ਲੇਡੀਆ ਫੋਏ

ਲੇਡੀਆ ਅਨਾਇਸ ਫੋਏ
ਜਨਮ
ਡੋਨਲ ਮਾਰਕ ਫੋਏ

(1947-06-23) 23 ਜੂਨ 1947 (ਉਮਰ 77)
ਆਇਰਸ਼ ਮਿੱਡਲੈਂਡ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਆਇਰਸ਼
ਸਿੱਖਿਆਲੌਂਗਵੇਸ ਵੁੱਡ ਕਾਲਜ (1960 ਤੋਂ 1965)
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਡਬਲਿਨ (ਡੈਂਟਲ ਸਰਜਰੀ ਵਿਚ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ, 1971)
ਪੇਸ਼ਾਡੈਂਟਿਸਟ-ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਡਾਕਟਰ (ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ)
ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁੰਨ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ
Anne Naughton
​
​
(ਵਿ. 1977; separated 1991)​

ਲੇਡੀਆ ਅਨਾਇਸ ਫੋਏ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਪਛਾਣ ਸੰਬੰਧੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲੜ੍ਹਨ ਵਾਲੀ ਇਕ ਆਇਰਸ਼ ਟਰਾਂਸ ਔਰਤ ਹੈ। 1992 ਵਿਚ ਫੋਏ ਨੇ ਸੈਕਸ ਤਬਦੀਲੀ ਲਈ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ 20 ਸਾਲ ਤੱਕ ਆਪਣੇ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ 'ਤੇ ਸਹੀ ਲਿੰਗ ਪਛਾਣ ਦਰਸਾਉਣ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ। 2007 ਵਿਚ ਆਇਰਿਸ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਯੂਰਪੀਨ ਕਨਵੈਨਸ਼ਨ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਫਰਵਰੀ 2013 ਤੱਕ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਦਲਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਅਤੇ 2007 ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਫੋਏ ਨੇ ਨਵੀਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਆਖਿਰ 15 ਜੁਲਾਈ 2015 ਤੱਕ, ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੇ ਜੈਂਡਰ ਰਿਕਗਨੀਸ਼ਨ ਬਿੱਲ 2014 ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਹੈ। [1]


ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਵਿਆਹ

[ਸੋਧੋ]

ਫੋਏ ਏਥੀ, ਕਾਉਂਟੀ ਕਿਲਡੇਅਰ ਤੋਂ ਸੇਵਾ-ਮੁਕਤ ਡੈਂਟਿਸਟ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਜਨਮ ਇਕ ਪ੍ਰਾਇਵੇਟ ਨਰਸਿੰਗ ਹੋਮ, ਆਇਰਸ਼, ਮਿੱਡਲੈਂਡ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ[2][3] ਅਤੇ ਦਫ਼ਤਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਨਮ ਸਮੇਂ ਉਸਨੂੰ ਪੁਰਸ਼ ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਡੋਨਲ ਮਾਰਕ ਸੀ।[4] ਫੋਏ ਇਕ ਲੜਕੇ ਵਜੋਂ[5] ਪੰਜ ਭਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਕ ਭੈਣ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਹੋਈ।[4]

ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਫੋਏ ਆਪਣੀਆਂ ਨਾਰੀਤਵ ਜਾਂ ਔਰਤੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੁ ਸੀ। ਇਹ ਲੌਂਗਵੇਸ ਵੁੱਡ ਕਾਲਜ ਦੇ ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਵਿਚ 1960 ਤੋਂ 1965 ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। ਸਕੂਲ ਛੱਡਣ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫੋਏ ਨੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ ਡਬਲਿਨ ਵਿਖੇ ਪ੍ਰੀ-ਮੈਡ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ ਅਤੇ ਫੋਏ ਨੇ 1971 'ਚ ਦੰਦਾਂ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਵਿਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਡੈਂਟਿਸਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।[4]

