ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Shabbir Ali; ਜਨਮ 26 ਜਨਵਰੀ 1956), ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫੁੱਟਬਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੈ।[1]
ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2011 ਵਿਚ, ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਅਵਾਰਡ ਜੋ ਜੀਵਨ-ਕਾਲ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹੈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[2][3]
ਇੱਕ ਫੁੱਟਬਾਲਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ ਨੂੰ 1970 ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਰਬੋਤਮ ਖਿਡਾਰੀ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬੁੱਧਵਾਰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਟਰਾਈਕਰ, ਸ਼ਬੀਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਗੋਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਉਹ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 1974 ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ ਤੇ ਬੈਂਕਾਕ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਯੂਥ ਚੈਂਪੀਅਨਸ਼ਿਪ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਹੋਈ।[1]
ਬੰਬੇ ਵਿਚ ਟਾਟਾ ਸਪੋਰਟਸ ਕਲੱਬ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਖੇਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸ਼ੱਬੀਰ ਅਲੀ ਨੂੰ ਸੱਤਰਵਿਆਂ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਪੂਰਬੀ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਕਲਕੱਤਾ ਕਲੱਬ ਨੇ ਖਿੱਚ ਲਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅੱਧ ਵਿਚ ਉਸੇ ਕਲੱਬ ਤੋਂ ਸੰਨਿਆਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਲੱਬ ਨੂੰ ਉੱਚਾਈ ਵੱਲ ਲੈ ਗਿਆ।
ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ 23 ਗੋਲ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਚੁਨੀ ਗੋਸਵਾਮੀ, ਪੀ ਕੇ ਬੈਨਰਜੀ, ਇੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਾਈਚੁੰਗ ਭੂਟੀਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਵ-ਸਰਬੋਤਮ ਸਕੋਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਿਹਾ। ਕੁਆਲਾਲੰਪੁਰ ਵਿੱਚ 1976 ਦੇ ਮਰੇਡੇਕਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ, ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ ਨੇ ਪਹਿਲੇ 35 ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੈਟ੍ਰਿਕ ਬਣਾਈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਪੰਜ ਫੁੱਟਬਾਲਰਾਂ ਨੇ ਇਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹੈਟ੍ਰਿਕ ਬਣਾਈ ਹੈ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਹੈ।[1]
1972 ਤੋਂ 1984 ਦਰਮਿਆਨ 13 ਸਾਲਾਂ ਲਈ, ਸ਼ਬੀਰ ਅਲੀ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸਵੈਚਾਲਤ ਚੋਣ ਰਿਹਾ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਏਸ਼ੀਅਨ ਯੂਥ, ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ, ਪ੍ਰੀ-ਓਲੰਪਿਕ, ਏਸ਼ੀਆ ਕੱਪ, ਮਰਡੇਕਾ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ, ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਗੋਲਡ ਕੱਪ, ਕਿੰਗਜ਼ ਕੱਪ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਦਭਾਵਨਾ ਯਾਤਰਾ ਹੋਵੇ। ਉਸਨੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਯੂਥ, ਪ੍ਰੀ-ਓਲੰਪਿਕਸ, ਨਹਿਰੂ ਕੱਪ, ਮਰਡੇਕਾ ਅਤੇ ਕਿੰਗਜ਼ ਕੱਪ ਟੂਰਨਾਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਕੀਤੀ।[1]
ਉਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਚੰਦ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਨਵਾਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ 1997 ਤੋਂ 1999 ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਚ ਗੋਆਨ ਆਊਟਫਿੱਟ ਸਲਗਾਓਕਰ ਕਲੱਬ ਦੀ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਬਦਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਬੋਤਮ ਫੁਟਬਾਲ ਕੋਚ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[1][4]
{{cite web}}
: Unknown parameter |dead-url=
ignored (|url-status=
suggested) (help) ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid <ref>
tag; name "autogenerated1" defined multiple times with different content