ਸ੍ਰੀਸ਼ ਪਾਲ (ਲਗਭਗ 1887 – 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1939) ਇੱਕ ਬੰਗਾਲੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ ਮੂਲਬਰਗਾ, ਢਾਕਾ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਪਾਲ ਸੀ। ਉਹ 1905 ਵਿੱਚ ਹੇਮਚੰਦਰ ਘੋਸ਼ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਨਾਲ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਢਾਕਾ ਸਥਿਤ ਮੁਕਤੀ ਸੰਘ (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲ ਵਾਲੰਟੀਅਰਜ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਾਲ ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦਾ ਚੇਲਾ ਸੀ।
ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਚਾਕੀ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੀਨੀਅਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਫੁੱਲ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਬਦਨਾਮ ਪੁਲਿਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ, ਨੰਦਲਾਲ ਬੈਨਰਜੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।[1] ਪਾਲ ਆਤਮਨਾਤੀ ਸਮਿਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਾਨੇਨ ਗਾਂਗੁਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਏ।[2] ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 9 ਨਵੰਬਰ, 1908 ਨੂੰ ਕੋਲਕਾਤਾ ਦੇ ਸਰਪੇਨਟਾਈਨ ਲੇਨ ਵਿੱਚ ਨੰਦਲਾਲ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਭੱਜ ਗਏ।[3]
ਸ਼ਰੀਸ਼ ਪਾਲ ਨੇ ਰੋਡਾ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਚੋਰੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਲਈ ਸੀ। 26 ਅਗਸਤ 1914 ਨੂੰ ਬੰਗਾਲੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਿਡਰਪੋਰ ਡੌਕ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਉਜ਼ਰ ਪਿਸਤੌਲ ਅਤੇ ਕਾਰਤੂਸ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਏ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ ਚੰਦਰ ਮਿੱਤਰਾ ਉਰਫ ਹਾਬੂ ਨੇ ਕੀਤੀ। ਪਾਲ, ਖਗੇਂਦਰ ਨਾਥ ਦਾਸ ਅਤੇ ਹਰੀਦਾਸ ਦੱਤਾ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸੰਨ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀਸ਼ ਪਾਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ, ਪਰ ਨੰਦਲਾਲ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ। ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ 1919 ਵਿਚ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਗਿਆ।[4]
ਸ਼੍ਰੀਸ਼ ਪਾਲ ਦੀ ਮੌਤ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1939 ਨੂੰ ਹੋਈ।
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link)