ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇਵੀ
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇਵੀ | |
|---|---|
 ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇਵੀ, 1921 | |
| ਜਨਮ | 1893 ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 1969 (ਉਮਰ 75–76) |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਭਾਰਤੀ/ਬੰਗਾਲੀ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਰਵਾਇਤੀ ਨਾਚ, ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਨੀਲਨਾਥ ਮੁਖੋਪਾਧਿਆਏ, ਰਾਠਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ |
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇਵੀ (1893-1969) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਬੰਗਾਲੀ ਕਲਾਕਾਰ ਸਨ, ਜੋ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ।
ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਟੈਗੋਰ ਨੇ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਨੰਦਾਲਾਲ ਬੋਸ ਅਤੇ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਹੇਠ ਕਲਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ।[1] ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਨੇ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਕਲਾਤਮਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਉਭਾਰਣ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਹੌਸਲਾ ਦਿੱਤਾ।[2] ਉਸ ਨੇ 1915 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਗੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਜਾਂਦੇ ਭਾਰਤੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਆਫ ਓਰੀਐਂਟਲ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ।[3] ਫਿਰ ਉਹ ਪੈਰਿਸ ਚਲੀ ਗਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਇਤਾਲਵੀ " ਵੈੱਟ ਫਰੈਸਕੋ " ਢੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ.[3]
ਭਾਰਤ ਵਿਚ, ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਸਕੂਲ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਡਾਂਸ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਦੀ ਇੰਚਾਰਜ ਸੀ।[4] ਉਸ ਨੂੰ ਟੈਗੋਰ ਨਾਚ-ਨਾਟਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[5]
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੇਵੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 1893 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ।[6] ਉਸਦਾ ਨਿਲਨਾਥ ਮੁਖੋਪਾਧਿਆਏ ਨਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਲ ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੁਖੋਪਾਧਿਆਏ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨੇ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਰਾਠਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਨਾਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।[6] ਰਾਠਿੰਦਰਨਾਥ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਨੇ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਗੋਦ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਨੰਦਿਨੀ ਸੀ, ਜੋ ਉਸ ਦੇ ਉਪਨਾਮ - ਪੀਊਪ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[6] ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1941 ਵਿੱਚ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤਲਾਕ ਲੈ ਲਿਆ। ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਦੀ ਮੌਤ 1969 ਵਿੱਚ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰ
[ਸੋਧੋ]ਨੰਦਿਨੀ ਟੈਗੋਰ ਦਾ ਵਿਆਹ 1940 ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਨੇ ਸੁਮੰਗਾਲੀ ਬੋਧੋ ਸੰਚਿਤਾ ਰੇਖੋ ਪ੍ਰਣ, ਗੀਤ ਦੀ ਰਚਨਾ ਗਿਰੀਧਾਰੀ ਲਾਲਾ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੋਤੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੌਕੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਰਤਨਪੱਲੀ ਦੇ ਛਿਆਨੀਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।[7][8] ਨੰਦਿਨੀ ਦੇ ਬੇਟੇ ਸੁਨੰਦਨ ਲਾਲਾ ਨੇ 'ਪੱਥ ਭਾਵਨਾ' ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਫੇਰ ਉਹ ਸਿੰਥੈਟਿਕ ਜੈਵਿਕ ਰਸਾਇਣ ਵਿੱਚ ਪੀਐਚ.ਡੀ ਕਰਨ ਗਿਆ। 2012 ਤੱਕ, ਉਹ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ।[9][10]
ਕਿਤਾਬਾਂ
[ਸੋਧੋ]ਪ੍ਰਤਿਮਾ ਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖੀਆਂ। 'ਨਿਰਬਾਨ' ਕਵੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਲ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਹੈ। ਸਮ੍ਰਿਤੀਚੀਨਾ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਆਬਿੰਦਰਨਾਥ ਅਤੇ ਰਬਿੰਦਰਨਾਥ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। 'ਨ੍ਰਿਤਿਆ' 'ਚ ਸ਼ਾਂਤੀਨੀਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਨਾਚ ਦੀ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। 'ਚਿੱਤਰਲੇਖਾ' ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲਿਖਤਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Pratima Devi (1893-1969)". Visva-Bharati. Retrieved 2016-03-13.
- ↑ Tagore, Rabindranath (2011). I Won't Let You Go: Selected Poems Ed: Ketaki Kushari Dyson. Penguin Books India. ISBN 9780143416142.
- ↑ 3.0 3.1 Mitter, Partha (2007). The Triumph of Modernism: India's Artists and the Avant-garde, 1922-1947. Reaktion Books. ISBN 9781861893185.
- ↑ Dutt, Sarkar Munsi, Bishnupriya, Urmimala (2010). Engendering Performance: Indian Women Performers in Search of an Identity. SAGE Publications India. ISBN 9788132106128.
{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑
- ↑ 6.0 6.1 6.2 "Rabindranath's Tagore's Descendants". Archived from the original on 2016-03-14.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Lyric and background history of the song Sumangali Bodhu Sanchito". All about Rabindra Sangeet. Gitabitan.com. Retrieved 3 August 2019.
- ↑ "Rabindranath Tagore at grand daughter's marriage". Pinterest. Retrieved 3 August 2019.
- ↑ "Sunandan Lala". Linkedin. Retrieved 26 July 2019.[permanent dead link]
- ↑ "Remembering the genius of Tagore". Deccan Herald, 1 May 2012. Retrieved 26 July 2019.