ਆਜ਼ਮ ਤਾਲੇਘਾਨੀ ( Persian: اعظم طالقانی ; 1943 – 30 ਅਕਤੂਬਰ 2019) ਇੱਕ ਈਰਾਨੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸੀ ਜੋ ਇਰਾਨ ਦੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਮਹਿਲਾ ਦੀ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਮੁਖੀ ਸੀ,[1] ਪਯਾਮ-ਏ-ਹਜ਼ਰ ਹਫ਼ਤਾਵਾਰ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ, ਅਤੇ ਈਰਾਨੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ।[2]
ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ, ਤਾਲੇਗਾਨੀ ਅਯਾਤੁੱਲਾ ਮਹਿਮੂਦ ਤਾਲੇਗਾਨੀ ਦੀ ਧੀ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਵੀ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਕੱਟਿਆ।[3] ਈਰਾਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਈਰਾਨੀ ਸੰਸਦ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਉਸਨੇ "ਜਮੇਈ ਜ਼ਾਨਨ ਮੋਸਲਮਾਨ" (ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਇਸਲਾਮੀ ਰਸਾਲੇ, ਪਯਾਮ ਏ ਹਜਰ ਵੀਕਲੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।[2] 2003 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਜ਼ਾਹਰਾ ਕਾਜ਼ਮੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ।[1][4] 2001 ਅਤੇ 2009 ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ, ਤਾਲੇਗਾਨੀ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਆਪਣੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ, ਸਾਰੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਾਂਗ, ਉਸਦੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਕੌਂਸਲ ਦੁਆਰਾ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[5][6]
ਉਸਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਨੇ "ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਇਸਲਾਮਵਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਬ੍ਰਾਂਡ" ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ।[7]