ପଞ୍ଜାବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି

ଏହି ଲେଖାଟି a historical group of states in British India ବାବଦରେ । other uses of the name, Punjab (disambiguation) ପ୍ରସଙ୍ଗଟି ଦେଖନ୍ତୁ ।

ଛାଞ୍ଚ:Infobox Former Subdivision

 ପଞ୍ଜାବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି  ବ୍ରିଟିଶ ଶାସକମାନେ 1930 ମସିହାରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିବା ଏକ ରାଜନୈତିକ ସଂଗଠନ । ଏହାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ଭାରତ ଏଜେନ୍ସି ଓ ରାଜପୁଟାନା ଏଜେନ୍ସି ଢାଞ୍ଚାରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଥିବା 40ଟି ରାଜ୍ୟ ବିଷୟରେ ଦେଖା ରେଖା କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା । .^{[୧] [୨]}

1947 ମସିହାରେ ଏଠି ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ରାଜ୍ୟ ପାକିସ୍ଥାନ ଅଦିନାରେ ରହିବା ବେଳେ ବାକି ରାଜ୍ୟ କ୍ରମଶଃ ଭାରତୀୟ ରାଜ୍ୟ ସଂଘ ସହ ମିଳିତ ହେଇଯାଇଥିଲେ । 

ଇତିହାସ 

1814-16 ମସିହାରେ ହେଇଥିବା ଆଙ୍ଗ୍ଲୋ- ନେପାଲୀ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳର ଅନେକ ରାଜ୍ୟ ବ୍ରିଟିଶ ମାନଙ୍କ ରକ୍ଷ୍ୟଣକୁ ଆସିଥିଲେ ଓ ସେମାନଙ୍କୁ ପଞ୍ଜାବ ରାଜ୍ୟ ଓ ସିମଳା ପାର୍ବତ୍ଯ ରାଜ୍ୟ ଭାବରେ ର4ଅଖା ଯାଇଥିଲା । ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ କେବଳ ତେହରି ଗର୍ହବାଳ ରାଜ୍ୟ ଛାଡି ବାକି ସବୁକୁ ବ୍ରିଟିଶର ପଞ୍ଜାବ ପ୍ରୋଭିନ୍ସରେ ରଖା ଯାଇଥିଲା ।  ^[୩]

ପଞ୍ଜାବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି 1933ରେ ଗଠିତ ହେଇ ପଞ୍ଜାବ ମୂଳ ରାଜ୍ୟ ସମୂହକୁ ସେଥିରେ ସାମିଲ କରାଗଲା ଓ ତାହାର ଦାୟିତ୍ୱ ପଞ୍ଜାବର ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣରଙ୍କୁ ଦିଆ ଗଲା । ସେହିପରି ସିମଳା ପାର୍ବତ୍ଯ ରାଜୟା ସମୂହକୁ ମଧ୍ୟ ମିଶ୍ରଣ କରି ତାହାର ଦାୟିତ୍ୱ ସିମଳାର  ଉପ ଲେଫ୍ଟନାଣ୍ଟ ଗଭର୍ଣରଙ୍କୁ ଦିଆ ଗଲା । ^[୪] ଏହି ଏଜେନ୍ସି ଶିମଳାଠାରେ ଥିବା ଗଭର୍ଣର ଜେନରେଲଙ୍କଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହଉଥିଲା । ^[୫]

1947ରେ ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେଲା ପରେ ଭାରତୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ରାଜ୍ୟ ସବୁ ସେଥିରେ ମିଶ୍ରଣ ହେଲେ ଓ ତେହରି ଗରବାଳ ରାଜ୍ୟ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶକୁ ଯିବା ସହ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ସବୁ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ସହ ମିଶ୍ରଣ ହେଲେ । ପରେ ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ରାଜ୍ୟ ହେଲା ବେଳକୁ ତେହରି ଗରବାଳ ସେହି ପ୍ରଦେଶରେ ରହିଲା । 

ରାଜକୀୟ ରାଜ୍ୟ ସମୂହ 

ପଞ୍ଜାବ ରାଜ୍ୟ ଏଜେନ୍ସି 

ସେଲୁଟ ରାଜ୍ୟ ସବୁ , କ୍ରମାନୁସାରେ  :

• Patiala, title Maharaja, Hereditary salute of 17-guns (19-guns local)
• Bahawalpur (now in Pakistan), title Nawab, Hereditary salute of 17-guns (later promoted to 21 guns by the Pakistani president)
• Jind, title Maharaja, Hereditary salute of 13-guns (15-guns personal and local)
• Kapurthala, title Maharaja, Hereditary salute of 13-guns (15-guns personal and local)
• Nabha, title Maharaja, Hereditary salute of 13-guns (15-guns local)
• Bilaspur (Kahlur), title Raja, Hereditary salute of 11-guns
• Chamba, title Raja, Hereditary salute of 11-guns
• Faridkot, title Raja, Hereditary salute of 11-guns
• Maler Kotla (Malerkotla), title Nawab, Hereditary salute of 11-guns
• Mandi, title Raja, Hereditary salute of 11-guns
• Sirmur (Nahan), title Maharaja, Hereditary salute of 11-guns
• Suket (Sundarnagar), title Raja, Hereditary salute of 11-guns
• Loharu, title Nawab, Hereditary salute of 9-guns

ସାଲୁଟ ବିହୀନ ରାଜ୍ୟ 

• ମମଦୋତ
• ପଟାଉଡି 

ପୁନଶ୍ଚ ଦେଖଣା 

• Political integration of India

ଆଧାର 

1. David P. Henige (2004). Princely states of India: a guide to chronology and rulers. Orchid Press. ISBN 978-974-524-049-0.
2. Princely States of India
3. V. Verma, The Emergence of Himachal Pradesh: A Survey of Constitutional Developments, pp. 41-42
4. John Hutchison and JP Vogel, History of Punjab Hill states; Lahore 1933
5. Ramesh Chandra Bisht, International Encyclopaedia Of Himalayas, Vol. 3, p. 104