ਲੀਲਾ ਸੈਮਸਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Leela Samson; ਜਨਮ 6 ਮਈ 1951) ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਡਾਂਸਰ, ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ, ਇੰਸਟ੍ਰਕਟਰ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਇਕੱਲੇ ਕਲਾਕਾਰ ਵਜੋਂ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਤਕਨੀਕੀ ਗੁਣਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ।[1]
ਉਸਨੂੰ ਅਪ੍ਰੈਲ 2005 ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਗਠਜੋੜ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਦੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2][3] ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਗਸਤ 2010 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4][5][6] ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 2011 ਵਿੱਚ ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਫਿਲਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ (CBFC) ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਏ।[7][8]
ਉਸਨੇ 2012 ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਸ਼ੇਤਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।[9][10] ਫਿਲਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਅਪੀਲੀ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨਲ ਵੱਲੋਂ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਦੇ ਬਾਨੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਫਿਲਮ ਐਮਐਸਜੀ: ਦ ਮੈਸੇਂਜਰ ਆਫ ਗੌਡ ਉੱਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਉਲਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਸੀਬੀਐਫਸੀ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।[11]
ਇੱਕ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਸੋਲੋਿਸਟ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਕੈਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ, ਸੈਮਸਨ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ, ਦਿੱਲੀ, ਅਤੇ ਗੰਧਰਵ ਮਹਾਵਿਦਿਆਲਿਆ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਇਆ। ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਨੇ ਯੂਰਪ, ਅਫਰੀਕਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[12]
1995 ਵਿੱਚ, ਸੈਮਸਨ ਨੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਦੀ ਰਵਾਇਤੀ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਸਪਾਂਡਾ, ਇੱਕ ਡਾਂਸ ਗਰੁੱਪ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ 'ਤੇ ਦੋ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮਾਂ - ਸੰਚਾਰੀ ਅਤੇ ਦਿ ਫਲਾਵਰਿੰਗ ਟ੍ਰੀ - ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।[13] ਉਸਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਚੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋਇਸ ਪਾਲ ਪੋਰਸਬਾਹੀਅਨ ਅਤੇ ਜਸਟਿਨ ਮੈਕਕਾਰਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਜੋ ਹੁਣ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ ਮਰਹੂਮ ਕਮਲਜੀਤ ਭਸੀਨ ਮਲਿਕ (ਮੀਟੋ), ਜਿਨ ਸ਼ਾਨ ਸ਼ਾਨ (ਈਸ਼ਾ), ਨਵਤੇਜ ਸਿੰਘ ਜੌਹਰ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ਾ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਮੇਤ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਉਸਨੇ ਰੁਕਮਣੀ ਦੇਵੀ ਅਰੁੰਦਲੇ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖੀ। ਉਸਨੇ ਰਾਇਲ ਓਪੇਰਾ ਹਾਊਸ, ਕੋਵੈਂਟ ਗਾਰਡਨ, ਲੰਡਨ, ਅਤੇ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਵਿੱਚ ਸਾਲਾਨਾ ਮਿਲਾਪਫੈਸਟ ਸਮੇਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਹੈ।
ਸੈਮਸਨ ਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ (1990),[14] ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ, ਨ੍ਰਿਤਿਆ ਚੂਡਾਮਣੀ, ਕਲਾਇਮਾਮਣੀ (2005),[15] ਅਤੇ ਭਰਤਨਾਟਿਅਮ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ (1999-2000) ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ।[16]
ਉਸਨੂੰ 63ਵੇਂ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਰਬੋਤਮ ਸਹਾਇਕ ਅਭਿਨੇਤਰੀ-ਤਮਿਲ ਲਈ ਫਿਲਮਫੇਅਰ ਅਵਾਰਡ ਲਈ ਵੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।