Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Język | |
Dziedzina sztuki |
Anatolij Wasiliewicz Kuzniecow (Анатолий Васильевич Кузнецов, ur. 18 sierpnia 1929 w Kijowie, zm. 14 czerwca 1979 w Londynie) – rosyjski pisarz, komunista, współpracownik KGB, dziennikarz emigracyjny.
Urodził się w Kijowie. Mieszkał w dzielnicy Kureniwka (ros. Kurieniowka) graniczącej z miejscem okupacyjnych kaźni Babim Jarem. Był świadkiem masowych rozstrzeliwań oraz funkcjonowania obozu koncentracyjnego.
Po wojnie pracował w kolegium redakcyjnym młodzieżowego miesięcznika „Junost'”. Na kanwie okupacyjnych wspomnień napisał dokumentalną powieść Babi Jar, wydaną w 1966 w „Junosti”. Publikacja ta była zniekształcona obszernymi skreśleniami przez cenzurę partii tekstu oraz wymuszonymi tzw. uzupełnieniami. Tym niemniej powieść stała się literackim wydarzeniem.
W 1968 miesięcznik „Nowyj Mir” opublikował jego opowiadanie Artysta zespołu mimów (Артист миманса), smutny utwór o małym człowieku, wielkiej sztuce i globalnej niesprawiedliwości.
W trakcie pracy nad powieścią o partii i jej założycielu Leninie, dedykowanej setnej rocznicy urodzin wodza, Kuzniecow w 1969 uzyskał oddelegowanie do Londynu w celu zebrania materiału faktograficznego. Po przyjeździe do Wielkiej Brytanii poprosił o azyl polityczny i publicznie oświadczył, że był tajnym współpracownikiem KGB. Jednocześnie bardzo ostro i negatywnie wypowiadał się o ZSRR oraz o radzieckiej opozycyjnej inteligencji. Te wypowiedzi wywołały zdecydowaną polemikę m.in. Artura Millera i Andrieja Amalrika.
W ZSRR pozostawił żonę, dziewięcioletniego syna i matkę. Z matką utrzymywał więź korespondencyjną (zmarła w 1992 r.), żona pod naciskiem KGB korespondencji nie podtrzymała. Jego nazwisko usunięto ze wszystkich radzieckich leksykonów, a utwory wycofano z bibliotek.
W Londynie pracował w Radiu Swoboda, gdzie prowadził cotygodniową audycję Pisarz przed mikrofonem.
Zmarł w swoim domu w Londynie.
Wydanie polskie: Kuzniecow Anatol, Babi Jar, przeł. Zofia Korczak-Zawadzka, Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968, 337 str.