Aeollanthus

*Aeollanthus*
	; Aeollanthus rydingianus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	Aeollanthus
	Nazwa systematyczna
	Aeollanthus C. F. P. Martius ex K. P. J. Sprengel; Syst. Veg. 2: 678, 750. Jan-Mai 1825
	Typ nomenklatoryczny
	A. suaveolens C. F. P. Martius ex K. P. J. Sprengel
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aeollanthus – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Obejmuje 44 gatunki^[4]. Wszystkie występują w Afryce Subsaharyjskiej^[4]. Często rosną na skałach lub glebach inicjalnych^[5].

Niektóre gatunki z tego rodzaju wykorzystywane są jako jadalne i lecznicze^[6]. Aeollanthus subacaulis var. linearis jest hiperakumulatorem miedzi. W suchej masie tej rośliny stężenie tego pierwiastka dochodzi do 1,3%, co jest najwyższą wartością wśród organizmów^[7].

Morfologia

Pokrój: Aromatyczne rośliny zielne i półkrzewy, często o drewniejących pędach podziemnych i gruboszowatej budowie^[5].
Liście: Naprzeciwległe, rzadziej skrętoległe^[5].
Kwiaty: Zebrane w zróżnicowane kwiatostany złożone – kłoso- lub wiechokształtne, zwykle z niepozornymi podsadkami. Kielich rurkowaty u nasady, dalej zwykle spłaszczony, dwuwargowy z 5 lub 2, nierównymi łatkami. Korona silnie dwuwargowa, biała, różowa lub niebieska^[5].
Owoce: Jajowate lub eliptyczne niełupki^[5].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Przedstawiciel rodziny jasnotowatych (Lamiaceae) należącej do rzędu jasnotowców (Lamiales) reprezentującego dwuliścienne właściwe^[2].

Wykaz gatunków^[4]

Aeollanthus abyssinicus Hochst. ex Benth.
Aeollanthus alternatus Ryding
Aeollanthus ambustus Oliv.
Aeollanthus angolensis Ryding
Aeollanthus angustifolius Ryding
Aeollanthus breviflorus De Wild.
Aeollanthus buchnerianus Briq.
Aeollanthus candelabrum Briq.
Aeollanthus caudatus Ryding
Aeollanthus cucullatus Ryding
Aeollanthus densiflorus Ryding
Aeollanthus elsholtzioides Briq.
Aeollanthus engleri Briq.
Aeollanthus fruticosus Gürke
Aeollanthus haumannii van Jaarsv.
Aeollanthus holstii Gürke
Aeollanthus homblei De Wild.
Aeollanthus lisowskii Ryding
Aeollanthus lobatus N.E.Br.
Aeollanthus myrianthus Baker
Aeollanthus namibiensis Ryding
Aeollanthus neglectus (Dinter) Launert
Aeollanthus paradoxus (Hua) Hua & Briq.
Aeollanthus parvifolius Benth.
Aeollanthus petiolatus Ryding
Aeollanthus pinnatifidus Hochst. ex Benth.
Aeollanthus plicatus Ryding
Aeollanthus pubescens Benth.
Aeollanthus rehmannii Gürke
Aeollanthus repens Oliv.
Aeollanthus rivularis Hiern
Aeollanthus rydingianus van Jaarsv. & A.E.van Wyk
Aeollanthus saxatilis J.Duvign. & Denaeyer
Aeollanthus sedoides Hiern
Aeollanthus serpiculoides Baker
Aeollanthus stuhlmannii Gürke
Aeollanthus suaveolens Mart. ex Spreng.
Aeollanthus subacaulis (Baker) Hua & Briq.
Aeollanthus subintegrus Ryding
Aeollanthus trifidus Ryding
Aeollanthus tuberosus Hiern
Aeollanthus ukamensis Gürke
Aeollanthus viscosus Ryding
Aeollanthus zanzibaricus S.Moore

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-12] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-12] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-13].
↑ ^a ^b ^c Aeollanthus C.Mart. ex Spreng., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-12] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 266. ISBN 978-3-642-62200-7.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 17, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2, Warszawa: Muza SA, 1998, s. 288, ISBN 83-7079-779-2 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-08-12] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-08-12] (ang.).

[ing-3] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-13].

[powo-4] Aeollanthus C.Mart. ex Spreng., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-08-12] .

[kubitzki-5] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 266. ISBN 978-3-642-62200-7.

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 17, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[encyk-7] Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2, Warszawa: Muza SA, 1998, s. 288, ISBN 83-7079-779-2 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]