ਨਜਮਾ ਅਖਤਰ (ਜਨਮ 1953) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਤੋਂ, ਉਹ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ JMI ਵਿੱਚ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵੀ ਹੈ।[1]
ਅਖਤਰ ਦਾ ਜਨਮ 1953 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ[2] ਉਸਨੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸਕਾਲਰਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[3] ਉਸਨੇ ਕੁਰੂਕਸ਼ੇਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।[1][2][4] ਉਸਨੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਵਾਰਵਿਕ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ[4] ਅਤੇ ਪੈਰਿਸ (ਫਰਾਂਸ) ਵਿਖੇ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਪਲੈਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਅਖ਼ਤਰ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨਲ ਪਲੈਨਿੰਗ ਐਂਡ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ, 130 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੋਰਸ ਕੀਤੇ।[3] ਉਸਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਰਾਜ-ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸੰਸਥਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਕੰਟਰੋਲਰ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸੀ।[3] ਉਹ ਯੂਨੈਸਕੋ, ਯੂਨੀਸੇਫ ਅਤੇ ਡੈਨੀਡਾ ਦੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਰਹੀ ਹੈ।[3][5]
ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਵਿੱਚ, ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤ ਵਿਕਾਸ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਤੋਂ ਅਖ਼ਤਰ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਦਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।[1][5] ਅਖਤਰ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ[3] ਲਈ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਟੀਮਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2][6] ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਦਾ ਟੀਚਾ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਜਾਮੀਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।[7] ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ 99 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਬਾਰੇ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, "ਮੇਰਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੱਚ ਦੀ ਛੱਤ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਮੈਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੱਚ ਦੀ ਛੱਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਵਿਦਿਅਕ ਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਤਜਰਬਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਉੱਥੇ ਕਿਉਂ ਹੈ?"[7]
2022 ਵਿੱਚ, ਅਖਤਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[8] 19 ਜਨਵਰੀ 2023 ਨੂੰ, ਉਸਨੂੰ ਕਰਨਲ ਦੇ ਆਨਰੇਰੀ ਰੈਂਕ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ "ਕਰਨਲ ਕਮਾਂਡੈਂਟ" ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[9]