Agave potatorum

Agave potatorum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

agawowate

Rodzaj

agawa

Gatunek

Agave potatorum

Nazwa systematyczna
Agave potatorum Zucc.
Flora 15(2 Beibl.): 96 1832 [3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Agave potatorum Zucc. – gatunek rośliny z rodziny agawowatych (Agavaceae). Pochodzi z Meksyku. Występuje tam od południowego stanu Pueblo do środkowego Oaxaca i Chiapas[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Należy do mniejszych agaw. Cechuje się dużą zmiennością w zakresie wielkości. Tworzy mięsistą, symetryczną różyczkę liściową osiągającą średnicę 10–90 cm[6].
Liście
W jednej różyczce jest ich 30–80. Charakteryzują się dużą zmiennością kształtu, wielkości i barwy. Są mięsiste, ale dość sztywne, przy podstawie pogrubione i zwężone. Kształt jajowaty, podłużny lub krótko lancetowaty. Zazwyczaj mają szerokość 9–18 cm, długość 20–40 cm i barwę od niebieskoczarnej jasno srebrnoszarej. Są lekko wygięte do tyłu, a ich końce często zakończone są charakterystycznym, skręconym lub lekko falistym, czerwonawym lub ciemnobrązowym kolcem o długości do 2,5 cm. Rzadko rozmieszczone kolce występują także na brzegu liści w odległości od 0,5 do 2,5 cm. Są podobne, jak kolec na szczycie liścia, ale mniejsze i wyrastają na zębatych wyrostkach. Na liściach występują także pączki[6].
Kwiaty
Na szczycie łodygi osiągającej wysokość 3–6 m zebrane w wiechę lub grono. Kwiaty o barwie od jasnozielonej do czerwonej, otoczone czerwonymi przysadkami[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

W warunkach naturalnych rośnie na półpustyniach, na wysokości 1200–2250 m n.p.m.[6]. Jest hapaksantem – zakwita tylko raz w życiu. Po wielu latach rozwoju szczątkowa łodyga w różyczce liściowej rośnie wówczas osiągając znaczną wysokość. Na jej szczycie powstają kwiaty. Po przekwitnięciu i wytworzeniu nasion roślina obumiera[7]. W warunkach naturalnych zazwyczaj kwitnie jesienią, ze szczytem kwitnienia od września do grudnia[6]. Zakwita zwykle po 10 latach[7].

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Uprawa

[edytuj | edytuj kod]

Jest gatunkiem stosunkowo łatwym w uprawie. Dobrze rośnie w pojemnikach i doniczkach. Nadaje się na stanowiska słoneczne lub nieco tylko zacienione. Potrzebuje bardzo dobrze przepuszczalnej gleby[6]. Najlepszym podłożem jest próchniczna lub gliniasta gleba z dużym dodatkiem żwiru lub gruboziarnistego piasku. Nie toleruje dużej wilgoci w podłożu, dobrze natomiast znosi suszę i wietrzną pogodę. Zimą przechodzi okres spoczynku. Najlepiej wówczas przenieść ją do chłodnego pomieszczenia (najlepiej o temperaturze 6-12 st. C). Wiosną dobrze jest wynieść ją na pole, należy jednak stopniowo przyzwyczajać ją do silniejszego światła. Nawozi się tylko dwa razy w roku – najlepiej w kwietniu i lipcu. Stosuje się nawóz z dużą ilością potasu[7]. Latem rośnie dość szybko, jeśli ma wystarczającą ilość wody, ale należy pozwolić ziemi przeschnąć przed ponownym podlaniem. Zimą należy podlewać tylko tyle, aby liście nie kurczyły się[6].

Rozmnaża się przez nasiona lub odrosty pojawiające się przy podstawie różyczki[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-02] (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2019-11-25]. (ang.).
  4. World Flora Online. [dostęp 2019-11-25]. (ang.).
  5. Agave potatorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. a b c d e f g h i Agave potatorum. [dostęp 2019-11-25]. (ang.).
  7. a b c d e Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. Stuart Walton, Brian Glover, The Ultimate Encyclopedia of Wine, House Beer, Spirits and Liqueurs, wyd. Hermes, 1998, ISBN 978-1840380859