ਜਵਾਗਲ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ (ਜਨਮ 31 ਅਗਸਤ 1969) ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਆਈ.ਸੀ.ਸੀ. ਮੈਚ ਰੈਫਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਹਨ।[1]
ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤਕ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਲਈ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਸਨ ਅਤੇ 200 ਟੈਸਟ ਵਿਕੇਟ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੂਸਰੇ ਭਾਰਤੀ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ (ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ) ਸਨ। ਦੇਵ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 9 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤਕ ਭਾਰਤੀ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ 315 (ਅਨਿਲ ਕੁੰਬਲੇ ਦੇ 337 ਵੇਂ ਨੰਬਰ) ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਨ ਡੇ ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਲਈ 300 ਵਨਡੇ ਵਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਹੈ। ਉਹ ਵਨਡੇ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ 100 ਵਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਸੀ।
ਉਸਨੇ 1992, 1996, 1999 ਅਤੇ 2003 ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਰਲਡ ਕੱਪਾਂ ਵਿੱਚ 44 ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ।[2] ਸ੍ਰੀਨਥ ਜ਼ਹੀਰ ਖਾਨ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ 2003, 2007 ਅਤੇ 2011 ਦੇ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ ਸਨ।[3] ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਵਨਡੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 200, 250 ਅਤੇ 300 ਵਿਕਟਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਭਾਰਤੀ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ 150 ਵਿਕਟਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਭਾਰਤੀ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਹੈ। ਉਹ ਸ਼ਾਰਜਾਹ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸਟੇਡੀਅਮ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਜਿਥੇ ਉਸਨੇ 39 ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ। ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਇਲੈਵਨ ਟੀਮ ਦਾ ਉਹ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਇਕ-ਰੋਜ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ 'ਚ 300 ਵਿਕਟ ਲਏ, ਅਤੇ 300 ਵਿਕਟ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਿਰਫ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਫਾਸਟ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ 2003 ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ।
ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ, 31 ਅਗਸਤ 1969 ਨੂੰ ਮੈਸੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ, ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ 'ਤੇ ਕਰਨਾਟਕ' ਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮਾਈਸੂਰ ਦੇ ਮਰੀਮੱਲਾੱਪਾ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਮੈਸੂਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਜੈਚਾਮਾਰਾਜੇਂਦਰ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ (ਐਸਜੇਸੀਈ) ਤੋਂ ਇੰਸਟੂਮੈਂਟਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਨੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸਾਲ ਹਸਨ ਦੇ ਮਲਨਾਡ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਖੇ ਬਿਤਾਏ। ਉਸਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਜੋਥਸਨਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਲਾਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਾਧਵੀ ਪਤਰਵਾਲੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।
1994 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਕਪਿਲ ਦੇਵ ਦੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਦੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਨੇ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਘਰੇਲੂ ਟੈਸਟ ਖੇਡਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਪੰਜ ਵਿਕਟਾਂ ਲਈਆਂ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ 60 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾ ਕੇ ਮੈਨ ਆਫ ਦਿ ਮੈਚ ਐਲਾਨਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਨੇ 96 ਦੌੜਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਮੌਕਿਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਰਧ ਸੈਂਕੜੇ ਲਗਾਏ।
ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 1997-98 ਦੀ ਲੜੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਦੀ ਇੱਕ ਸਪੁਰਦਗੀ 149.6 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ (93.0 ਮੀਲ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ) ਸੀ।[4] ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਐਲਿਸਟਰ ਕੈਂਪਬੈਲ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਨੂੰ 27 ਜਨਵਰੀ 1997 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਬਾਬਵੇ ਵਿਚਾਲੇ ਪਾਰਲ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਖੇਡ ਵਿੱਚ 157 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਘੇਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ: “ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਬੋਲੈਂਡ ਬੈਂਕ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੀ ਦੂਸਰੀ ਖੇਡ ਵੱਲ ਵਧੇ। ਸਾਰੇ 236 ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਧੀਆ ਸਕੋਰ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨਾ ਪਿਚਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ, ਸਾਡੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਜਾਦੂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਐਲੋਨ ਡੋਨਾਲਡ ਤੋਂ ਵੀ ਤੇਜ਼; ਉਸਦਾ ਸਮਾਂ 157 ਕਿਮੀ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਸੀ, ਡੋਨਾਲਡ ਨਾਲੋਂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਦੌਰਾਨ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗ੍ਰਾਂਟ ਫਲਾਵਰ ਨੂੰ ਪੱਟ ਦੇ ਪੈਡ 'ਤੇ ਸੱਟ ਲੱਗੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਇਆ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਲੱਤ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ "।[5] ਕੈਂਪਬੈਲ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਲਾਂਸ ਕਲੂਜ਼ਨਰ ਅਤੇ ਐਲਨ ਡੋਨਾਲਡ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਹੋਣ ਲਈ ਪਾਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਂਟ ਫਲਾਵਰ ਨੇ ਵੀਕਾਰ ਯੂਨਿਸ, ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਸੀਮ ਅਕਰਮ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 1995 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਿੰਨ-ਟੈਸਟ ਮੈਚਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਖੇਡੀ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਜਿੱਤ ਲਿਆ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਨਾਥ ਜਿੰਨਾ ਜਲਦੀ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।[6]