1975 ਵਿਚ ਐਥਲੋਨ ਰਹਿੰਦਿਆ ਫੋਏ ਐਨੀ ਨੌਟਨ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਸੋਸਾਇਟੀ ਜਰੀਏ ਮਿਲੀ। ਨੌਟਨ ਕਲਾਰਾ, ਕਾਉਂਟੀ ਓਫਲੇ ਤੋਂ ਇਕ ਸਕੱਤਰ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਠ ਸਾਲ ਛੋਟਾ ਸੀ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਗਣੀ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ ਫਿਰ 28 ਸਤੰਬਰ 1977 ਨੂੰ ਸੈਂਟ ਪੀਟਰ ਐਂਡ ਪਾਲ ਇਨ ਹੋਰਸੇਲੀਪ ਚਰਚ ਵਿਚ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ।[3] on 28 September 1977.[4] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ, ਇਕ ਦਾ ਜਨਮ 1978 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਦਾ ਜਨਮ 1980 'ਚ ਹੋਇਆ।[4]

ਲਿੰਗ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ

[ਸੋਧੋ]

1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਫੋਏ ਨੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਝੱਲਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਟਕਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਝੱਲਿਆ ਤਾਂ ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ 1989 ਵਿੱਚ ਹਾਲਤ ਹੋਰ ਵਿਗੜ ਗਈ।,[6] ਉਸ ਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਰੋਗ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲਈ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਟ੍ਰਾਂਸੈਕਸੂਅਲ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹਾਰਮੋਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਕੋਰਸ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੋਏ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹੋਰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਕੋਲ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਲਿੰਗ ਡਿਸਫੋਰਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜ੍ਹਤ ਹੋਣ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ।

ਫਿਰ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਲਾਇਸਿਸ, ਛਾਤੀ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੀ ਸਰਜਰੀ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਐਡਮਜ਼ ਸੇਬ ਅਤੇ ਆਵਾਜ਼ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਨਾਲ, ਫੋਏ ਦੇ ਮਰਦ ਤੋਂ ਔਰਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। 25 ਜੁਲਾਈ 1992 ਨੂੰ, ਫੋਏ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਬ੍ਰਾਈਟਨ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ, ਅਟੱਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਲਿੰਗ ਪੁਸ਼ਟੀਕਰਣ ਸਰਜਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਣਨ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਾਲਵਾ ਦੀ ਸਰਜੀਕਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਆਇਰਿਸ਼ ਪੂਰਬੀ ਸਿਹਤ ਬੋਰਡ ਨੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲਈ £3,000 ਅਦਾ ਕੀਤੇ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫੋਏ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ 1990 ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਕ ਘਰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਅਤੇ 13 ਦਸੰਬਰ 1991 ਨੂੰ ਨਿਆਂਇਕ ਅਲਗਾਵ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੋਏ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਮਈ 1994 ਵਿੱਚ ਸਰਕਟ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਰੇ ਪਹੁੰਚ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਨਵੰਬਰ 1993 ਵਿੱਚ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਨਾਮ ਬਦਲਣ ਵਾਲੇ ਫੋਏ ਨੇ ਪਾਸਪੋਰਟ, ਡ੍ਰਾਇਵਿੰਗ ਲਾਇਸੈਂਸ, ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਪੋਲਿੰਗ ਕਾਰਡ ਨਵੇਂ ਨਾਮ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ 'ਤੇ ਲਿੰਗ ਨੂੰ ਸੋਧਣ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[7]

ਪਹਿਲਾ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਕੇਸ

[ਸੋਧੋ]
Foy v An t-Ard Chláraitheoir
ਅਦਾਲਤHigh Court of Ireland
ਕੇਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮFoy -v- An t-Ard Chláraitheoir, Ireland and the Attorney General
Decided19 October 2007
Citation(s)[2007] IEHC 470
Case history
Prior action(s)Foy v. An t-Ard Chlaraitheoir & Ors [2002] IEHC 116
Court membership
Judge(s) sittingLiam McKechnie

