ਫਾਤਿਮਾ ਗੈਲਾਨੀ (1954 ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਜਨਮਿਆ) [1] ਇੱਕ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਹੈ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਅਫ਼ਗਾਨ ਰੈੱਡ ਕ੍ਰੀਸੈਂਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ 2021 ਦੀਆਂ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ [2]
ਗੈਲਾਨੀ , ਨੈਸ਼ਨਲ ਇਸਲਾਮਿਕ ਫਰੰਟ ਆਫ਼ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ (NIFA) ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਹਿਮਦ ਗੈਲਾਨੀ ਦੀ ਧੀ ਹੈ, ਜੋ ਸੋਵੀਅਤ-ਅਫ਼ਗਾਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਸੋਵੀਅਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸੈਂਟਰ ਦ’ਇਨਸਿਗਨਮੈਂਟ ਫਰਾਨਸਾਇਸ ਇਨ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। [3] ਫਿਰ ਉਸ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਫਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਦੇ ਮੁਸਲਿਮ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਇਸਲਾਮਿਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ NIFA ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। [4] [5]
1996 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਅਲ-ਅਜ਼ਹਰ ਦੇ ਗ੍ਰੈਂਡ ਇਮਾਮ ਮੁਹੰਮਦ ਸੱਯਦ ਤੰਤਵੀ ਨੂੰ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਫਤਵਾ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾ ਲਿਆ। 2001 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ 2002 ਦੀ ਲੋਯਾ ਜਿਰਗਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਖਰੜਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਪਰਤ ਆਏ। [6]
2005 ਤੋਂ 2016 ਤੱਕ, ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਰੈੱਡ ਕ੍ਰੀਸੈਂਟ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। [7] [8] 2017 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੀ ਚੇਅਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। [9]
2018 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ, ਉਸ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। [10] ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਠੀਕ ਹੋਣ ਦੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚਾਰ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2020 ਵਿੱਚ ਦੋਹਾ, ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ [11] [12]
ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੀ "ਅਤੇ ਓਫ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।[13] [14] ਉਸ ਨੂੰ 2021 ਦੀਆਂ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀਆਂ 100 ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। [15]