ਤੈਂਗ ਯੋਂਗਟੋਂਗ
ਤੈਂਗ ਯੋਂਗਟੋਂਗ | |
|---|---|
湯用彤 | |
 ਤੈਂਗ ਯੋਂਗਟੋਂਗ | |
| ਜਨਮ | ਅਗਸਤ 4, 1893 ਵੇਏਯੁਆਨ ਕਾਉਂਟੀ, ਗਾਂਸੂ, ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ |
| ਮੌਤ | ਮਈ 1, 1964 (ਉਮਰ 70) |
| ਕਬਰ | ਬਾਬਾਓਸ਼ਾਨ, ਬੀਜਿੰਗ |
| ਸਿੱਖਿਆ | ਸਿੰਗਹੁਆ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁਨਟਿਆਨ ਸਕੂਲ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਸਿੱਖਿਅਕ, ਵਿਦਵਾਨ, ਦਾਰਸ਼ਨਕ |
| ਸੰਗਠਨ | ਅਕਾਦਮੀਆ ਸਿਨਾਈਕਾ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਜੈਂਗ ਜਿੰਗਪਿੰਗ |
| ਬੱਚੇ | 4 |
| Parent | ਤੈਂਗ ਲਿਨ (ਪਿਤਾ) |
ਤੈਂਗ ਯੋਂਗਟੋਂਗ (ਚੀਨੀ: 湯用彤; ਪਿਨਯਿਨ: Tāng Yòngtóng; 4 ਅਗਸਤ 1893–1 ਮਈ 1964) ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਸਿੱਖਿਅਕ, ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ਰ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ ਜੋ ਚੀਨੀ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਹੈ।[1][2] ਤੈਂਗ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ, ਪਾਲੀ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਜਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਸੀ।[3]
ਤੈੰਗ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਡਵਾਂਸਡ ਸਟੱਡੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੰਗਹੁਆ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਸ਼ੁਨਟਿਆਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਨ ਯਿੰਕੀ ਅਤੇ ਵੁ ਮੀ ਦੇ ਨਾਲ "ਹਾਰਵਰਡ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਗਿਆ।
ਉਹ ਅਕਾਦਮੀਆ ਸਿਨਾਈਕਾ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ। ਉਹ ਚੀਨੀ ਪੀਪਲਜ਼ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੌਮੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਮੈਂਬਰ ਸੀ। ਉਹ ਪਹਿਲੀ, ਦੂਜੇ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]
ਤੈਂਗ 4 ਅਗਸਤ, 1893 ਨੂੰ ਵੇਏਯੁਆਨ ਕਾਉਂਟੀ, ਗਾਂਸੂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਜੱਦੀ ਘਰ ਹੁਆਂਮਾਮੇਈ ਕਾਊਂਟੀ, ਹੂਬੇਈ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਤੈਂਗ ਲਿਨ (湯 霖) ਚਿੰਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਦਵਾਨ ਸਨ। 1908 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਸ਼ੁਨਟਿਆਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 1911 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਸਿੰਗਹੁਆ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਟੈਂਗ 1918 ਵਿੱਚ 25 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਕੈਂਬਰਿਜ, ਮੈਸਚਿਊਐਸਟ ਵਿੱਚ ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਆ ਗਿਆ।
ਉਹ 1922 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਵਾਪਸ ਪਰਤਿਆ ਅਤੇ ਉਸੇ ਸਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਊਥਈਸਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣਿਆ। ਨਨਕਾਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਨਾਨਜਿੰਗ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ। 1931 ਵਿੱਚ ਉਹ ਪੀਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਬਣੇ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ 1946 ਵਿੱਚ ਲਿਬਰਲ ਆਰਟਸ ਕਾਲਜ ਦਾ ਡੀਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 1947 ਵਿੱਚ ਉਹ ਕੈਲੀਫ਼ੋਰਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਬਰਕਲੀ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਚੀਨੀ ਬੌਧ ਧਰਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਲੈਕਚਰ ਦਿੱਤਾ। 1948 ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਕਾਦਮੀਆ ਸਿਨਾਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਦਸੰਬਰ 1948 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਤਾਈਪੇ, ਤਾਈਵਾਨ ਜਾਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਿਆਂਗ ਕਾਈ ਸ਼ੇਕ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਨਵਰੀ 1949 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੇਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
1949 ਵਿੱਚ, ਚੀਨੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਕੌਮੀਅਤ ਉੱਤੇ ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਦੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਲ, ਟੈਂਗ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪੇਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। 1951 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੇਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਨਵੀਂ ਸਥਾਪਿਤ ਚੀਨੀ ਅਕਾਦਮੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਚੁਣੇ ਗਏ। 1954 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਇਨਸੈਰੇਸਰੇਬਿਲ ਹੀਮੋਰਹੇਜ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਬਿਸਤਰੇ ਦੇ ਆਰਾਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। 1 ਮਈ 1964 ਨੂੰ ਬੀਜਿੰਗ ਵਿਖੇ ਤੈੰਗ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।
ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ
[ਸੋਧੋ]ਤੈਂਗ ਦਾ ਵਿਆਹ ਜੈਂਗ ਜਿੰਗਪਿੰਗ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਜੋੜੇ ਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ ਸਨ: ਤੈਂਗ ਯੈਮੀ, ਤੈਂਗ ਯਿੱਜੀ, ਤੈਂਗ ਯੀਸੀਆਨ ਅਤੇ ਤੈਂਗ ਯਿਪਿੰਗ।[4][5] ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਲੜਕਾ, ਤੈਂਗ ਯੈਮੀ (1927-2014)[6], ਪੇਕਿੰਗ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਫਿਲਾਸਫੀ ਤੇ ਚੀਨੀ ਅਧਿਐਨਾਂ ਬਾਰੇ ਚੀਨ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[7]