ਭਾਨੂਮਤੀ ਦੇਵੀ (15 ਮਈ 1934-4 ਜਨਵਰੀ 2013) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮ ਅਤੇ ਥੀਏਟਰ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਓਡੀਆ ਫ਼ਿਲਮ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1][2]
ਦੇਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 15 ਮਈ 1934 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਰਮਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[3][4] ਉਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਭਾਰਤ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਪੁਰੀ, ਓਡੀਸ਼ਾ, ਭਾਰਤ ਚਲੀ ਗਈ।[2][4]
ਦੇਵੀ ਨੇ 1942 ਵਿੱਚ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਿਰਫ ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।[4] ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਰਬੋਤਮ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀਆਂ ਸਟੇਜ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ 'ਲੱਖੇ ਹੀਰਾ' ਅਤੇ 'ਨਾਪਾਹੁ ਰਤਿ ਨਾਮਾਰੂ ਪਤੀ' ਵਿੱਚ ਸਨ। ਦੇਵੀ ਨੇ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਕਟਕ ਦੇ ਅੰਨਪੂਰਨਾ ਥੀਏਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।[1]
ਉਸ ਨੇ 1954 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀ ਗੰਨ ਝੀਆ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਹ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।[5] ਉਹ 1950 ਅਤੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਓਡੀਸ਼ਾ ਦੇ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਗਰਮ ਸੀ। ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[1] ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 1966 ਦੀ ਓਡੀਆ ਫ਼ਿਲਮ, ਮਤੀਰਾ ਮਨੀਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ, ਹਰਬੋਉ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਆਖਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਜੈਦੇਬ ਸੀ, ਜੋ 1986 ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਈ ਸੀ।[1]
ਦੇਵੀ ਨੂੰ ਸੰਨ 1985 ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਤੋਂ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1] 2005 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਓਡੀਸ਼ਾ ਸਟੇਟ ਫ਼ਿਲਮ ਅਵਾਰਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਾਈਫਟਾਈਮ ਅਚੀਵਮੈਂਟ ਲਈ ਜੈਦੇਵ ਅਵਾਰਡ ਮਿਲਿਆ।[1]
ਭਾਨੂਮਤੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਮੌਤ 4 ਜਨਵਰੀ 2013 ਨੂੰ 78 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੁਰੀ, ਓਡੀਸ਼ਾ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੈੱਡ ਕਰਾਸ ਰੋਡ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
Born May 15, 1934, in Burma, Bhanumati had returned Orissa
She started her film career at the age of 19 in 1953 with Aama Gaan Jhua,