ਅਪ੍ਰੈਲ 1997 ਵਿੱਚ, ਫੋਈ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰਜਿਸਟਰਾਰ ਜਨਰਲ ਦੇ ਇਨਕਾਰ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ।[8] ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ, ਫੋਈ ਨੂੰ ਮੁਫਤ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਲਾਹ ਕੇਂਦਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਅਧਾਰ ਇਹ ਦਲੀਲ ਸੀ ਕਿ ਜਨਮ ਅਤੇ ਮੌਤ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ (ਆਇਰਲੈਂਡ) ਐਕਟ 1863 ਰਜਿਸਟਰੀ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਨਮ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮੌਜੂਦ ਜੀਵ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਤ ਨਹੀਂ ਸੀ।[9] ਫੋਈ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ "ਜਮਾਂਦਰੂ ਮਾਨਸਿਕ ਅਪਾਹਜ ਔਰਤ" ਵਜੋਂ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਜਨਮ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ 'ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਸੈਕਸ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗਲਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਘਨ ਪਾ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਮਰਦ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਇਹ ਕੇਸ ਅਕਤੂਬਰ 2000 ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ। ਫੋਈ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਲੜਾਈ ਲੜਦਿਆਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ "ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਰਸਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰਾਂ 'ਤੇ ਬੁਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।"[2] ਫੈਸਲਾ 9 ਜੁਲਾਈ 2002 ਤੱਕ ਤਕਰੀਬਨ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਰਾਖਵਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸ੍ਰੀ ਜਸਟਿਸ ਲਿਆਮ ਮੈਕਕੈਨੀ ਨੇ ਲੀਡੀਆ ਫੋਈ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੋਈ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਮਰਦ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ ਰਜਿਸਟਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਉਸ ਨੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਕਸੂਅਲ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਾ ਜਤਾਈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਤੁਰੰਤ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।[10][11]

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ "Legal Gender Recognition in Ireland : Gender Recognition : TENI". www.teni.ie. Archived from the original on 2017-08-01. Retrieved 2016-05-09. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  2. ↑ 2.0 2.1 "Dentist in new court battle to be called a woman". Irish Independent. 18 April 2007. Archived from the original on 18 October 2012. Retrieved 27 February 2009.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Quigley, Maeve (14 July 1992). "I was so desperate to be a woman I used to wear my wife's dresses as..." Sunday Mirror. Retrieved 27 February 2009.[permanent dead link][permanent dead link][permanent dead link]
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 Courts Service of Ireland. "Foy -v- An t-Ard Chláraitheoir & Ors". Retrieved 27 February 2009.
  5. ↑ "Lydia's fight goes on". Carlow Nationalist. 22 July 2002. Archived from the original on 26 October 2008. Retrieved 27 February 2009. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ "Transsexual takes Court case to change birth cert (I. Examiner)". Press For Change. Archived from the original on 15 February 2009. Retrieved 27 February 2009.
  7. ↑ "Ireland: Gender change on birth cert sought (Irish Times)". Press For Change. Archived from the original on 15 February 2009. Retrieved 27 February 2009.
  8. ↑ "Ireland violated transsexual's right to new birth certificate under EU law, judge rules". International Herald Tribune. 19 October 2007. Archived from the original on 16 March 2008. Retrieved 27 February 2009.
  9. ↑ "Campaigning for respect and equality for ALL trans people". Press For Change. Retrieved 27 February 2009.[permanent dead link][permanent dead link]
  10. ↑ "Transsexual fails in High Court bid". RTÉ News. 9 July 2002. Archived from the original on 5 May 2008. Retrieved 27 February 2009.
  11. ↑ "Foy v. An t-Ard Chlaraitheoir & Ors 2002 IEHC 116". 9 July 2002. Archived from the original on 24 July 2012. Retrieved 27 February 2009.