Adam Glapiński

Adam Glapiński

Adam Glapiński (2016)
Data i miejsce urodzenia	9 kwietnia 1950 Warszawa
Prezes Narodowego Banku Polskiego
Okres	od 21 czerwca 2016
Poprzednik	Marek Belka
Minister gospodarki przestrzennej i budownictwa
Okres	od 12 stycznia 1991 do 23 grudnia 1991
Przynależność polityczna	Porozumienie Centrum
Poprzednik	Aleksander Paszyński
Następca	Andrzej Diakonow (p.o.)
Minister współpracy gospodarczej z zagranicą
Okres	od 23 grudnia 1991 do 11 lipca 1992
Przynależność polityczna	Porozumienie Centrum
Poprzednik	Dariusz Ledworowski
Następca	Andrzej Arendarski
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Wiadomości w Wikinews

Adam Glapiński (2021)

Adam Glapiński (ur. 9 kwietnia 1950 w Warszawie) – polski ekonomista, polityk i nauczyciel akademicki, profesor nauk ekonomicznych.

Współzałożyciel Porozumienia Centrum, wiceprzewodniczący PC w latach 1991–1993. W 1991 minister gospodarki przestrzennej i budownictwa w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego, w latach 1991–1992 minister współpracy gospodarczej z zagranicą w rządzie Jana Olszewskiego, poseł na Sejm I kadencji (1991–1993), senator IV kadencji (1997–2001), członek Rady Polityki Pieniężnej w kadencji 2010–2016, członek Zarządu Narodowego Banku Polskiego (2016), następnie od 2016 prezes NBP.

Życiorys

Ukończył Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie (1968), a następnie studia na Wydziale Ekonomiczno-Społecznym Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie (1972). W tym samym roku odbył staż w Banque de France w Paryżu. Doktoryzował się, a w 2004 habilitował się w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. W 2013 prezydent Bronisław Komorowski nadał mu tytuł profesora nauk ekonomicznych. Specjalizuje się w historii myśli ekonomicznej^[1].

Od 1974 związany zawodowo z macierzystą uczelnią (która w 1991 wróciła do nazwy Szkoła Główna Handlowa) jako nauczyciel akademicki, doszedł do stanowiska profesora nadzwyczajnego. Objął na SGH stanowisko profesorskie^[1] oraz funkcję kierownika Zakładu Ekonomii Politycznej i Historii Myśli Ekonomicznej w Kolegium Zarządzania i Finansów SGH. Był także wykładowcą Polskiej Akademii Nauk (1978–1983), Inter-University Centre of Postgraduate Studies w Dubrowniku (1986–1989), University of Colorado at Boulder (1993–1998), United States Business and Industrial Council na University of Missouri i na University of Kansas (1996), Institut Superieur de Gestion (1994–2005) i Wyższej Szkoły Ekonomii i Prawa im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach (2004–2007). W 1988 otrzymał stypendium Société historique et littéraire polonaise w Paryżu.

W latach 80. działał w podziemnej „Solidarności”, w stanie wojennym był współprzewodniczącym podziemnej „Solidarności” w SGPiS. W 1989 był jednym z założycieli Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Centrum Demokratyczne. W tym samym roku został członkiem warszawskiego Komitetu Obywatelskiego^[2]. W 1990 był współzałożycielem Porozumienia Centrum i warszawskiego oddziału Kongresu Liberalno-Demokratycznego (KLD). Pełnił funkcję wiceprzewodniczącego PC w latach 1991–1993. W 1991 zajmował stanowisko ministra budownictwa i gospodarki przestrzennej w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. W 1991 z listy POC jako kandydat Porozumienia Centrum został wybrany na posła I kadencji. W rządzie Jana Olszewskiego pełnił funkcję ministra współpracy gospodarczej z zagranicą (1991–1992)^[3]. W 1997 z ramienia Ruchu Odbudowy Polski uzyskał mandat senatora IV kadencji w województwie tarnowskim. Podczas kadencji odszedł z ROP, przystępując do Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Klubu Senatorskiego AWS^[4]. W Senacie był wiceprzewodniczącym Komisji Gospodarki Narodowej^[4]. Wchodził w skład Parlamentarnej Komisji Wspólnej Rzeczypospolitej Polskiej i Unii Europejskiej. W wyborach w 2001 nie ubiegał się o reelekcję.

Powoływany na przewodniczącego rad nadzorczych Banku Rozwoju Eksportu (1992), Nowego Przewoźnika (2007) oraz KGHM Polska Miedź (2007). W latach 2007–2008 był prezesem zarządu i dyrektorem generalnym Polkomtela. W latach 1993–2001 kierował Instytutem Wolności Ekonomicznej i Politycznej. Był członkiem kapituły nagrody „Teraz Polska” (kadencje 2006–2009 i 2009–2012).

5 lutego 2009 został jednym z dwóch (obok Ryszarda Bugaja) doradców ekonomicznych prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego (pełnił tę funkcję do 15 lutego 2010). 16 lutego 2010 prezydent Lech Kaczyński ogłosił swoją decyzję o powołaniu go w skład Rady Polityki Pieniężnej^[5] na sześcioletnią kadencję.

