Łebka
Łebka – średniowieczny hełm o prostej konstrukcji, charakteryzujący się ścisłym dopasowaniem do kształtu głowy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Łebka znana była od XII w. W swojej pierwotnej formie jako tzw. hełm sekretny, miała postać niewielkiej „miski” (płaskiej lub lekko zaokrąglonej) noszonej pod kapturem kolczym lub hełmem garnczkowym, jako dodatkowa ochrona w wypadku uszkodzenia hełmu właściwego. Z czasem zaczęła przechodzić stopniową ewolucję, zwiększając swoje rozmiary i zaczęto nosić ją na kapturze kolczym lub stosować jako samodzielną formę hełmu. Ostatecznie łebki wyewoluowały w bardziej zaawansowane konstrukcje, zapewniające znacznie lepszą ochronę (jak np. basinet czy salada), mimo to używano ich dalej przez całe średniowiecze i początkowy okres renesansu[1][2][3][4].
Budowa
[edytuj | edytuj kod]Łebka charakteryzowała się bardzo prostą konstrukcją. Była hełmem otwartym, w formie dzwonu wykonanego najczęściej z jednego kawałka stalowej blachy, o półkulistym lub lekko szpiczastym kształcie ściśle dopasowanym do głowy. Jako element dodatkowy stosowano niekiedy doczepiany do dolnej krawędzi dzwonu kaptur kolczy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ David Nicolle, Knight of Outremer AD 1187-1344, Oksford: Osprey Publishig, 1996, s. 51, ISBN 1-85532-555-1.
- ↑ Włodzimierz Kwaśniewicz, Leksykon dawnego uzbrojenia ochronnego, Warszawa: Bellona, 2005, s. 53, ISBN 83-11-10063-2.
- ↑ Helmet, [w:] Harold Petersen, Encyclopedia Britannica, t. 11, Londyn 1968, s. 335.
- ↑ Miller Douglas, Armies of the German Peasants War 1524-26, Oksford: Osprey Publishing, 2003, s. 47, ISBN 1-84176-507-4.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rafał Korbal: Dzieje wojska polskiego (od czasów Mieszka po dzień dzisiejszy). Poznań: Wyd. Podsiedlik-Raniowski, 1997, ISBN 83-7083-634-8.
- Mała encyklopedia wojskowa. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1970, s. 232