ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਾਗਰ | |
---|---|
ਸਥਿਤੀ | ਸੁਲੇਕੇਰੇ, ਚੰਨਾਗਿਰੀ, ਕਰਨਾਟਕ, ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ |
ਗੁਣਕ | 14°7′48″N 75°54′17″E / 14.13000°N 75.90472°E |
Type | ਝੀਲ |
Primary inflows | ਹਰੀਦਰਾ, ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਭਾਦਰਾ ਡੈਮ ਦੀ ਸੱਜੇ ਕੰਢੇ ਵਾਲੀ ਨਹਿਰ |
Primary outflows | ਸਿੱਡਾ ਨਹਿਰ, ਬਸਾਵਾ ਨਹਿਰ |
Catchment area | 329.75 km2 (127.32 sq mi) |
Basin countries | ਭਾਰਤ |
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੰਬਾਈ | 8.1 km (5.0 mi) |
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚੌੜਾਈ | 4.6 km (2.9 mi) |
Surface area | 2,651 ha (27 km2) |
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ | 10 ft (3 m) |
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 27 ft (8 m) |
Shore length1 | 50 km (31 mi) |
Surface elevation | 612 m (2,008 ft) |
1 Shore length is not a well-defined measure. |
ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਾਗਰ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬਣੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਨੋ ਸੁਲੇਕੇਰੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, [1] ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਰਨਾਟਕ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਦਾਵਨਗੇਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਚੰਨਾਗਿਰੀ ਤਾਲੁਕਾ ਦੇ ਸੁਲੇਕੇਰੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਇਹ ਨਾਮ "ਸੂਲੇ" ਦਰਬਾਰੀ ਅਤੇ "ਕੇਰੇ" ਤਲਾਬ ਤੋਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਲੇਕੇਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਾਗਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ "ਸ਼ਾਂਤੀ" ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ਾਂਤਵਾ ਜੋ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਹੈ, ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। "ਸਾਗਰ" ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮਹਾਸਾਗਰ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਟੈਂਕ ਏਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਟੈਂਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਟੈਂਕ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਸੁੰਦਰ ਥਾਂ ਹੈ।
ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 11 ਵੀਂ ਜਾਂ 12 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਦੱਸਿਆ ਦਾਨਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲ ਵੀ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਸਵਰਗਵਤੀ ਦੇ ਸਨ, ਸ਼ਹਿਰ ਡੁੱਬ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸਦੇ ਰਾਜਾ ਵਿਕਰਮ ਰਾਇਆ, ਜਿਸਦੇ ਕੋਈ ਬੱਚੇ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਨੇ ਬਿਲਹਾਲੀ ਦੇ ਗੌੜਾ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਗੋਦ ਲਿਆ ਸੀ। [2]
ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਰਾਗੀ ਰਾਇਆ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਰਾਜੇ ਦੀ ਸ਼ਿਵ ਭਕਤੀ ਦੇ ਇਨਾਮ ਵਜੋਂ ਇੱਕ ਧੀ ਦਾ ਜਨਮ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤਵਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਰਾਜੇ ਦੀ ਧੀ, ਜਿਸਨੇ, ਕਿਸੇ ਬ੍ਰਹਮਤਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਬਣਾ ਲਿਆ ਸੀ, ਨੇ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਸਚਿਤ ਕਿਰਿਆ ਵਜੋਂ, ਸਰੋਵਰ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਡੁਬੋਇਆ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਵੇਸ਼ਿਆ ਵਜੋਂ ਸ਼ਰਾਪ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਨਾਮ "ਸੁਲੇਕੇਰੇ" ਹੈ. [3]
ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਸੰਨ 1311 ਦਾ ਪੱਥਰ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। [4]
ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਮੈਸੂਰ ਰਾਜ ਦੇ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਸਰ ਰਿਚਰਡ ਹੀਰਾਮ ਸਾਂਕੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ 1856 ਵਿੱਚ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਥਾਂ (ਜਿੱਥੇ ਕਦੇ ਸੁਲੇਕੇਰੇ ਹੋਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ) ਇੱਕ ਟੈਂਕ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਆਦਰਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਸਾਰੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੇ ਗੁਣ ਦੀ ਮੁਹਾਰਤ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ। ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਉਸ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ ਅਫ਼ਸਰ ਨੇ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ . [5]
22 ਸਤੰਬਰ 1952 ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਈਲ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ( ਐਂਗੁਇਲਾ ਬੇਂਗਲੈਂਸਿਸ ) ਮਾਪ ਵਿੱਚ 44 ਇੰਚ ਸੁਲੇਕੇਰੇ ਸਰੋਵਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਰੈਗਨੇਟ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਤੁੰਗਭੱਦਰਾ ਡੈਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 17 ਅਪ੍ਰੈਲ 1955 ਨੂੰ, ਸਮੁੰਦਰ ਤੋਂ ਤੁੰਗਭੱਦਰਾ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ [6]
ਸ਼ਾਂਤੀ ਸਾਗਰ ਸਰੋਵਰ ਨੇ ਚਿਤਰਦੁਰਗਾ ਤੱਕ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਕਰਨਾਟਕ ਸ਼ਹਿਰੀ ਜਲ ਸਪਲਾਈ ਅਤੇ ਡਰੇਨੇਜ ਬੋਰਡ (KUWS&DB) ਨੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਲਈ ₹ 80 ਕਰੋੜ ਰੁਪੈ ਦੀ ਕੁਲ ਫੰਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। [7]