ਮੌਲੀ ਰੱਸ਼ ਇਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਜੰਗ-ਵਿਰੋਧੀ, ਸਿਵਲ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਰਕੁੰਨ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ 1932 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1972 ਵਿਚ ਲੈਰੀ ਕੇਸਲਰ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਟਸਬਰਗ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿਚ ਥਾਮਸ ਮਰਟਨ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸਹਿ-ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਪਲਾਸ਼ੇਅਰਜ਼ ਦੇ ਅੱਠ ਪ੍ਰਤੀਵਾਦੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਦੇ ਕਿੰਗ ਆਫ ਪਰੂਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਪਲਾਂਟ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰਮਾਣੂ-ਵਿਰੋਧੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਤੀਕ ਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਜ਼ਮਾਇਸ਼ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।[1] [2]
ਰੱਸ਼ ਦੀ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਪਿਟਸਬਰਗ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਉਹ ਕੈਥੋਲਿਕ ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਕੌਂਸਲ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਫਾਰ ਵੂਮਨ ਸਮੇਤ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਹੈ।[2] ਉਸਨੇ 1976 ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨਕ 'ਟੇਕ ਬੈਕ ਦ ਨਾਈਟ' ਮਾਰਚ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।[3] ਰੱਸ਼ 1977 ਦੇ ਹਿਉਸਟਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਹਿਲਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਲਈ ਡੈਲੀਗੇਟ ਸੀ।[1]
1980 ਵਿੱਚ ਰੱਸ਼ ਸੱਤ ਹੋਰ ਡੈਨੀਅਲ ਬੈਰੀਗਨ, ਫਿਲਿਪ ਬਰਿਗਨ, ਕਾਰਲ ਕਬਾਟ, ਐਲਮਰ ਮਾਸ, ਐਨ ਮੋਂਟਗੋਮਰੀ, ਜੌਨ ਸ਼ੂਕਰਟ ਅਤੇ ਡੀਨ ਹੈਮਰ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਕਿੰਗ ਆਫ ਪਰੂਸ਼ੀਆ, ਪੀ.ਏ. ਵਿੱਚ ਹਾਈਡ੍ਰੋਜਨ ਬੰਬਾਂ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ।[1] ਫਿਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੀ ਦੌੜ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਇਕ ਇੰਟਰਕਾੱਟੀਨੈਂਟਲ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਈਲ (ਆਈ.ਸੀ.ਬੀ.ਐੱਮ.) ਦੇ ਕੋਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਰੱਸ਼ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬਾਕੀ ਸੱਤਾਂ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਰੱਸ਼ 11 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹੀ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਦੋ ਪਿਟਸਬਰਗ ਧਾਰਮਿਕ ਆਦੇਸ਼, ਸਿਸਟਰ ਆਫ਼ ਮਰਸੀ ਅਤੇ ਸਿਸਟਰ ਆਫ ਸੈਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਨੇ ਉਸਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਾ ਕਰਵਾਈ।[2]
ਰਾਜਪਾਲ ਟੌਮ ਕਾਰਬੇਟ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਧੀ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਕਿੰਗ, 1990 ਵਿੱਚ ਜੂਨੀਅਰ ਯਾਦਗਾਰੀ ਕੋਲੀਸ਼ਨ ਅਵਾਰਡ, [2] 1994 ਵਿੱਚ ਵਿਮਨ ਫਾਰ ਰੇਸੀਅਲ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਮਾਨਤਾ ਤੋਂ ਫੈਨੀ ਲੌ ਹਮਰ ਅਵਾਰਡ, 2003 ਵਿੱਚ ਪੀ.ਏ. ਲੇਬਰ ਹਿਸਟਰੀ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਮਦਰ ਜੋਨਸ ਅਵਾਰਡ, ਵਾਈ.ਡਬਲਯੂ.ਸੀ.ਏ. ਟ੍ਰਿਬਿਟ ਵੱਲੋਂ 2003 ਵਿੱਚ ਵਿਮਨ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ 2004 ਵਿੱਚ ਜਸਟ ਹਾਰਵੈਸਟ ਅਵਾਰਡ ਆਦਿ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਉਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਇਕ ਨਾਟਕ, ਮੌਲੀ 'ਜ ਹੈਮਰ ਟੈਮੀ ਰਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਹੈਮਰ ਆਫ ਜਸਟਿਸ: ਮੌਲੀ ਰੱਸ਼ ਐਂਡ ਪਲੋਸ਼ੇਅਰਜ਼ ਐਟ[2] ਲਿਆਨ ਏਲੀਸਨ ਨੌਰਮਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਵਿਚ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਉਹ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਹਨ ਜੋ 1980 ਵਿਚ ਪਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਦੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਰੱਸ਼ ਉਪਰ 78 ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਚੱਲੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਪਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਦੇ ਕਿੰਗ ਆਫ ਪਰੂਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਜਨਰਲ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪਲਾਂਟ ਵਿਚ ਪਲਾਸ਼ੇਅਰ ਦੇ ਅੱਠ ਪ੍ਰਤੀਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।[5][6]
ਐਮਲੇ ਡੀ ਐਂਟੋਨੀਓ ਦੀ 1982 'ਚ ਬਣੀ ਫ਼ਿਲਮ ਇਨ ਕਿੰਗ ਆਫ ਪਰੂਸ਼ੀਆ , ਵਿੱਚ ਮਾਰਟਿਨ ਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਮੌਲੀ ਰੱਸ਼ ਖ਼ੁਦ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। [7]
{{cite web}}
: CS1 maint: archived copy as title (link)