ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਦੇ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ

ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਦੇ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ
ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ
ਬੱਕਰੀ ਦੇ ਚਮੜੇ ਤੋਂ ਬਣੇ ਡੱਬੇ

ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Santiniketan Leather Goods), ਕੋਲਕਾਤਾ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਅਤੇ ਆਸ ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਹਨ। ਵਰਤੀ ਗਈ ਸਮੱਗਰੀ ਵੈਜੀਟੇਬਲ ਟੈਨਡ ਚਮੜੇ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਦਾ ਕੰਮ ਟੱਚ ਡਾਈੰਗ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1] ਇਸਦੇ ਕਲਾਤਮਕ ਚਮੜੇ ਦੇ ਬੈਗ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਸਮੇਤ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[2] ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੇਡਾਂ ਅਤੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ EI ਚਮੜੇ (ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ ਚਮੜੇ) ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[1][3]

ਇਸ ਉਤਪਾਦ ਨੂੰ ਵਪਾਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬੌਧਿਕ ਸੰਪੱਤੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ (TRIPS) ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੁਲਾਈ 2007 ਵਿੱਚ, ਇਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਜੀਆਈ ਐਕਟ 1999 ਦੇ ਤਹਿਤ "ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਚਮੜੇ ਦੇ ਸਾਮਾਨ" ਵਜੋਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪੇਟੈਂਟ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰੇਡਮਾਰਕ ਦੇ ਕੰਟਰੋਲਰ ਜਨਰਲ ਦੁਆਰਾ ਕਲਾਸ 18 ਹੈਂਡੀਕ੍ਰਾਫਟ ਸਾਮਾਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਿਤੀ 12 ਜੁਲਾਈ 2007 ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਨੰਬਰ 509 ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4]

ਇਤਿਹਾਸ

[ਸੋਧੋ]

ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 80 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਕੁਟੀਰ ਉਦਯੋਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਭੁਵਨ ਡਾਂਗਾ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਭਾਰਤੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਧੀਨ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[1]

ਨਿਰਮਾਣ

[ਸੋਧੋ]

ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਟੈਨਡ ਛਿੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਟਿਫ ਜਾਂ ਬਾਟਿਕ ਦੀ ਉੱਭਰੀ ਹੋਈ ਛਾਪ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚਮੜੇ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਚਮਕਦਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਸੂਤੀ ਪੈਡ ਜਾਂ ਕੱਚ, ਜਿਸਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਨਿਰਵਿਘਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[1]

ਕੱਚਾ ਮਾਲ

[ਸੋਧੋ]

ਇਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਨੂੰ ਅਨਾਜ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਵਿਘਨਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭੇਡਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਜਾਂ ਬੱਕਰੀ ਦੀ ਚਮੜੀ ਦੇ EI ਟੈਨਡ ਚਮੜੇ ਵਜੋਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਨਾਲ ਰੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਤਿੰਨ ਚਮੜੇ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ: "ਕਾਗਜ਼" ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੋਟੇ ਦਾਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਧੱਬੇ ਵੱਡੇ ਬੱਕਰੀਆਂ ਜਾਂ ਭੇਡਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ "ਬਿੰਦ" ਅਤੇ "ਬੱਚਾ" ਜੋ ਦੋਵੇਂ ਛੋਟੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਤਿਮ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੋਟਾਈ ਦਾ ਪੇਪਰ ਬੋਰਡ, ਲਾਈਨਿੰਗ ਲਈ ਸੂਤੀ, ਮਖਮਲੀ ਜਾਂ ਰੇਸ਼ਮ, ਪੈਡਿੰਗ ਲਈ ਫੋਮ ਰਬੜ, ਕੁਦਰਤੀ ਰੰਗ ਅਤੇ ਸਪਿਰਿਟ, ਰਬੜ ਦਾ ਘੋਲ, ਅਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[1]

ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ

[ਸੋਧੋ]

EI ਟੈਨਡ ਮੜੇ, ਜੋ ਕਿ ਤਿੰਨ ਜਾਂ ਚਾਰ ਸਕਿਨਾਂ ਵਾਲੇ ਰੋਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਆਕਸੀਕਰਨ ਨੂੰ

ਉਤਪਾਦ

[ਸੋਧੋ]

ਨਿਰਮਿਤ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਉਤਪਾਦ ਸਿੱਕਿਆਂ ਦੇ ਬੈਗ, ਚੱਪਲ, ਹੈਂਡਬੈਗ, ਪਾਊਚ, ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਡੱਬੇ, ਪੈਨਸਿਲ ਬਕਸੇ, ਐਨਕਾਂ ਦੇ ਕਵਰ, ਬੈਗ, ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਬੈਗ, ਪਿਗੀ ਬੈਂਕ, ਕੁਸ਼ਨ ਕਵਰ, ਸੈਂਡਲ, ਬਟੂਏ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹਨ।[1]

ਸ਼ਾਂਤੀਕੇਤਨ ਚਮੜੇ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਗੈਲਰੀ

[ਸੋਧੋ]
  • Santiketan leather goods and other handicraft items on sale at Amar Kutir
    ਅਮਰ ਕੁਟੀਰ ਵਿਖੇ ਸ਼ਾਂਤੀਕੇਤਨ ਦੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਸਤਕਾਰੀ ਵਸਤੂਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ
  • Santiniketan leather bag with batik design
    ਬੈਟਿਕ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਂਤੀਨਿਕੇਤਨ ਚਮੜੇ ਦਾ ਬੈਗ

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Ghosh, R.D. "Diagnostic Study Report For Leather Goods Cluster, Santiniketan" (PDF). Government Of India:Small Industries Service Institute. Retrieved 10 February 2016.
  2. ↑ Basu 1990.
  3. ↑ Virginia 1974.
  4. ↑ "Geographical Indications Journal 29" (PDF). Government of India. 14 February 2011. Retrieved 10 February 2016.