ਸੁਮਿੱਤਰਾ ਚੜਤ ਰਾਮ | |
|---|---|
| ਜਨਮ | 17 ਨਵੰਬਰ 1914 ਮੇਰਠ, ਆਗਰਾ ਅਤੇ ਅਵਧ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ |
| ਮੌਤ | 8 ਅਗਸਤ 2011 (ਉਮਰ 96) |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ (ਸਥਾਪਿਤ 1952) |
ਸੁਮਿੱਤਰਾ ਚੜਤ ਰਾਮ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sumitra Charat Ram; 17 ਨਵੰਬਰ 1914 – 8 ਅਗਸਤ 2011) ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਸਰਪ੍ਰਸਤ, ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਅਤੇ 1952 ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ (SBKK) ਦੀ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀ ਕਲਾਵਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਕੱਥਕ ਦੇ ਪੁਨਰ-ਸੁਰਜੀਤੀ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।[1]
ਉਹ ਡੀ.ਸੀ.ਐਮ. ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਲਾਲਾ ਚੜਤ ਰਾਮ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੀ।
ਉਸਦਾ ਜਨਮ 1917 ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਰਾਜਾ ਜਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਅਤੇ ਰਾਣੀ ਭਾਗਿਆਵਤੀ ਦੇ ਘਰ ਮੇਰਠ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ, ਹੁਣ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸੰਯੁਕਤ ਪ੍ਰਾਂਤ (ਯੂਪੀ) ਦੇ ਨਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿੰਚਾਈ ਦੇ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਸਨ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੰਜ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਸੀ: ਭਰਾ ਧਰਮ ਵੀਰਾ, ਕਾਂਤੀ ਵੀਰਾ ਅਤੇ ਸੱਤਿਆ ਵੀਰਾ, ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ ਯਸ਼ੋਦਾ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ੀਲਾ।[2]
ਉਸਦਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਧਰਮ ਵੀਰਾ (1906-2000) ਆਈਸੀਐਸ (1906-2000) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਸਕੱਤਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ, ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਰਾਜਪਾਲ ਵੀ ਰਹੇ।
ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ, 1966 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਅਵਾਰਡ, ਚੌਥਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ, ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਚੜਤ ਰਾਮ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਪਿਸਟਨਜ਼, ਜੈ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ, ਊਸ਼ਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਰਾਮ ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਐਂਟਰਪ੍ਰਾਈਜਿਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ। (SIEL)। 16 ਮਈ 2007 ਨੂੰ 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀਪਕ ਅਤੇ ਸਿਧਾਰਥ, ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਸ਼ੋਭਾ ਅਤੇ ਗੌਰੀ ਹਨ।[3] ਉਸਦੇ ਸਹੁਰੇ ਲਾਲਾ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਨੇ ਲੇਡੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਕਾਲਜ (ਸਥਾਪਿਤ 1956), ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਕਾਲਜ ਆਫ ਕਾਮਰਸ (ਸਥਾਪਿਤ 1926) ਵਰਗੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ ਸਕੂਲ, ਲਾਲਾ ਭਰਤ ਰਾਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅਰੁਣ ਭਰਤ ਰਾਮ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੰਜੂ ਭਰਤ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
8 ਅਗਸਤ 2011 ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 96 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਸਦੀ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਭੈਣ ਸੁਸ਼ੀਲਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਬੱਚੇ, ਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪੜਪੋਤੇ-ਪੋਤੀਆਂ ਸਨ।[4] ਉਸਦੀ ਧੀ, ਸ਼ੋਭਾ ਦੀਪਕ ਸਿੰਘ, ਭਾਰਤੀ ਕਲਾ ਕੇਂਦਰ ਚਲਾਉਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।[5]