ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਅਤੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਇੱਕ ਟੈਕਸ ਅਫਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰੈਵੇਨਿਊ ਇਨਸਪੈਕਟਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲ ਤੋਂ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲ ਕਰਨ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਹਨ। ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਨੂੰ ਮੁਗ਼ਲ ਮੂਲ ਦਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸ਼ਬਦ "ਤਹਿਸੀਲ" ਅਤੇ "ਦਰ" ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ("ਤਹਿਸੀਲ", ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਅਰਬੀ ਦਾ ਅਰਥ "ਕਰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ" ਅਤੇ "ਦਰ", ਇੱਕ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਇੱਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਧਾਰਕ") ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇੱਕ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਅਧੀਨਗੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਜਾਂ ਨੂੰ ਉਪ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਾਮਲਤਦਾਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਤਾਲੁਕਦਾਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੇਣੀ 2 ਦੇ ਗਜ਼ਟਿਡ ਅਫਸਰ ਹਨ। ਉਹ ਤਾਲੁਕਾ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹਨ। ਜ਼ਮੀਨ, ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਮਾਲ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਿਵਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਦੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਪੂਰਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨੂੰ ਨਾਇਬ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਐੱਚ.ਏ.ਐੱਸ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਆਰ.ਏ.ਐਸ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਐੱਮ.ਪੀ.ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ, ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਬੀ ਏ ਐਸ, ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਏ.ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ.ਸੀ, ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਟੀ.ਪੀ.ਐਸ.ਸੀ. ਜਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਬਰਾਬਰ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ)। ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਾਨੂੰਗੋ (ਜਿਸਨੂੰ ਰੈਵੇਨਿਊ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ) ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਡਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
{{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)