ਸੁਲੋਚਨਾ ਚਾਵਾਨ

ਸੁਲੋਚਨਾ ਚਾਵਾਨ
ਜਨਮ	ਸੁਲੋਚਨਾ ਕਦਮ (1933-03-13)13 ਮਾਰਚ 1933 ਫਨਾਸ ਵਾਦੀ, ਬੰਬੇ, ਬੰਬੇ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ
ਮੌਤ	10 ਦਸੰਬਰ 2022(2022-12-10) (ਉਮਰ 89) ਗਿਰਗਾਓਂ, ਮੁੰਬਈ, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ
ਪੇਸ਼ਾ	ਗਾਇਕਾ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ	ਸ਼ਿਆਮਰਾਓ ਚਾਵਾਨ

ਸੁਲੋਚਨਾ ਮਹਾਦੇਵ ਕਦਮ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Sulochana Mahadev Kadam; 13 ਮਾਰਚ 1933 – 10 ਦਸੰਬਰ 2022), ਸੁਲੋਚਨਾ ਚਵਾਨ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜੋ ਮਰਾਠੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਲਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ "ਤੁਝਿਆ ਉਸਲਾ ਲਾਗਲ ਕੋਲ੍ਹਾ", "ਪਦਾਰਵਰਤੀ ਜਰਤਾਰੀਚਾ" ਦੋਵੇਂ ਫਿਲਮ ਮਲਹਾਰੀ ਮਾਰਤੰਡ (1965), "ਸੋਲਾਵਾ ਵਾਰਿਸ ਧੋਕਿਆਚਾ", "ਕਸਾ ਕੇ ਪਾਟਿਲ ਬਾਰਾ ਹੈ ਕਾ?" ਦੋਵੇਂ ਫਿਲਮ ਸਾਵਲ ਮਾਝਾ ਆਇਕਾ! (1964) ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਉਸਨੇ ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਐਲਬਮ ਗੀਤ ਵੀ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ। ਉਸਦੇ ਹਿੰਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ "ਚੋਰੀ ਚੋਰੀ ਆਗ ਸੀ ਦਿਲ ਮੇਂ ਲਗਾਕੇ","ਉਲਫਤ ਜਿਸੈ ਕਹਿਤੇ ਹੈ। ਜੀਨੇ ਕਾ ਸਹਾਰਾ ਹੈ", "ਮੌਸਮ ਆਯਾ ਹੈ ਰੰਗੀਨ", "ਵੋ ਆਏ ਹੈਂ ਦਿਲ ਕੋ ਕਰਾਰ ਆ ਗਿਆ ਹੈ" ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ

ਸੁਲੋਚਨਾ ਕਦਮ ਦਾ ਜਨਮ 13 ਮਾਰਚ 1933 ਨੂੰ ਫਨਾਸ ਵਾਦੀ, ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਮਹਾਦੇਵ ਅਤੇ ਰਾਧਾਬਾਈ ਕਦਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।^[1][2] ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਕਲਗੀਤੁਰਾ (1955) ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਸ਼ਾਮਰਾਓ ਚਵਾਨ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸੁਲੋਚਨਾ ਚਵਾਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ।^[3] ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਉਚਾਰਨ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦੀਆਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਗੱਲਾਂ ਸਿਖਾਉਣ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ।^[4]

ਚਵਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ 'ਮਾਜ਼ੇ ਗਾਣੇ ਮਾਂਜੇ ਜਗਨੇ' (ਸਿੰਗਿੰਗ ਮਾਈ ਲਾਈਫ) ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ।^[5]

ਚਵਾਨ ਦੀ ਮੌਤ 10 ਦਸੰਬਰ 2022 ਨੂੰ 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ^[6][7][8]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ

ਚਵਾਨ ਨੂੰ 2013 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ।

ਚਵਾਨ ਨੂੰ ਮਾਰਚ 2022 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[9] ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਵਣੀ ਸਮਰਾਧਨੀ ( ਸ਼ਾ.ਅ. 'Lavani Queen' .' ਲਾਵਾਨੀ ਕੁਈਨ ' ) ਕਲਾ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਗਾਇਨ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ। ਇਹ ਖਿਤਾਬ 1952 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਕੇਸ਼ਵ ਅਤਰੇ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[10] ਉਸ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਿਤ ਸਾਲ 2010 ਲਈ ਲਤਾ ਮੰਗੇਸ਼ਕਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[11] 2012 ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।^[12]

ਹੋਰ ਪੁਰਸਕਾਰ

• 2007 – ਪੁਣੇ ਮਿਉਂਸਪਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਸ਼ਾਹਿਰ ਪੱਠੇ ਬਾਪੁਰਾਓ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ^[13]
• 2009 – ਰਾਮ ਕਦਮ ਪੁਰਸਕਾਰ^[14]
• 2011 - "ਲਾਵਣੀ ਕਲਾਵੰਤ ਪੁਰਸਕਾਰ" ਸਹਿਕਰਮਹਰਿਸ਼ੀ ਸ਼ੰਕਰਰਾਓ ਮੋਹੀਤੇ-ਪਾਟਿਲ ਸਮਿਤੀ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ^[15]

ਹਵਾਲੇ

2. "लावणीचे अस्तित्व हरवते आहे-सुलोचना चव्हाण" (in Marathi). Mumbai: Lokmat. 24 December 2012. Archived from the original on 16 February 2013. Retrieved 16 January 2013.
3. Kamath, Sadanand (23 June 2012). "Wo aaye hain dil ko qaraar aa gaya hai" (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Atul’s Song A Day. Retrieved 3 January 2023.
4. "महाराष्ट्राच्या लोककलेचाच गौरव – सुलोचना चव्हाण" (in Marathi). Majha Paper. Archived from the original on 13 November 2010. Retrieved 15 January 2013.
5. Chavan, Sulochana; Damle, Savita (2007). माझं गाणं... माझं जगणं (Maz Gan Maz Jagan). Mumbai: Mudra Prakashan. Retrieved 3 January 2023.
7. Sulochana Chavan Passes Away : लावणीसम्राज्ञी सुलोचना चव्हाण यांचे वृद्धापकाळाने निधन; 92 व्या वर्षी घेतला अखेरचा श्वास (Marathi ਵਿੱਚ)
11. "Lata Mangeshkar Award for Lavni singer Sulochana Chavan". The Indian Express. Mumbai. 19 February 2011. Retrieved 23 March 2012.
13. "सुलोचना चव्हाण, संगमनेरकर यांना महापालिकेचा 'पठ्ठे बापूराव पुरस्कार'" (in Marathi). Pune: Loksatta. 18 January 2008. Archived from the original on 5 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 16 January 2013.
14. "सुलोचना चव्हाण यांना 'राम कदम पुरस्कार'". Maharashtra Times (in Marathi). 10 February 2009. Archived from the original on 26 ਅਗਸਤ 2014. Retrieved 16 January 2013.
15. "मोहिते-पाटील लावणी पुरस्कार सुलोचना चव्हाण यांना जाहीर" (in Marathi). Sakal. 10 January 2011. Archived from the original on 19 February 2013. Retrieved 15 January 2013.