ਨਯਨ ਰਾਮਲਾਲ ਮੋਂਗੀਆ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Nayan Ramlal Mongia; ਜਨਮ 19 ਦਸੰਬਰ 1969) ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਹੈ। ਉਹ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦਾ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਅਤੇ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਸੀ।
ਨਯਨ ਮੋਂਗੀਆ 'ਤੇ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਖਿਲਾਫ ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੇ 21 ਗੇਂਦਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ 4 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਮਨੋਜ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਨੇ ਹੌਲੀ ਸੈਂਕੜਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਨੇ ਮੈਚ 43 ਦੌੜਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਮੋਂਗਿਆ ਨੂੰ 2001 ਵਿਚ ਟੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਉਹ ਇਕ ਹੇਠਲੇ ਕ੍ਰਮ ਦਾ ਵਿਕਟ ਕੀਪਰ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਸੀ ਅਤੇ 7 ਵੇਂ ਜਾਂ 8 ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਉਸਨੇ 2 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ, 1996 ਅਤੇ 1999 ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕੀਤੀ।
ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1990 ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਉਸਨੇ ਏਲਨ ਨੌਟ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੋਂਗੀਆ ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਸੀ। ਕਿਰਨ ਮੋਰੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਵਜੋਂ ਕਈ ਸਾਲ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੋਂਗਿਆ ਨੇ 1990 ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਟੀਮ ਵਿਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵਿਕਟਕੀਪਰ ਲਈ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਸੀ।
ਮੌਂਗੀਆ ਨੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ-ਬੰਦ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਦੌਰੇ 1996-97 ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਟੈਸਟ ਸੈਂਕੜਾ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ। ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸਨੇ "ਘੱਟ ਉਛਾਲ ਦੀ ਹੌਲੀ ਮੋੜ ਵਾਲੀ ਵਿਕਟ" 'ਤੇ 152 ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ।[1] ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਲਈ ਲਿਖਦਿਆਂ ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਇਆਨ ਚੈਪਲ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ “ਹੁਨਰ, ਸਬਰ ਅਤੇ ਇਕਾਗਰਤਾ” ਦੀ ਪਾਰੀ ਕਿਹਾ।[2] ਮੋਂਗਿਆ ਨੂੰ ਅਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਮੈਚ ਫਿਕਸਿੰਗ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੀਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[3] ਮੌਂਗੀਆ ਦਸੰਬਰ 2004 ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈ ਗਿਆ।[4]
1983 ਵਿਚ ਬੜੌਦਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਜ਼ੋਨ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਲਈ 1983 ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਰਜੇ ਦੇ ਮੈਚਾਂ ਵਿਚ ਨਵੰਬਰ 1989 ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਸਨੇ 353 ਕੈਚ ਅਤੇ 43 ਸਟੰਪਿੰਗ ਲਈ ਅਤੇ 7000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੌੜਾਂ ਬਣਾਈਆਂ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ, ਮੋਂਗਿਆ ਨੇ ਮਾਰਚ 2001 ਵਿੱਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਇੱਕ ਮਹਾਂਕਾਵਿ ਕੋਲਕਾਤਾ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਟੈਸਟ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਦਿਆਂ 44 ਟੈਸਟ ਖੇਡੇ ਸਨ।[5]
2004 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦਾ ਕੋਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ 2004 ਦੀ ਏਸੀਸੀ ਟਰਾਫੀ ਲਈ ਕੋਚ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਮੌਂਗੀਆ ਨੂੰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅੰਡਰ -19 ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦਾ ਕੋਚ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।[6]