ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏନ. ମେନନ | |
---|---|
ଜନ୍ମ | ୨୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୯୯ |
ମୃତ୍ୟୁ | ୩୦ ନଭେମ୍ବର ୧୯୯୪ |
ଜାତୀୟତା | ଭାରତୀୟ |
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଏନ. ମେନନ (୨୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୮୯୯[୧] - ୩୦ ନଭେମ୍ବର ୧୯୯୪ [୨]) ଜଣେ ଭାରତୀୟ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ[୩] ଏବଂ ରାଜନେତା ଥିଲେ । ସେ ୧୯୬୨ ମସିହାରୁ ୧୯୬୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟର ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ ।
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରି ଥିଲେ । ସେ ରାମ ବର୍ମା ଥାମ୍ପାନ ଏବଂ ମାଧବୀକୁଟ୍ଟୀ ଆମ୍ମାଙ୍କ ସନ୍ତାନ ଥିଲେ । ୧୯୩୦ ମସିହାରେ, ସେ ପ୍ରଫେସର ଭି.କେ. ନନ୍ଦନ ମେନନଙ୍କୁ ବିବାହ କରିଥିଲେ, ଯିଏ କେରଳ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଉପ-କୁଳପତି (୧୯୫୦–୧୯୫୧)[୪], ପାଟଣା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଉପ-କୁଳପତି ଏବଂ ଇଣ୍ଡିଆନ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ ଅଫ ପବ୍ଲିକ ଆଡମିନିଷ୍ଟ୍ରେସନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଥିଲେ ।
ସେ ୧୯୫୨ ମସିହାରୁ ୧୯୬୬ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏକ ରାଜ୍ୟସଭାର ସଦସ୍ୟ ଥିଲେ ।[୫] ସେ ୧୯୫୨ରୁ ୧୯୫୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସଂସଦୀୟ ସଚିବ, ୧୯୫୭ରୁ ୧୯୬୨ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଡେପୁଟି ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ୧୯୬୨ରୁ ୧୯୬୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୬] ୧୯୬୭ ମସିହାରେ ରାଜନୈତିକ ସେବାରୁ ଅବସର ନେବା ପରେ ସେ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭରସିଟି ପ୍ରେସଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ 【ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ପାମ୍ପଲେଟ୍ସ ଇଣ୍ଡିଆନ ଆଫେୟାର୍ସ】 ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ମହିଳାଙ୍କ ଉପରେ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଲେଖିବା ସହ ସାମାଜିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।[୭] ତାଙ୍କର ସେବାକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେବାକୁଯାଇ ତାଙ୍କୁ ୧୯୫୭ ମସିହାରେ ପଦ୍ମ ଭୂଷଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା ।[୮]
ମେନନ ରାଜନୀତି ପରେ ନିଜର ସକ୍ରିୟ ଜୀବନକୁ ଜାତିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଉତ୍ସର୍ଗ କରିଥିଲେ । ସେ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ମହିଳା ସମ୍ମିଳନୀରେ ବହୁ ବର୍ଷ ଧରି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତଥା ପୃଷ୍ଠପୋଷକ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ମୋରାରଜୀ ଦେଶାଇଙ୍କ ସହ 【ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ପ୍ରୋହିବିଶନ କାଉନସିଲ】"ସମସ୍ତ ଭାରତ ନିଷେଧ ପରିଷଦ"ର ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ ଥିଲେ । ୧୯୮୮ ମସିହାରେ, ସେ ଏ.ପି. ଉଦୟଭାନୁ ଏବଂ ଜନସନ ଜେ. ଏଡୟାରନମୁଳାଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ମଦ୍ୟପାନ ଏବଂ ଡ୍ରଗ ସୂଚନା କେନ୍ଦ୍ର (ADIC)-ଭାରତର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାର ଚେୟାରମ୍ୟାନ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ସେ ମହିଳାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିରକ୍ଷରତା ବିଲୋପ ପାଇଁ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ କମିଟିର ସଭାପତି ତଥା ୧୯୭୨ରୁ ୧୯୮୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀ ନ୍ୟାସନାଲ ମେମୋରିଆଲ ଟ୍ରଷ୍ଟର ଚେୟାରମ୍ୟାନ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ।[୯]
ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ସରକାରରେ ରାଜ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମେନନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ତ୍ରିଭାନ୍ଦ୍ରମଠାରେ 【ଥମ୍ବା ଇକ୍ୱାଟୋରିଆଲ ରକେଟ ଲଞ୍ଚିଂ ଷ୍ଟେସନ】ର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ସହ ଜଡିତ ଅମଲାଗିରି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଗମ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା ।[୧୦]
She was the Founder – member of the All – India Women ' s Conference , and of the Federation of University Women .