ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ

ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਕਹਾਣੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ।[1] ਕਲਾ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ 2005 ਵਿੱਚ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[2] ਅਤੇ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਹਦੇ ਤਜਰਬੇ ਕੀਤੇ ਗਏ।[3] ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਹਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਦੀ ਇੱਕ 46 ਜਿਲਦਾਂ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਦਾਸਤਾਨ ਏ ਅਮੀਰ ਹਮਜ਼ਾ ਹੈ।[4] ਕਲਾ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 1928 ਵਿੱਚ ਮੀਰ ਬਕਰ ਅਲੀ ਦੇ ਨਿਧਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਆਲੋਚਕ ਸ਼ਮਸੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਫਾਰੂਕੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮਹਿਮੂਦ ਫਾਰੂਕੀ, ਨੇ 21ਵੀਂ-ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਸਤਾਨਗੋ ਜਾਂ ਕਥਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਅਵਾਜ ਜ਼ਬਾਨੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਾਸਤਾਨ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਨਣਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਲਾਤਮਕ ਔਜਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਾਸਤਾਨਗੋਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਬਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਰਾਸਾ, ਮੀਰ ਅਹਿਮਦ ਅਲੀ ਰਾਮਪੁਰੀ, ਮੁਹੰਮਦ ਆਮਿਰ ਖਾਨ, ਸੈਯਦ ਹੁਸੈਨ ਜਹ, ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਰਜਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ।[5]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ "Walk Back In Time: Experience life in Nizamuddin Basti, the traditional way". The Indian Express. 29 November 2012. Retrieved 18 December 2012.
  2. ↑ 2.0 2.1 Ahmed, Shoaib (6 December 2012). "Indian storytellers bring Dastangoi to Alhamra". Dawn. Retrieved 18 December 2012.
  3. ↑ Sayeed, Vikram Ahmed (14 January 2011). "Return of dastangoi". Frontline. Retrieved 18 December 2012.
  4. ↑ Thakur, Arnika (30 September 2011). "Dastangoi magic revives lost medieval tales". Reuters. Archived from the original on 3 ਅਕਤੂਬਰ 2011. Retrieved 18 December 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. ↑ Varma, Anuradha (29 July 2011). "Dastangoi is a fun tradition: Mahmood Farooqui". The Times of India. Archived from the original on 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 18 December 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)