କଳାମଣ୍ଡଳମ କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା | |
---|---|
ଜନ୍ମ | ୧୯୧୫ |
ମୃତ୍ୟୁ | ୧୯୯୯ |
ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
କଳାମଣ୍ଡଳମ କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା(୧୯୧୫-୧୯୯୯) ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର କେରଳର ଜଣେ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ଥିଲେ ।[୧] ସେ ରାଜ୍ୟର ମାଲାପୁରମ ଜିଲ୍ଲାର ଥିରୁନାଭାୟାର ମୂଳ ବାସିନ୍ଦା ଅଟନ୍ତି । ସେ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମର ନିକଟ ବିଲୁପ୍ତ ରାଜ୍ୟରୁ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟରେ ପୁନରୁତ୍ଥାନ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଗଠନ ଏବଂ ଅଳଙ୍କାରରେ ପରିଣତ କରିଥିଲେ ।[୨]
କେରଳ କଳାମଣ୍ଡଳମର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବ୍ୟାଚ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା ସ୍ୱର୍ଗତ କଥକଲି ମାଷ୍ଟର ପଦ୍ମଶ୍ରୀ କଳାମଣ୍ଡଳମ କୃଷ୍ଣନ ନାୟାରଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ ।[୩] କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା ଲେଖିଥିବା ଦୁଇଟି ପୁସ୍ତକ ମଧ୍ୟରୁ “ମୋହିନିୟତମ୍ - ଇତିହାସ ଏବଂ ନୃତ୍ୟ ସଂରଚନା” ମୋହିନୀଟ୍ଟମ ଉପରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଏବଂ କେବଳ ପ୍ରାମାଣିକ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟେସନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।[୪]
କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା ଉଭୟ କେରଳ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଂଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ସେ ୧୨ ମଇ ୧୯୯୯ରେ ତ୍ରିପୁଣିଥୁରା (ଯେଉଁଠାରେ ଏହି ଦମ୍ପତି ସ୍ଥିର ହୋଇଥିଲେ) ୮୪ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପୁଅ ଜଣେ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ଏବଂ ଟେଲିଭିଜନ ଅଭିନେତା ହୋଇଥିବାବେଳେ ନାତୁଣୀ ସ୍ମିଥା ରାଜନ ଜଣେ ଜଣାଶୁଣା ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ କଳାକାର ଥିଲେ । ସେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ କବି ଭାଲାଥୋଲ ନାରାୟଣ ମେନନଙ୍କଠାରୁ କାବ୍ୟତ୍ରି ପୁରସ୍କାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।[୫]
ସେ କେରଳ ମଣ୍ଡଳର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ବ୍ୟାଚର ଛାତ୍ର ଥିଲେ । ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରାୟ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ଲାଗିଥିଲା । କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମାଙ୍କୁ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟର ମାତା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ କାରଣ ସେ କେରଳର ଏହି ନୃତ୍ୟ ରୂପକୁ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟର ମୁଖ୍ୟ ସ୍ରୋତକୁ ଆଣିଥିଲେ । କଲ୍ୟାଣୀ ଆମ୍ମା ମଧ୍ୟ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟ ଧର୍ମ ପଛରେ ପୌରାଣିକ ରହସ୍ୟ ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ । ସେ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟ ରୂପକୁ ସ୍ୱର୍ଗୀୟ ସୁନ୍ଦରୀ ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିବେଷିତ ନୃତ୍ୟ ଭାବରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଥିଲେ । କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମା ୨୦ ବର୍ଷ ବୟସରେ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟ ଶିଖିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ । ସେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସଂଗୃହିତ ତଥ୍ୟକୁ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ପୁସ୍ତକରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହି ପୁସ୍ତକଗୁଡ଼ିକ ଆଜି ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟ ଫର୍ମର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାମାଣିକ ଦଲିଲ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
କଳାମଣ୍ଡଳମ କଲ୍ୟାଣିକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମାଙ୍କର ଆହୁରି ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ଅଛି । ୧୯୩୮ ମସିହାରେ ମହାକାବୀ ଶ୍ରୀ ଭାଲାଥୋଲ କବିତା କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର କବିତାର ଉତ୍କର୍ଷତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ତାଙ୍କୁ "କବିତ୍ରୀ" ଆଖ୍ୟା ଦେଇଥିଲେ । ୧୯୮୬ ମସିହାରେ, କେରଳ କଳାମଣ୍ଡଲମ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ । ୧୯୯୭ ରେ, ସେ ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ ଜଗତରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିବାରୁ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ତାଙ୍କୁ କାଳିଦାସ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ସହିତ, ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଏହି ମୂଲ୍ୟବାନ ଯାତ୍ରା ୧୯୯୯ରେ ଶେଷ ହେଲା । ତାଙ୍କର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀ ମୋହିନୀୟାଟ୍ଟମ ନୃତ୍ୟ ଆଜି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଆଗକୁ ବଢିଛି ।
{{cite book}}
: Check date values in: |access-date=
(help)
{{cite news}}
: Check date values in: |archive-date=
(help)