ଜ୍ୟେଷ୍ଠା (ନକ୍ଷତ୍ର)

ଇଂରାଜୀ ଲିଙ୍କ

https://or.wikipedia.org/wiki/Jyeshtha_(nakshatra)

ରାଶି ଚକ୍ରରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ନକ୍ଷତ୍ରର ଅବସ୍ଥିତି

ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତେ ୨୭ଟି ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟରୁ ଅଷ୍ଟଦଶ ନକ୍ଷତ୍ର ହେଉଛି ଜ୍ୟେଷ୍ଠା । ରାଶିଚକ୍ର (ଅପମଣ୍ଡଳ)ରେ ବିଛାରାଶିରେ ୧୬ ଡିଗ୍ରୀ ୪୦ ମିନିଟରୁ ୩୦ ଡିଗ୍ରୀ ଯାଏଁ ବ୍ୟାପ୍ତ ।

ଜ୍ୟୋତିଷୀୟ ପରିଚୟ

ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷରେ ରାଶିଚକ୍ର (୩୬୦ ଡିଗ୍ରୀ)କୁ କାଳ୍ପନିକ ୨୭ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଗ ଅର୍ଥାତ୍‌ ୧୩ ଡିଗ୍ରୀ ୨୦ ମିନିଟ ଅଂଶ ଗୋଟିଏ ଗୋଟିଏ ନକ୍ଷତ୍ର ନାମରେ ନାମିତ । ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷମାନେ ୨୭ଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ତାରକାପୁଞ୍ଜରେ ବିଭକ୍ତକରି ପ୍ରତ୍ୟେକଙ୍କୁ ଗୋଟିଏ ଲେଖାଁଏ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନାମ ଦେଇ ଅଛନ୍ତି । ପୁଣି ପ୍ରତ୍ୟେକ ନକ୍ଷତ୍ରକୁ ଚାରି ପାଦରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଚନ୍ଦ୍ରର ଦୈନିକ ଗତି ପ୍ରାୟ ୧୩ ଡିଗ୍ରୀ ୨୦ ମିନିଟ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହା ଗୋଟିଏ ଦିନ ଗୋଟିଏ ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଅବସ୍ଥାନ କରିଥାଏ । ^[୧] ତେଣୁ ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷରେ ନକ୍ଷତ୍ର ସହିତ ଚନ୍ଦ୍ରର ସମ୍ବନ୍ଧ ଅତି ନିବିଡ । ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତରେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜନ୍ମ ସମୟରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଯେଉଁ ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥାନ୍ତି, ବ୍ୟକ୍ତିର ସେହି ଜନ୍ମ ନକ୍ଷତ୍ର ହୁଏ ।

ତେବେ ଅଶ୍ୱିନୀଠାରୁ ରେବତୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୭ ନକ୍ଷତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ଚାନ୍ଦ୍ରମାନ ମାସକୁ ବାଣ୍ଟିଲା ବେଳକୁ କିଛି ନିଅଣ୍ଟ ଦେଖାଯିବାରୁ ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷମାନେ ଅଭିଜିତ ନକ୍ଷତ୍ରକୁ ଅଷ୍ଟାବିଂଶ ନକ୍ଷତ୍ର ରୂପେ ଗଣନା କରିଅଛନ୍ତି । ^[୨]

ବିଶେଷତ୍ୱ

• ହିନ୍ଦୁ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ନକ୍ଷତ୍ର ତିନିଗୋଟି ତାରାପୁଞ୍ଜର (en:Antares, en:Sigma Scorpii ଓ en:Tau Scorpii) ସମାହାର ।^[୩] ଏହି ତାରାପୁଞ୍ଜ ଏକ କୁଣ୍ଡଳ ଆକୃତିରେ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହେଉଥିବାରୁ ନକ୍ଷତ୍ରର ନାମ ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ।^[୪]
• ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ରାଶିଚକ୍ରରେ ବିଛା (ରାଶି)ରେ ବିଛାରାଶିରେ ୧୬ ଡିଗ୍ରୀ ୪୦ ମିନିଟରୁ ୩୦ ଡିଗ୍ରୀ ଯାଏଁ ବ୍ୟାପ୍ତ ।
• ବୁଧ ଏହାର ଅଧିପତି ।^[୫]
• ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷମତେ ଏହି ନକ୍ଷତ୍ର ରାକ୍ଷସଗଣ ଓ ସତ୍ତ୍ୱଗୁଣ ସହ ସମ୍ବନ୍ଧିତ ।^[୬][୭]
• ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତେ ଅନୁରାଧା ନକ୍ଷତ୍ର ଲିଙ୍ଗ ଭେଦରେ ସ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ଜାତି ଭେଦରେ ଭୃତ୍ୟ ।^[୮]
• ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଜନ୍ମିତ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ଉଚ୍ଚ ବିଚାର ସଂପନ୍ନ ଏବଂ କ୍ଷଣକୋପୀ ପ୍ରକୃତିର ହୋଇଥାଆନ୍ତି ।^{[୯][୧୦]}
• ସାଧାରଣତଃ ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ ମତେ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରରେ ନବଜାତ ଶିଶୁର ଜନ୍ମ ବେଳେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଚନ୍ଦ୍ରର ଅବସ୍ଥାନକୁ ନେଇ ନବଜାତକର ନାମକରଣ କରାଯିବାର ପ୍ରଥା ପ୍ରଚଳିତ । ଜ୍ୟେଷ୍ଠା ନକ୍ଷତ୍ରରେ ଚନ୍ଦ୍ର ଅବସ୍ଥାନ କରୁଥିଲେ, ଚାରିପାଦ କ୍ରମରେ ନବଜାତକର ନାମର ପ୍ରଥମ ଅକ୍ଷର ନିମ୍ନପ୍ରକାରେ ହେବ ।^[୧୧]

ପ୍ରଥମ ପାଦ- No (नो)

ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଦ- Ya (या),

ତୃତୀୟ ପାଦ- Yi (यी) ଏବଂ

ଚତୁର୍ଥ ପାଦ- Yu (यू)

ପୌରାଣିକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ

ଅଧିକ ତଥ୍ୟ

• "List of Naxatras"

ଆଧାର

1. "The 27 Naxatras". Archived from the original on 29 May 2017. Retrieved 30 May 2017.
2. "Fundamentals of Vedic Astrology" (PDF). Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 25 September 2015.
3. Harness, Deniss M. The Nakshastras. Motilal Banarasidas. pp. 2–3.
4. "The 27 'Nakshatras' in the Hindu System of Astrology". Archived from the original on 18 September 2015. Retrieved 24 September 2015.
5. "27 Constellations or Nakshtras & their Lord Planets or Swami Grahas in Vedic Astrology or Jyotish". Archived from the original on 19 September 2015. Retrieved 24 September 2015.
6. "Nakshatras, the lunar zodiac of Vedic Astrology". Retrieved 25 September 2015.
7. Rath, Sanjaya. "Naxatra Basics". Retrieved 10 October 2015.
8. Swain, Captain Manasa Ranjan . ବୈଦିକ ଜ୍ୟୋତିଷ, ପୃଷ୍ଠା- 23-24. ପ୍ରକାଶକ-ଜ୍ୟୋତିଷ-ବାସ୍ତୁ ସାଧନା ଆଶ୍ରମ.
9. "The 27 Nakshtras". Retrieved 26 September 2015.
10. "27 Naxatras". Retrieved 26 September 2015.
11. "How to name your baby as per Hindu Astrology?"www.mypanchang.com, Retrieved 25 September 2015