ਜਿਲੀਆ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਆਸਤੀ ਠਿਕਾਣਾ ਸੀ। ਇਹ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੀ ਕੁਦਰਤੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦੀ ਦੇਖਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸਥਾਨ ਦੇ ਤੌਰ `ਤੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਆਬਾਦੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਸੰਕਲਪ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਸੋਸਾਇਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੈਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ "ਜਿਲੀਆ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ" ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਪੰਜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੌਰਾਨ ਅਭੈਪੁਰਾ ਜਾਂ ਜਿਲੀਆ ਜੋਧਪੁਰ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਇੱਕ ਰਿਆਸਤੀ ਠਿਕਾਣਾ ਸੀ। ਰਿਆਸਤ ਅਭੈਪੁਰਾ ਮਰੋਠ ਰਿਆਸਤ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ [1] ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1683 ਈਸਵੀ (1740 ਬੀ.ਐੱਸ.) ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਮਹਾਰਾਜਾ ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਮਰੋਠ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਘੁਨਾਥ ਸਿੰਘ ਮਰਤੀਆ ਰਾਠੌਰ ਦਾ ਤੀਜਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ। [2] 1820 ਈ: ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਜੋਧਪੁਰ ਰਾਜ ਦੀ ਨਾਮਾਤਰ ਅਧੀਨਗੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ। [3] ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਰੋਠ ਦੇ 40 ਪਿੰਡ ਸਨ; [4] ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਇਕ ਸੰਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮਾਰਵਾੜ ਦਾ ਠਿਕਾਣਾ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਠਿਕਾਣਾ ਜਿਲੀਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ 14 ਪਿੰਡ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਕੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਛੋਟੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗੀਰਾਂ ਦੇ ਤੌਰ `ਤੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। [5] [6]
ਕਲਾਵਾਂ ਦੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮਰੋਠ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਮਨ ਮੰਦਿਰ ਦੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਰਾਜਪੂਤਾਨਾ ਦੇ ਕਲਾ ਰੂਪ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। [7]
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link)