29 lutego 2016 prezydent Andrzej Duda na wniosek prezesa NBP Marka Belki powołał go na członka Zarządu Narodowego Banku Polskiego^[6][7]. Adam Glapiński pełnił tę funkcję do 9 czerwca 2016^[8]. Wcześniej w maju 2016 prezydent zgłosił jego kandydaturę na stanowisko prezesa polskiego banku centralnego^[2]. 10 czerwca 2016 Sejm VIII kadencji wybrał go na tę funkcję^[9]. 21 czerwca 2016 – po zaprzysiężeniu przed Sejmem – Adam Glapiński objął urząd prezesa NBP^[10]. W styczniu 2022 prezydent Andrzej Duda złożył do Sejmu wniosek o powołanie go na drugą kadencję^[11]. 12 maja 2022 Sejm IX kadencji wybrał go na ten urząd^[12]; 22 czerwca 2022 Adam Glapiński złożył ślubowanie, obejmując stanowisko prezesa NBP na kolejną kadencję^[13].

Życie prywatne

Zawarł związek małżeński z Katarzyną Glapińską^[14].

Odznaczenia, wyróżnienia i oceny

W 2016 otrzymał odznakę honorową „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”^[15], a w 2023 otrzymał Złoty Medal „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”^[16].

W 2020 znalazł się na 6. pozycji rankingu 200 najbardziej wpływowych ludzi w polskiej gospodarce, stworzonego przez RMF FM oraz portale Money.pl i 300Gospodarka^[17][18][19].

W 2021 został laureatem nagrody „Byki i Niedźwiedzie”; wyróżnienie przyznała redakcja dziennika „Parkiet”, motywując ją działaniami podejmowanymi przez Adama Glapińskiego jako prezesa NBP w 2020 w okresie pandemii COVID-19^[20][21]. W 2021 otrzymał nagrodę specjalną „Bankowego Menedżera Roku 2020” przyznaną przez „Gazetę Bankową”^[22], a wraz z NBP został wyróżniony nagrodą „Best Central Bank Governance Europe 2021” przyznaną przez magazyn biznesowy „Capital Finance International”^[23]. Otrzymał także nagrodę główną „Polski Kompas 2021”^[24], Nagrodę Gospodarczą Prezydenta RP^[25] oraz Nagrodę Specjalną w ramach Nagrody Gospodarczej Województwa Małopolskiego^[26]. W 2022 otrzymał nagrodę ustanowioną przez grupę Polska Press podczas gali „Giganci Polska Press 2022” (za wybitne zarządzanie Narodowym Bankiem Polskim)^[27][28]. Otrzymał też nagrodę „Człowiek Wolności” (za 2023) przyznawaną przez tygodnik „Sieci”^[29].

Anglojęzyczny magazyn „Global Finance” w rankingu prezesów banków centralnych w 2020, 2021 i 2022 przyznawał mu notę C (w skali od A do F)^[30][31]. W 2021 była to najgorsza ocena w Europie, w 2021 ocenę D otrzymał tylko prezes banku centralnego Turcji, a w 2022 ocenę D przyznano prezesom banków centralnych Turcji i Białorusi^[30][31].

Publikacje

Publikacje książkowe

• Kapitalizm, demokracja i kryzys państwa podatków, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2004.
• Meandry historii ekonomii. Między matematyką a poezją, Wyd. I, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2006, 165 stron, Wyd. II, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 2012, 337 stron.
• Natura człowieka i gospodarka. Ekonomia ewolucyjna jako klucz do zrozumienia zjawisk gospodarczych w XXI wieku, Szkoła Główna Handlowa. Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2022^[32].

Artykuły naukowe^[33]

• Technological Innovations and the Dynamics of Structures in the Telecommunications and Media Mobile Market, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. I, Issue 1, Warszawa 2008.
• Obecny kryzys gospodarczy a nauka ekonomii, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów SGH”, Nr 94, Warszawa 2009.
• Post-Crisis Economic Policy. Innovation Based Growth, „Journal of Management and Financial Sciences”, Vol. IV, Issue 5, Warszawa 2011.
• Animal Spirits in Economics, „Journal of Management and Financial Sciences”, Issue 11, 2013.
• Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii, „Gospodarka Narodowa”, Nr 5–6, 2013.

