Adam Grünewald
| |
 SS-Sturmbannfuehrer
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1934–1945 |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
członek załogi Lichtenburg, Sachsenhausen |
Adam Grünewald (ur. 20 października 1902 we Frickenhausen am Main, zm. 22 stycznia 1945 w Veszprémie) – zbrodniarz nazistowski, komendant niemieckiego obozu koncentracyjnego Hertogenbosch/Vught i SS-Sturmbannführer.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodzony we Frickenhausen am Main koło Würzburga. Z zawodu piekarz. W 1919 wstąpił do Freikorps, następnie do 1931 pełnił służbę w Reichswerze, w której osiągnął stopień sierżanta. W 1931 Grünewald wstąpił do NSDAP i SA, a w 1934 do SS. Służbę obozową rozpoczął w Lichtenburgu, gdzie przebywał w latach 1934–1937. Następnie przeniesiono go do Dachau, gdzie we wrześniu 1938 awansował na zastępcę kierownika obozu (2. Schutzhaftlagerführer). Od 1939 do 1942 był członkiem 3 Dywizji Pancernej SS „Totenkopf”. Jesienią 1942 został Schutzhaftlagerführerem w Sachsenhausen.
Od października 1943 do lutego 1944 Grünewald był komendantem obozu Hertogenbosch/Vught. Był on tu odpowiedzialny za zbrodnię, która przeszła do historii jako Bunkerdrama. W styczniu 1944 jedna z więźniarek z bloku 23b została uwięziona w obozowym areszcie (bunkrze). Na wieść o tym pozostałe więźniarki z bloku zaprotestowały, a komendant obozu karnie zamknął 74 z nich w celi o powierzchni 9 m², niemal bez żadnej wentylacji. Po 14 godzinach, 16 stycznia 1944 bunkier otwarto. 10 kobiet nie przeżyło nocy[1]. Za tę zbrodnię Grünewald skazany został przez sąd SS na 3,5 roku więzienia, ale ostatecznie zdegradowano go i wcielono do jednostek Waffen-SS walczących na froncie wschodnim.
Ponownie stał się członkiem 3 Dywizji Pancernej SS „Totenkopf”, w składzie której zginął wiosną 1945 r. w czasie walk na Węgrzech.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nationaal Monument Kamp Vught | HERDENKEN IS NADENKEN [online], www.nmkampvught.nl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-14] (niderl.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tom Segev: Die Soldaten des Bösen. Zur Geschichte der KZ-Kommandanten. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 1995, ISBN 3-499-18826-0.
- Coenraad J. F. Stuldreher: „Deutsche Konzentrationslager in den Niederlanden – Amersfoort, Westerbork, Herzogenbusch” w Wolfgang Benz (Red.): „Dachauer Hefte 5 – Die vergessenen Lager”, München 1994, ISBN 3-423-04634-1.
- Ernst Klee: Das Personenlexikon zum Dritten Reich: Wer war was vor und nach 1945. Fischer-Taschenbuch-Verlag, Frankfurt am Main 2005, ISBN 3-596-16048-0.
- Obóz koncentracyjny Hertogenbosch/Vught (ang.)