ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਅਤੇ ਮਸੀਤ

ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਮਸੀਤ
ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਮਸੀਤ
ਧਰਮ
ਮਾਨਤਾ	ਇਸਲਾਮ
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ	ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
ਸੂਬਾ	ਦਿੱਲੀ
Ecclesiastical or organizational status	Mosque
Leadership	ਸਿਕੰਦਰ ਲੋਧੀ , ਬਾਬਰ ਅਤੇ ਹਮਾਯੂੰ
ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤੀ	16ਵੀੰ ਸਦੀ
ਟਿਕਾਣਾ
ਟਿਕਾਣਾ	ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ
Territory	ਦਿੱਲੀ
ਗੁਣਕ	28°33′45″N 77°13′4″E / 28.56250°N 77.21778°E / 28.56250; 77.21778. [1]
ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ
ਆਰਕੀਟੈਕਟ	ਸੰਤ ਸ਼ੇਖ ਫ਼ਜ਼ਲਉੱਲਾਹ ਜੋ ਸ਼ੇਖ ਜਮਾਲੀ ਕੰਬੋਹ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਕਿਸਮ	ਮਸੀਤ ਅਤੇ ਮਕਬਰਾ
ਸ਼ੈਲੀ	ਧਾਰਮਿਕ
ਮੁਕੰਮਲ	1528 ਅਤੇ 1536
Materials	ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਸੰਗਮਰਮਰ

ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ ਅਤੇ ਮਸੀਤ, ਦੋ ਤਕਰੀਬਨ ਜੁੜਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਿਰੌਲੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੁਤਬ ਮੀਨਾਰ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਸਥਿਤ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਤ ਸ਼ੇਖ ਫ਼ਜ਼ਲਉੱਲਾਹ,ਜੋ ''ਸ਼ੇਖ ਜਮਾਲੀ ਕੰਬੋਹ'' ਜਾਂ ਜਲਾਲ ਖਾਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਮੁਗਲ ਸਲਤਨਤ ਕਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੋਧੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਹਨ, ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਉਸਾਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਇਹ ਸਮਾਂ ਸਿਕੰਦਰ ਲੋਧੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਾਬਰ ਅਤੇ ਹਮਾਯੂੰ ਦੇ ਕਾਲ ਦਰਮਿਆਨ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਸ਼ੇਖ ਜਮਾਲੀ ਕੰਬੋਹ ਜਾਂ ਜਮਾਲੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਤਿਕਾਰਤ ਸੂਫ਼ੀ ਸੰਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ।ਦੂਸਰੇ ਸ਼ਖਸ ਕਮਾਲੀ ਬਾਰੇ ਜਿਆਦਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਵਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਵਜੋਂ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਆਓਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਵੀ ਇਕੱਠੀਆਂਹੀ ਨਾਲੋ ਨਾਲ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਮਸੀਤ ਅਤੇ ਮਕਬਰਾ 1528-1529, ਵਿੱਚ ਉਸਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜਮਾਲੀ ਨੂੰ 1535 ਵਿੱਚ, ਜਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ, ਮਕਬਰੇ ਵਿੱਚ ਦਫਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।^{[1][2][3][4][5]}

ਮਸੀਤ ਦੀ ਬਣਤਰ

ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਮਸੀਤ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਹਿੱਸਾ ਅਤੇ ਖੱਬਾ ਪਾਸਾ

The decorated arcade around the Mosque

ਡਾਟ ਤੇ ਉਕਰੇ ਕਲਾਮ

Inner architect of Jamali Kamali Mosque and Tomb, New Delhi, India

ਖੱਬਾ ਪਾਸਾ

ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਦੀ ਮਸੀਤ ਇਸ ਦੇ ਇਰਦ ਗਿਰਦ ਫੈਲੇ ਬਾਗ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ 1528-29,ਵਿਚ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।ਇਹ ਲਾਲ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਨਾਲ ਬਣਾਈ ਹੋਈ ਹੈ।ਇਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਢਲੇ ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਦੀ ਮੁਗ਼ਲ ਇਮਾਰਤਸਾਜ਼ੀ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਡਾਟਾਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਡਾਟ ਵਿਚਕਾਰ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡ ਅਕਾਰੀ ਗੁੰਬਦ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਡਾਟਾਂ ਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਉਕਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ^[1][2][3][5]

ਮਕਬਰੇ ਦੀ ਬਣਤਰ

ਜਮਾਲੀ ਕਮਾਲੀ ਦਾ ਮਕਬਰਾ 7.6 ਮੀਟਰ ਉੱਚਾ ਵਰਗਾਕਾਰ ਮਕਬਰਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਛੱਤ ਸਪਾਟ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਛੱਤ ਤੇ ਅਤੇ ਦੀਵਾਰਾਂ ਤੇ ਗੂਹੜੇ ਲਾਲ ਅਤੇ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਨਾਲ ਮੀਨਾਕਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਤੇ ਕੁਰਾਨ ਦੀਆਂ ਆਇਤਾਂ ਅਤੇ ਜਮਾਲੀ ਦੇ ਸ਼ਿਅਰ ਉਕ੍ਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।^[1][4][6]

ਤਸਵੀਰਾਂ

• 
  Another view of the Mosque
• 
  View of the facade in 1885
• 
  Towers at the four corners of the mosque in the porch
• 
  The central arch of the Mosque
• 
  The west wall Mihrab decorated with Koranic inscriptions
• 
  Decorated roof in the tomb
• 
  The graves
• 
  A grave under a pillared pavilion, chhatri, courtyard of Jamali Kamali mosque.

ਹਵਾਲੇ

1. "Commonwealth Games-2010: Conservation, Restoration and Upgradation of Public Amenities at Protected Monuments" (PDF). Jamali Kamali Tomb and Mosque. p. 59. Retrieved 7 August 2009.
2. "Lal Kot and Siri" (PDF). Jamali Kamali Tomb and Mosque. p. 9. Archived from the original (pdf) on 2 ਜੁਲਾਈ 2013. Retrieved 1 August 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
3. "Jamali Kamali Mosque". ArchNet.com. Archived from the original on 9 ਮਈ 2012. Retrieved 7 August 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
4. "Jamali Kamali's Tomb and Mosque". Archived from the original on 3 ਅਗਸਤ 2009. Retrieved 7 August 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
5. "Close view of main façade of the Jamali Kamali Masjid, Delhi". On Line gallery British Library. Archived from the original on 1 ਅਗਸਤ 2017. Retrieved 7 August 2009.
6. Peck, Lucy (2005). Delhi -A thousand years of Building. New Delhi: Roli Books Pvt Ltd. p. 234. ISBN 81-7436-354-8. Archived from the original on 12 ਮਾਰਚ 2006. Retrieved 25 July 2009. {{cite book}}: |work= ignored (help)

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

• "Delhi's Belly: Unknown city, Glimpses of Delhi's past through monuments that dot almost every neighbourhood". Live Mint. 1 April 2011.