Vijaya Mulay | |
---|---|
![]() Mulay in 2010 | |
ਜਨਮ | |
ਮੌਤ | 19 ਮਈ 2019 | (ਉਮਰ 98)
ਪੇਸ਼ਾ | Documentary filmmaker, film historian |
ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ | Suhasini Mulay (daughter), Atul Gurtu (son in law) |
ਵਿਜਯਾ ਮੁਲੇ (16 ਮਈ 1921 – 19 ਮਈ 2019) ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਫ਼ਿਲਮ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਖੋਜਕਾਰ ਸੀ।
ਫ਼ਿਲਮੀ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਅੱਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।[1] ਸਤਿਆਜੀਤ ਰੇਅ, ਲੁਈਸ ਮੱਲੇ, ਮ੍ਰਿਣਾਲ ਸੇਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਫ਼ਿਲਮੀ ਹਸਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਸਿਨੇਮਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਭਾਰਤੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦੇਖਣ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੁਹਾਸਿਨੀ ਮੂਲੇ ਦੀ ਮਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਚ ਊਰਜਾ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੁਲ ਗੁਰਟੂ ਉਸਦਾ ਜਵਾਈ ਹੈ। ਵਿਜੇ ਮੁਲੇ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਐਨੀਮੇਸ਼ਨ ਫ਼ਿਲਮ ਏਕ ਅਨੇਕ ਔਰ ਏਕਤਾ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਸਰਬੋਤਮ ਵਿਦਿਅਕ ਫ਼ਿਲਮ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।[2]
ਵਿਜੇ ਮੁਲੇ ਦਾ ਜਨਮ ਬੰਬਈ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
1940 ਵਿੱਚ, ਵਿਜਯਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਓਦੋਂ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਬਦਲੀ ਪਟਨਾ, ਬਿਹਾਰ ਹੋ ਗਈ। ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਬੰਬਈ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਾ ਪਟਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਪਟਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਵਿਜਯਾ ਨੇ ਬੈਚਲਰ ਡਿਗਰੀ ਲਈ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ।
ਬਾਇਓਸਕੋਪਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਸਿਨੇਮਾਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਅੱਧੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦਿਖਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਵਿਜਯਾ ਨੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਮੁਹਾਵਰੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
{{cite web}}
: Unknown parameter |dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (help)