୮)
  • ୫ ମଇ ୧୯୩୦ - ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ କୁରୁପମର ରାଣୀ ଜାନକୀ ରଥନାୟମାର୍ଜୀ -ରିଜେଣ୍ଟ୍
  • ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮ - ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ବିର ପ୍ରତାପ ଶେଖର ଦେଓ (ଖ୍ରୀ। ୧୯୨୩- ଡି। ୧୯୬୭)
  • ୨୬ ଡିସେମ୍ବର ୧୯୩୮- ୨୭ ନଭେମ୍ବର ୧୯୪୪ କୁରୁପମର ରାଣୀ ଜାନକୀ ରଥନାୟମାର୍ଜୀ - ରିଜେଣ୍ଟ୍ *

ଆଧାର

[ସମ୍ପାଦନା]
  1. ↑ Satpathi, N. (1969). He sāthi! he sārathi!. CRL-E-Resources. Kaṭaka shṭuḍeṇts shṭora. Retrieved 2020-12-04.
  2. ↑ ୨.୦ ୨.୧ Cobden-Ramsay, L.E.B. (2011). Feudatory States of Orissa: Bengal District Gazetteers. Logos Press. p. 175. ISBN 978-81-7268-216-3. Retrieved 2020-12-04.
  3. ↑ Dāśa, Ś. (1962). Samvalapura itihāsa. Retrieved 2020-12-04.