Przypisy

1. Prof. dr hab. Adam Glapiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-08-18] .
2. Adam Glapiński kandydatem Prezydenta RP na Prezesa NBP, prezydent.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane 2016-05-06] .
3. M.P. z 1992 r. nr 1, poz. 1.
4. Adam Glapiński, senat.pl [zarchiwizowane 2021-04-10] .
5. Gilowska, Glapiński i Kaźmierczak do RPP. Prezydent uzupełnił skład Rady [online], tvn24.pl, 16 lutego 2010 [dostęp 2015-08-18] .
6. Adam Glapiński nowym członkiem zarządu NBP [online], tvn24bis.pl, 1 marca 2016 [dostęp 2016-03-01] .
7. M.P. z 2016 r. poz. 275.
8. M.P. z 2016 r. poz. 703.
9. Nowy prezes NBP. Adam Glapiński powołany przez Sejm [online], money.pl, 10 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-10] .
10. Nowy Prezes NBP rozpoczął kadencję, nbp.pl, 21 czerwca 2016 [zarchiwizowane 2016-06-25] .
11. Adam Glapiński ma zostać prezesem NBP na drugą kadencję. Wniosek w Sejmie [online], tvn24.pl, 23 lutego 2022 [dostęp 2022-03-08] .
12. Adam Glapiński będzie prezesem NBP przez kolejne 6 lat [online], rp.pl, 12 maja 2022 [dostęp 2022-05-12] .
13. Adam Glapiński złożył przysięgę. Będzie kierować NBP do 2028 r. [online], money.pl, 22 czerwca 2022 [dostęp 2022-06-22] .
14. WitoldW. Gadomski WitoldW., Adam Glapiński: bankowiec z zakonu PC [online], wyborcza.pl, 25 maja 2016 [dostęp 2019-01-10] .
15. Lista odznaczonych (2003–2018) [online], nbp.pl [dostęp 2020-06-13] .
16. Wręczenie medali „Zasłużony dla Nauki Polskiej Sapientia et Veritas”, gov.pl, 24 listopada 2023 [zarchiwizowane 2023-11-28] .
17. KrzysztofK. Berenda KrzysztofK., Niedzielski, Pinkas i Szumowski na czele. Ranking najbardziej wpływowych osób w gospodarce [online], rmf24.pl, 24 września 2020 [dostęp 2020-09-30] .
18. Trzech jeźdźców koronawirusa. Ranking najbardziej wpływowych osób dla polskiej gospodarki 2020 [online], money.pl, 24 września 2020 [dostęp 2021-10-10] .
19. MaryjkaM. Szurowska MaryjkaM., Ranking najbardziej wpływowych osób dla polskiej gospodarki 2020 [online], 300gospodarka.pl, 24 września 2020 [dostęp 2021-10-10] .
20. Byki i Niedźwiedzie: laury za wielkie sukcesy w szalonym roku [online], parkiet.com, 24 marca 2021 [dostęp 2021-03-30] .
21. Nagrody Gazety Giełdy i Inwestorów »Parkiet« rozdane [online], strefainwestorow.pl, 25 marca 2021 [dostęp 2021-03-30] .
22. „Gazeta Bankowa” nagrodziła banki [online], wpolityce.pl, 22 czerwca 2021 [dostęp 2021-07-01] .
23. CFI.co Has Awarded Best Central Bank Governance Europe 2021 [online], cfi.co, 11 maja 2021 [dostęp 2021-10-10]  (ang.).
24. Polski Kompas 2021 – prezes NBP prof. Adam Glapiński laureatem nagrody [online], wpolsce.pl, 27 października 2021 [dostęp 2022-01-05] .
25. Prezes NBP Adam Glapiński otrzymał nagrodę specjalną od prezydenta Dudy [online], bankier.pl, 4 listopada 2021 [dostęp 2021-11-10] .
26. MarekM. Długopolski MarekM., Specjalna Małopolska Nagroda Gospodarcza dla Adama Glapińskiego, prezesa Narodowego Banku Polskiego [online], dziennikpolski24.pl, 3 września 2021 [dostęp 2022-01-18] .
27. Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP, nbp.pl [zarchiwizowane 2023-12-26] .
28. Glapiński dostał nagrodę. „Za wybitne zarządzanie NBP” [online], businessinsider.com.pl, 12 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-13] .
29. RELACJA. Gala Człowiek Wolności 2023 Tygodnika „Sieci” [online], wpolityce.pl, 9 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-08] .
30. AnitaA. Hawser AnitaA. i inni, Central Banker Report Cards 2021: The Art Of Timing [online], gfmag.com, 6 października 2021 [dostęp 2022-01-05]  (ang.).
31. Adam Glapiński ponownie jednym z najgorszych bankierów centralnych Europy [online], bankier.pl, 7 października 2022 [dostęp 2022-12-13] .
32. „Zwierzęce instynkty w ekonomii”. Prezes NBP w innej roli [online], businessinsider.com.pl, 18 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-25] .
33. Publikacje: prof. dr hab. Adam Glapiński, sgh.waw.pl [zarchiwizowane 2020-06-08] .

Bibliografia

• Adam Glapiński [online], sejm.gov.pl [dostęp 2020-06-13] .
• Prof. dr hab. Adam Glapiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2015-08-18] .
• Adam Glapiński kandydatem Prezydenta RP na Prezesa NBP, prezydent.pl, 6 maja 2016 [zarchiwizowane 2016-05-06] .

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000109478033
• VIAF: 1226306
• LCCN: no2003058356
• GND: 134291603
• SUDOC: 155239597
• CiNii: DA15781405
• PLWABN: 9810702290905606
• NUKAT: n96025181

Identyfikatory zewnętrzne:

• archiwalna „Nauka Polska”: 69271
• „Ludzie Nauki”: YCqKF63dSkD