ਕਲਕੀ ਪੁਰਾਣ

 

ਕਲਕੀ ਪੁਰਾਣ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ: कल्किपुराण, romanized: Kalkipurāṇa) ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਦਸਵੇਂ ਅਵਤਾਰ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵੈਸ਼ਨਵ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ। ਇਸ ਅਵਤਾਰ ਦਾ ਨਾਮ ਕਲਕੀ ਹੈ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਪਾਠ ਸੰਭਵ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੌਰ ਦੌਰਾਨ ਰਚਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਬੰਗਾਲ ਸਲਤਨਤ ਜਾਂ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ। ਵੈਂਡੀ ਡੋਨੀਗਰ ਇਸ ਨੂੰ 1500 ਸੀਈ ਅਤੇ 1700 ਸੀਈ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀ ਲਿਖਤ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਢਾਕਾ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲੱਭੇ ਗਏ ਖਰੜੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ 1726 ਈਸਵੀ ਸਮੇਂ ਦਾ ਵਹਾਅ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।^[1][2]

ਬਣਤਰ

ਇਹ 18 ਮਹਾਂ-ਪੁਰਾਣਾਂ (ਮਹਾਨ ਪੁਰਾਣਾਂ) ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਪਪੂਰਾਣ ਜਾਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੁਰਾਣ ਵਜੋਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਗ੍ਰੰਥ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਸਕਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਪਾਠ ਨੂੰ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵੰਡਦੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਲਗਭਗ 35 ਅਧਿਆਇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਕ ਹੱਥ-ਲਿਖਤ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਭਾਗ (ਸੈਕਸ਼ਨ) ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 7 ਅਤੇ 21 ਅਧਿਆਇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।^[3]

ਹਵਾਲੇ

1. Ludo Rocher (1986). The Purāṇas. Otto Harrassowitz Verlag. pp. 183 with footnotes. ISBN 978-3-447-02522-5.
2. Wendy Doniger (1988). Textual Sources for the Study of Hinduism. Manchester University Press. p. 5. ISBN 978-0-7190-1867-1.
3. Rocher, Ludo (1986). "The Purāṇas". In Jan Gonda (ed.). A History of Indian Literature. Vol. II, Epics and Sanskrit religious literature, Fasc.3. Wiesbaden: Otto Harrassowitz Verlag. p. 183. ISBN 3-447-02522-0.