Amphibolis

*Amphibolis*
	; Amphibolis antarctica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	bałwanicowate
Rodzaj	Amphibolis
	Nazwa systematyczna
	Amphibolis C.Agardh; Spec. Alg. 2(1): 474 (1822)
	Typ nomenklatoryczny
	Amphibolis zosteraefolia C. Agardh [= Amphibolis antarctica (Labill.) Asch.]
Synonimy
	Graumuellera Rchb.; Pectinella J.M.Black.;
	Graumuellera Rchb.; Pectinella J.M.Black.;
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Amphibolis C.Agardh – rodzaj traw morskich należący do rodziny bałwanicowatych (Cymodoceaceae), obejmujący dwa gatunki endemiczne: Amphibolis antarctica (Labill.) Asch., występujący wzdłuż wybrzeży Australii Zachodniej, Australii Południowej, Wiktorii i Tasmanii oraz Amphibolis griffithii (J.M.Black) Hartog, występujący wzdłuż wybrzeży Australii Zachodniej i Południowej^[4].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckiego słowa αμφίβολ (amphibol) – wątpliwy^[5].

Morfologia

Pokrój: Trawy morskie tworzące podwodne łąki.

Łodyga: Bardzo rozgałęzione, sympodialne, zdrewniałe kłącza, z 1–2 korzeniami w każdym węźle, tworzące liczne, wyprostowane, zdrewniałe pędy naziemne z bliznami liściowymi.

Korzenie: Rozgałęzione, zdrewniałe, nieco skręcone.

Liście: Liście naprzeciwległe, wyrastające w wiązkach na końcach pędów. Pochwy liściowe spłaszczone, języczkowate i uszkowate, pozostawiające na łodydze wyraźne blizny liściowe po odpadnięciu liścia. Blaszki równowąskie, płaskie, całobrzegie. Użyłkowanie liścia niewyraźne, mniej więcej równoległe, złożone z 8–21 podłużnych żyłek. W pachwinach liści obecne łuski. Liczne komórki taninowe.

Kwiaty: Rośliny dwupienne. Kwiaty pojedyncze wyrastają na krótkich pędach bocznych. Kwiaty męskie wsparte przez przysadkę, szypułkowe, zbudowane z 2 główek pręcików zrośniętych w dolnym odcinku, każda z 2 parami pylników, złączonych 2–3 łącznikami. Ziarna pyłku nitkowate. Kwiaty żeńskie złożone z 2 wolnych słupków, z których jeden jest przeważnie jałowy, wsparte przez okrągłą przysadkę, bardzo zredukowaną u A. griffithi. Każdy słupek składa się z krótkiej szyjki i 3 (rzadziej więcej) rozgałęziających się znamion oraz 4 (niekiedy więcej) perykarpicznych listków u nasady zalążni. Listki te tworzą aparat kotwiczący siewkę w podłożu^[3].

Biologia i ekologia

Rozwój: Wieloletnie, wodne hemikryptofity (hydrohemikryptofity)^[4], wodopylne. Nasiona kiełkują bezpośrednio po zapyleniu na roślinie matecznej i utrzymują się na niej przez okres od 7 do 12 miesięcy. Po uwolnieniu pływają wolno w toni wodnej, aż aparat kotwiczący umożliwi siewce przyczepienie się w podłoża^[3].

Siedlisko: Strefa przybrzeżna, na piaszczystych osadach litoralnych, na głębokości do 22 metrów^[6].

Systematyka

Według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016) rodzaj należy do rodziny bałwanicowatych (Cymodoceaceae Vines), rzędu żabieńcowców (Alismatales Dumort.), w kladzie jednoliściennych (monocots)^[2].

Zagrożenie i ochrona

Oba gatunki Amphibolis zostały ujęte w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych ze stasutem LC (mniejszej troski). Nie są znane poważne zagrożenia tych roślin. Występują jednak lokalne zagrożenia wynikające z działalności człowieka, przede wszystkim prowadzonej gospodarki morskiej, przemysłu, budowy portów i prowadzenia prac na dnie morskim. Stanowiska obu gatunków podlegają ochronie obszarowej, na przykład Shark Bay World Heritage Area^[7]^[6]

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-01-23] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Electronic Flora of South Australia Genus Fact Sheet. State Herbarium of South Australia. [dostęp 2011-02-05].
↑ ^a ^b ^c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-05]. (ang.).
↑ Maureen L. Sullivan: The taxonomy of „seagrasses” surveyed from the higher taxa down through to the family level. Florida International University, 1994. [dostęp 2011-02-05].
↑ ^a ^b F.T.F.T. Short F.T.F.T. i inni, Amphibolis antarctica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-14] (ang.).
↑ F.T.F.T. Short F.T.F.T. i inni, Amphibolis griffithii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-14] (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-01-23] (ang.).

[herb-3] Electronic Flora of South Australia Genus Fact Sheet. State Herbarium of South Australia. [dostęp 2011-02-05].

[kew-4] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-05]. (ang.).

[5] Maureen L. Sullivan: The taxonomy of „seagrasses” surveyed from the higher taxa down through to the family level. Florida International University, 1994. [dostęp 2011-02-05].

[iucn-173356-6] F.T.F.T. Short F.T.F.T. i inni, Amphibolis antarctica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-14] (ang.).

[7] F.T.F.T. Short F.T.F.T. i inni, Amphibolis griffithii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-02-14] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]