ਨਾਓਮੀ ਸ਼ਿਹਾਬ ਨਾਏ

ਨਾਓਮੀ ਸ਼ਿਹਾਬ ਨਾਏ
ਜਨਮ (1952-03-12) 12 ਮਾਰਚ 1952 (ਉਮਰ 72)
St. Louis, Missouri, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ
ਕਿੱਤਾਕਵੀ, ਗੀਤਕਾਰ, ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ
ਸ਼ੈਲੀਕਵਿਤਾ

ਨਾਓਮੀ ਸ਼ਿਹਾਬ ਨਾਏ (ਜਨਮ 12 ਮਾਰਚ 1952) ਇੱਕ ਕਵੀ, ਗੀਤਕਾਰ, ਅਤੇ ਨਾਵਲਕਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਫਲਸਤੀਨੀ ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲਿਖਣ ਲੱਗ ਪਈ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਦੀ ਸਮਾਨਤਾ-ਅਸਮਾਨਤਾ ਖੋਜਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਮ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਚਲਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਲਭਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ 7 ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨਾਵਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਲੇਖਣੀ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਅਨੇਕ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ ਅਨੇਕ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸੰਪਾਦਨ ਵੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।

ਜੀਵਨੀ

[ਸੋਧੋ]

ਛੇ ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ, ਨਾਏ ਨੇ ਇੱਕ ਰਸਾਲੇ ਦੇ ਲਈ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਤਾ ਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਹਰ ਸਮੇਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹ ਪੜ੍ਹ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਬਾਲ-ਪਸੰਦ ਬਿੱਲੀਆ, ਕਾਟੋਆਂ, ਦੋਸਤਾਂ, ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਆਦਿ ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਉਹ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੀ ਫਲਸਤੀਨੀ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਗਈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ "ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇੱਕ ਬੱਚੀ ਸੀ ਤਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਇਆ ਸੀ।" ਉਹ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਫਰਗੁਸਨ, ਸੇਂਟ ਲੁਈਸ ਕਾਉਂਟੀ, ਮਿਸੌਰੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਸੀ। 1966 ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਨਾਓਮੀ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮਾਂ ਬਿਮਾਰ ਸੀ ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ, ਫਲਸਤੀਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, 1967 ਦੇ ਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ,ਉਹ ਸੈਨ ਐਂਟੋਨੀਓ, ਟੈਕਸਾਸ ਚਲੇ ਗਏ।

ਨੀ ਨੇ ਰੌਬਰਟ ਈ ਲੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਾਹਿਤਕ ਰਸਾਲੇ ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਧਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਏ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਸੈਨ ਐਂਟੋਨੀਓ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੀ ਹੈ।

ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ

[ਸੋਧੋ]

ਨਾਓਮੀ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਨਾਮ ਅਤੇ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪਸ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਪੁਸ਼ਕਾਰਟ ਇਨਾਮ, ਜੇਨ ਐਡਮਜ਼ ਚਿਲਡਰਨ ਬੁੱਕ ਅਵਾਰਡ, ਪੈਟਰਸਨ ਕਵਿਤਾ ਇਨਾਮ, ਅਤੇ ਅਮੇਰਿਕਨ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਵੱਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਿਤਾਬਾਂ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਅਤੇ 2,000 ਵਿਟਰ ਬਾਇਨਰ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[1] 1997 ਵਿੱਚ, ਟ੍ਰਿਨਿਟੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਉਸ ਦੀ ਅਲਮਾ ਮੈਟਰ, ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਲੌਮਨਾ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।

ਜੂਨ 2009 ਵਿੱਚ, ਨਾਓਮੀ ਨੂੰ PeaceByPeace.com ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2] 2013 ਵਿੱਚ, ਨਾਓਮੀ ਨੇ ਰੌਬਰਟ ਕ੍ਰੀਲੇ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ।[3]

ਅਕਤੂਬਰ 2012 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ 2013 ਦੇ ਬਾਲ ਸਾਹਿਤ ਲਈ ਐਨਐਸਕੇ ਨਿਊਸਟੈਡਟ ਇਨਾਮ ਦੀ ਜੇਤੂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4] ਐਨਐਸਕੇ ਇਨਾਮ ਓਕਲਾਹੋਮਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਵਰਲਡ ਲਿਟਰੇਚਰ ਟੁਡੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੁਆਰਾ ਸਪਾਂਸਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇੱਕ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਇਨਾਮ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ, ਇਬਤਿਸਮ ਬਾਰਾਕਤ, ਜੁਰਰ, ਜਿਸ ਨੇ ਨਾਓਮੀ ਨੂੰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲਈ ਜੇਤੂ ਬਣਾਇਆ, ਨੇ ਲਿਖਿਆ, "ਨਾਓਮੀ ਦੀ ਪ੍ਰਚਲਤ ਮਨੁੱਖਤਾ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਵਿਤਾ ਨਾਲੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਘੱਟ ਸੁੰਦਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦੁਨੀਆ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।" ਬਾਰਾਕਤ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ, "ਨਾਓਮੀ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗੀਤ, ਚਿੱਤਰਾਂ, ਰੰਗਾਂ, ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੂਝ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਸ਼ਰਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮਿਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਕੰਢੇ ਵਾਂਗ ਵਹਿ ਰਹੇ ਹਨ।"[5]

