Acquacotta

Acquacotta
zupa
{{{alt grafiki}}}
Typowa acquacotta
Rodzaj

zupa

Kuchnia

włoska

Miejsce powstania

Włochy

Odmiany

Acquacotta con funghi, Acquacotta con peperoni

Składniki
Multimedia w Wikimedia Commons
Acquacotta w restauracji w Mediolanie we Włoszech
Zupa zrobiona z acquacotta, fasoli i minestrone

Acquacotta (wym. [ˌakkwaˈkɔtta]; z włoskiego „gotowana woda”) – gorąca włoska zupa chlebowa na bazie rosołu, która pierwotnie była jedzeniem chłopskim. Jego przygotowanie i konsumpcja sięgają starożytności i pochodzą z obszaru przybrzeżnego znanego jako Maremma w południowej Toskanii i północnym Lacjum. Danie zostało wynalezione po części aby uczynić stwardniały, czerstwy chleb jadalnym. W dzisiejszych czasach składniki zupy mogą się różnić. Odmiany dania to aquacotta con funghi i aquacotta con peperoni.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Acquacotta to proste, tradycyjne danie pochodzące z nadmorskiego regionu Włoch znanego jako Maremma[1], który obejmuje południową część wybrzeża Toskanii i biegnie ku północnemu Lacjum[2][3]. Słowo acquacotta oznacza w języku włoskim „gotowaną wodę”[2][4]. Pierwotnie było to jedzenie chłopskie i zostało opisane jako starożytne danie, którego receptura częściowo pochodzi od ludzi żyjących w toskańskich lasach i pracujących przy wypalaniu węgla drzewnego, którzy byli zazwyczaj bardzo biedni, będąc „tradycyjnie wśród najbiedniejszych”[4][5][6]. Również rolnicy i pasterze w regionie Maremma przygotowywali i zjadali acquacotta[a][8]. W przeszłości zupa była czasem serwowana jako antipasto[3], pierwsze danie włoskiego posiłku. Do dziś pozostaje popularnym daniem w Maremmie i całych Włoszech[1].

Acquacotta została wynaleziona po części jako środek do uczynienia nieświeży stwardniały chleb jadalnym[5]. Ludzie, którzy pracowali poza domem przez dłuższy czas, tacy jak drwale i pasterze, przynosili ze sobą chleb i inne produkty spożywcze (takie jak pancetta oraz suszony i solony dorsz), jako swoje pożywienie[5]. Acquacotta była przygotowywana i używana do maczania w niej czerstwego chleba, dzięki czemu stawał się miękki[1][5].

Istnieje legenda o acquacotcie w relacji z koncepcją zupy z kamienia, która generalnie opiera się na historii biednego podróżnika, który przybył do wioski mając tylko kamień, ale przekonał wieśniaków, aby dodali składniki do jego zupy z kamienia, tworząc acquacottę[6]; istnieją różne odmiany legendy[6].

Składniki

[edytuj | edytuj kod]

Historycznie głównymi składnikami acquacotty była woda, czerstwy chleb, cebula, pomidor i oliwa wraz z różnymi warzywami i resztkami żywności, które mogły być dostępne[4][2]. We wczesnych latach XIX wieku czasem zamiast pomidorów, które nie były powszechnym pożywieniem we Włoszech przed „ostatnimi dekadami XIX wieku”[5], używano tzw. agresto, soku pochodzącego z niedojrzałych winogron[5].

W czasach współczesnych

[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie do przyrządzania acquacotty można wykorzystywać czerstwy, świeży lub tostowy chleb[2][9], a zupa może zawierać dodatkowe składniki, takie jak rosół warzywny, jajka, sery typu parmezan i pecorino toscano, seler, czosnek, bazylię, fasolę, kapustę, jarmuż, sok z cytryny, sól, pieprz, ziemniaki i inne[1][2][3][4][9]. Niektóre wersje mogą zawierać grzyby jadalne, takie jak borowiki[5], dzikie zioła oraz warzywa liściaste i zielone, takie jak rukola, endywia, mięta, boćwina, cykoria, ziele mniszka lekarskiego, rukiew wodna, waleriana i inne[9]. Gdy warzywa się zagotują, wpływają na smak bulionu[9]. Na wierzchu dania można umieścić jajko w koszulce[1][6]. Współczesne wersje mogą być przygotowywane z wyprzedzeniem od kilku godzin do całego dnia, przechowywane w chłodnym miejscu lub w lodówce, a następnie ponownie podgrzane przed podaniem[3]. Można ją również przechowywać zamrożoną[10].

Odmiany

[edytuj | edytuj kod]

Acquacotta con funghi to odmiana zupy z aquacotty, w której głównym składnikiem są borowiki[5]. Dodatkowe składniki to chleb, bulion lub woda, pasta pomidorowa, parmezan, jajka, kalaminta, dzika mięta, czosnek, oliwa, sól i pieprz[5]. Można również dodać pietruszkę[5].

Acquacotta con peperoni to odmiana zupy aquacotta, która zawiera seler, czerwoną paprykę i czosnek[5].

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ "Acquacotta oznacza „gotowaną wodę”, ale gdy skosztujesz słodkich, bogatych w warzywa smaków tej wiejskiej zupy, możesz zastanawiać się, dlaczego ma swoją nazwę. Od wieków była codziennym posiłkiem pasterzy i palaczy węgla ..."[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e Rachel Roddy: Rachel Roddy's Tuscan vegetable broth recipe. [w:] The Guardian [on-line]. 2016-03-29. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-08-14)]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Pamela Sheldon Johns: Cucina Povera: Tuscan Peasant Cooking. Andrews McMeel Publishing, 2011, s. 64. ISBN 1-4494-0851-6. (ang.).
  3. ↑ a b c d Marcella Hazan: Essentials of Classic Italian Cooking. Knopf Doubleday Publishing Group, 2011. ISBN 0-307-95830-2. (ang.).
  4. ↑ a b c d Michelle Scicolone: The Italian Vegetable Cookbook. Houghton Mifflin Harcourt, 2014, s. 67. ISBN 0-547-90916-0. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j k Elizabeth Romer: The Tuscan Year: Life and Food in an Italian Valley. Macmillan, 1989, s. 103–106. ISBN 0-86547-387-0. (ang.).
  6. ↑ a b c d Tony Nasello, Sarah Nasello: Try Acquacotta soup as a new recipe for the new year. [w:] The Jamestown Sun [on-line]. 2015-01-10. [dostęp 2022-10-03]. (ang.).
  7. ↑ C. Field: Celebrating Italy. W. Morrow and Company, 1990, s. 166. ISBN 978-0-688-07093-9. (ang.).
  8. ↑ Marco Pasanella: Uncorked: One Man's Journey Through the Crazy World of Wine. Clarkson Potter, 2012, s. 103–104. ISBN 0-307-71984-7. (ang.).
  9. ↑ a b c d Julia della Croce: Roma: Authentic Recipes from In and Around the Eternal City. Chronicle Books, 2004, s. 65. ISBN 0-8118-2352-0. (ang.).
  10. ↑ Acquacotta (Vegetable Soup). Vegetarian Times, 2013-04-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-20)]. (ang.).