ਬਿੰਧਿਆਬਾਸਿਨੀ ਦੇਵੀ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | ਮੁਜੱਫ਼ਰਪੁਰ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ |
| ਮੌਤ | 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2006 ਕੰਕਰਬਾਗ, ਪਟਨਾ, ਬਿਹਾਰ, ਭਾਰਤ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਲੋਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | ਸ਼ਦੇਵਸ਼ਵਰ ਚੰਦਰਾ ਵਰਮਾ |
| ਬੱਚੇ | ਦੋ ਪੁੱਤਰ- (ਸੰਤੋਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਸਿਨ੍ਹਾ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੀ- (ਪੁਸ਼ਪਰਨੀ ਮਧੂ) |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਅਹਿਲਿਆ ਬਾਈ ਐਵਾਰਡ |
ਬਿੰਧਿਆਬਾਸਿਨੀ ਦੇਵੀ (ਦਿਹਾਂਤ 2006) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਟਨਾ ਅਧਾਰਤ ਸੰਗੀਤ ਅਕੈਡਮੀ 'ਵਿੰਧਿਆ ਕਲਾ ਮੰਦਰ' ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ, ਜੋ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਵਿੰਧਿਆ ਕਲਾ ਮੰਦਰ ਹੁਣ 55 ਸਾਲ ਤੋਂ ਭੱਟਖੰਡੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਲਖਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨੂੰਹ ਸ਼ੋਭਾ ਸਿਨ੍ਹਾ ਪੁੱਤਰ ਸੁਧੀਰ ਕੁਮਾਰ ਸਿਨਹਾ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ।[1][2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਮੁਜੱਫ਼ਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੈਥਲੀ, ਭੋਜਪੁਰੀ ਅਤੇ ਮਾਘੀ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮ 'ਛੋਟੇ ਦੁਲ੍ਹਾ ਕੇ, ਦਾ ਵਿਆਹ ਗੀਤ[3] ਵੀ ਗਾਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗਾਣੇ ਸੀ.ਡੀ. ਫਾਰਮੈਟ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।[4]
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1974 ਵਿੱਚ ਪਦਮਸ਼੍ਰੀ ਦਾ ਚੌਥਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।[5] ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1991 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਲਾਨਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ[2][2][6] ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪਾਲਣ 2006 ਵਿੱਚ ਅਕਾਦਮੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[7][8] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1998 ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਅਹਿਲਿਆ ਬਾਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।[1] ਬਿੰਧਿਆਬਾਸਿਨੀ ਦੇਵੀ ਦੀ 18 ਅਪ੍ਰੈਲ 2006 ਨੂੰ 86 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਕਰਬਾਗ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਬੇਟੀ ਹਨ।