2019 ਵਿੱਚ, ਕਵਿਤਾ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਨੇ ਨਾਓਮੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੰਗ ਪੀਪਲਜ਼ ਕਵੀ ਵਿਜੇਤਾ ਨੂੰ 2019-21 ਦੀ ਮਿਆਦ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਨੇ ਨਾਓਮੀ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜੋ "ਉਮਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਿਰਵਿਘਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਪਾਠਕਾਂ ਲਈ ਪਹੁੰਚਯੋਗ, ਨਿੱਘੇ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਹਨ।"

ਉਹ ਲੈਨਨ ਫੈਲੋ, ਗੁੱਗੇਨਹੈਮ ਫੈਲੋ ਅਤੇ ਵਿਟਰ ਬਾਇਨਰ ਫੈਲੋ (ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ) ਰਹੀ ਹੈ।[6]

ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ਿਹਾਬ ਨਾਈ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੈਨ ਐਂਟੋਨੀਓ, ਟੈਕਸਾਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। 1978 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮਾਈਕਲ ਨਾਓਮੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਟਾਰਨੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਅਤੇ ਭੁੱਖ, ਕਿਸ਼ੋਰ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮੇਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਲਿਖਣ ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੈ।

ਕਾਵਿ ਨਮੂਨਾ

[ਸੋਧੋ]

 
ਸਹੇਲੀ ਦਾ ਤਲਾਕ
ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ
ਕਿ ਉਹ ਪੁੱਟ ਲਵੇ
ਆਪਣੇ ਬਾਗੀਚੇ ਦਾ
ਹਰ ਬੂਟਾ
ਪੈਂਜੀ, ਪੈਂਟਾ
ਗੁਲਾਬ, ਰੈਨਨਕੁਲੇਸੀ
ਥਾਇਮ ਅਤੇ ਲਿਲੀ
ਉਹ ਵੀ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਨਾਮ
ਕੋਈ ਨਾ ਜਾਣੇ
ਉਤਾਰ ਲਵੇ ਮਾਰਨਿੰਗ ਗਲੋਰੀ
ਦੀ ਬੇਲ ਜੋ ਚੜ੍ਹੀ ਹੈ
ਵਾੜ ਤੇ
ਲੈ ਜਾਵੇ ਉਹ ਫੁੱਲ ਜੋ ਖਿੜੇ ਹੋਏ ਨੇ
ਅਤੇ ਜੋ ਖਿੜਨ ਵਾਲੇ ਨੇ
ਅਤੇ ਜੋ ਅਜੇ ਖਿੜੇ ਨਹੀਂ, ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਨੇ
ਖਾਸਕਰ ਉਹ ਜੋ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਨੇ
ਅਤੇ ਫਿਰ
ਅਤੇ ਫਿਰ
ਬੀਜ ਦੇਵੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ
ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ
ਦੂਜੇ ਪਾਰ
ਅਤੇ ਫਿਰ ਵੇਖੇ ਕਿ
ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਸਾਹ ਲੈਂਦੇ ਨੇ

ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਰਚਨਾਵਾਂ

[ਸੋਧੋ]

ਕਵਿਤਾ

[ਸੋਧੋ]
  • Different Ways to Pray: Poems. 1980. ISBN 978-0-932576-04-0.
  • Hugging the Jukebox. 1982. ISBN 978-0-525-47703-7.
  • Yellow Glove. 1986. ISBN 978-0-932576-41-5.
  • Red Suitcase: Poems. 1994. ISBN 978-1-880238-14-1.
  • Fuel: poems. 1998. ISBN 978-1-880238-63-9.
  • 19 varieties of gazelle: poems of the Middle East. 2002. ISBN 978-0-06-009766-0.
  • You & yours: poems. 2005. ISBN 978-1-929918-69-0.
  • A Maze Me: Poems for Girls. 2005. ISBN 978-0060581893
  • Honeybee: poems & short prose 2008. ISBN 978-0060853907
  • Tender Spot: Selected Poems. 2008. ISBN 978-1-85224-791-1

ਨਾਵਲ

[ਸੋਧੋ]

ਕਹਾਣੀਆਂ

[ਸੋਧੋ]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ "Poetry in America Celebration - News Releases (Library of Congress)". Loc.gov. February 25, 2000. Archived from the original on June 5, 2000. Retrieved November 13, 2013.
  2. ↑ "One of the Top Christian Colleges in Indiana | Goshen College". Peacebypeace.com. Retrieved November 13, 2013.
  3. ↑ "Robert Creeley Award". Robert Creeley Foundation. Archived from the original on December 4, 2014. Retrieved March 19, 2015.
  4. ↑ "Naomi Shihab Nye Wins 2013 NSK Prize". June 4, 2013.
  5. ↑ "NSK Children's Prize". World Literature Today. Archived from the original on ਸਤੰਬਰ 26, 2012. Retrieved November 13, 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ Barakat, Ibtisam (2014). "A Tribute to Naomi Shihab Nye". World Literature Today. 88 (1): 46–49. doi:10.7588/worllitetoda.88.1.0046. JSTOR 10.7588/worllitetoda.88.1.0046.

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ

[ਸੋਧੋ]
  • Art at Our Doorstep: San Antonio Writers and Artists featuring Naomi Shihab Nye. Edited by Nan Cuba and Riley Robinson (Trinity University Press, 2008).

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ

[ਸੋਧੋ]
ਵਿਕੀਮੀਡੀਆ ਕਾਮਨਜ਼ ਉੱਤੇ Naomi Shihab Nye ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੀਡੀਆ ਹੈ।