ਹਲਵਾਰਾ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ

ਹਲਵਾੜਾ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Halwara Air Force Station) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ (ਆਈ.ਏ.ਐਫ) ਦਾ ਬੇਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹਲਵਾਰਾ ਕਸਬੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿੱਤ ਹੈ। ਇਹ ਆਈ.ਏ.ਐਫ. ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਏਅਰਬੇਸ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ ਕਾਰਨ 1965 ਅਤੇ 1971 ਦੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ 220 ਸਕੁਐਡਰਨ ਦਾ ਘਰ ਹੈ ਜੋ 'ਰੇਗਿਸਤ ਟਾਈਗਰਜ਼' ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੁਖੋਈ ਐਸਯੂ -30 ਐਮ ਕੇ ਆਈ ਉਡਾਣ ਭਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ (ਏਏਆਈ) ਨਾਲ ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿਚ ਏਅਰ ਬੇਸ 'ਤੇ ਸਿਵਲ ਐਨਕਲੇਵ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਮਝੌਤੇ' ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ। ਇਹ 135.5 ਏਕੜ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਏਗਾ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।^[1]

ਇਤਿਹਾਸ

ਏਅਰਫੀਲਡ 1942 ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਹਲਵਾਰਾ ਦੂਸਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਸਟੇਜਿੰਗ ਬੇਸ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਲਵਾਰਾ ਨੂੰ 16 ਮਾਰਚ, 1950 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਫਰੰਟਲਾਈਨ ਏਅਰਬੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।^[2]ਇਹ ਅਧਾਰ 1950 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਪਿੱਟਫਾਇਰ ਸਕੁਐਡਰਾਂ ਦਾ ਘਰ ਸੀ। ਡੀ ਹੈਵੀਲੈਂਡ ਵੈਂਪਾਇਰ, ਆਈ.ਏ.ਐਫ. ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਜੈੱਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ, 1954 ਵਿਚ ਬੇਸ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 1800 ਮੀਟਰ ਰਨਵੇ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਲੰਬਾਈ 1963 ਵਿਚ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਰਣਨੀਤਕ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਹਲਵਾਰਾ 1965 ਅਤੇ 1971 ਦੀਆਂ ਦੋਵੇਂ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਬੇਸ ਨੇ ਮਾਰਚ 2009 ਤੱਕ ਤਿੰਨ ਦਹਾਕਿਆਂ ਲਈ ਐਮਆਈਜੀ 23 ਬੀ ਐਨ ਦੇ ਸਕੁਐਡਰਨ ਰੱਖੇ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜਾਅ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਸਤੰਬਰ 2012 ਵਿਚ, ਹਲਵਾਰਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸਕੋਡਰੋਨ ਸੁਖੋਈ ਐਸਯੂ -30 ਐਮ ਕੇ ਆਈ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਏਅਰ ਕਮਾਂਡ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ ਬਣਨ ਲਈ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ।^[3]

ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿਚ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਅਰ ਬੇਸ 'ਤੇ ਸਿਵਲ ਐਨਕਲੇਵ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਸੰਬਰ 2018 ਵਿਚ ਏ.ਏ.ਆਈ. ਨਾਲ ਇਕ ਸਮਝੌਤਾ ਸਹੀਬੰਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗਰੇਟਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਕਾਸ ਅਥਾਰਟੀ (ਗਲਾਡਾ) ਦੇ 51% ਏ.ਏ.ਆਈ. ਦੇ 49% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੇ 49% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਨਾਲ ਬਣੀ ਇਕ ਸਾਂਝੀ ਉੱਦਮ ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰੇਗੀ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਇਕੁਇਟੀ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ 135.54 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏਗੀ, ਜਦੋਂਕਿ ਏਏਆਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਖਰਚਾ ਚੁੱਕਣਗੇ। ਪਹਿਲੇ ਪੜਾਅ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਡ 4 ਸੀ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਸੰਚਾਲਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ।^[1]

ਲੁਧਿਆਣਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਾ

ਹਲਵਾਰਾ ਏਅਰਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਖੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਲਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਐਨਓਸੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਿਭਾਗਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਏ.ਏ.ਆਈ. ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਗਠਿਤ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਾਂਝੀ ਉੱਦਮ ਕੰਪਨੀ (ਜੇ.ਵੀ.ਸੀ.) ਰਾਹੀਂ ਸਿਵਲ ਟਰਮੀਨਲ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਏ.ਏ.ਆਈ. ਦੀ ਬਹੁਮਤ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਜੇ.ਵੀ.ਸੀ. ਵਿਚ ਹੋਵੇਗੀ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਗ੍ਰੇਟਰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਅਥਾਰਟੀ (ਗਲਾਡਾ) ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿਚ 49% ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੋਵੇਗੀ।

ਟਿਕਾਣਾ

ਹਲਵਾਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹਲਵਾਰਾ ਏਅਰਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 27 ਕਿ.ਮੀ. ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਹੈ। ਲੰਬੀ ਦੂਰੀ ਦੀਆਂ ਰੇਲ ਗੱਡੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹਲਵਾਰਾ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਦਾ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਅਤੇ ਰੇਲਵੇ ਹੈੱਡ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

1. "Punjab inks pact for Halwara". Times of India. 21 December 2018. Retrieved 17 January 2019.
2. "Punjab's Halwara airbase: Tale of 68 years of battles fought and wars won". Hindustan Times. 16 March 2018. Retrieved 17 January 2019.
3. "Induction Ceremony: SU 30 MKI at Air Force Station Halwara". Press Information Bureau. 25 September 2012. Retrieved 17 January 2019.