ਟਿਫਿਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ: Tiffin) ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 3:00 ਵਜੇ ਹਲਕਾ ਨਾਸ਼ਤਾ ਜਾਂ ਹਲਕਾ ਚਾਹ-ਵਕਤ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਦੁਪਹਿਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚਾਹ-ਸਮੇਂ ਦੇ ਭੋਜਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[1] ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਜਾਂ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖਾਣੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਨੈਕ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਵੀ ਦੇ ਸਕਦਾ ਹੈ।[2] ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ 'ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਖਾਣਾ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ ਹੋਵੇ।[3]
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਟਿਫਿਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੁਪਹਿਰ ਦੀ ਚਾਹ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਿਵਾਜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਥਾਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਹਲਕਾ ਭੋਜਨ ਕਰਨ ਦੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਸੀ।[4] ਇਹ 'ਟਿਫਿੰਗ' ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਚਾਲ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣਾ। 1867 ਤੱਕ ਇਸਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਐਂਗਲੋ-ਇੰਡੀਅਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਵਜੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਟਿਫਿਨ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਨੈਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਡੋਸੇ, ਇਡਲੀ, ਵੜੇ ਆਦਿ।[5] ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੋਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੈਕ ਕੀਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।[6] ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਅਕਸਰ ਡੱਬੇਵਾਲਿਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਟਿਫਿਨ ਕੈਰੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਕੂਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਟਿਫਿਨ ਬਾਕਸ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[7]
ਜਦੋਂ 'ਲੰਚ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਟਿਫਿਨ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਚੌਲ, ਦਾਲ, ਕਰੀ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਰੋਟੀਆਂ ਜਾਂ 'ਮਸਾਲੇਦਾਰ ਮੀਟ' ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਡੱਬਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਟਿਫਿਨ ਕੈਰੀਅਰ, ਟਿਫਿਨ-ਬਾਕਸ ਜਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਟਿਫਿਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।