Andriej Wołkonski

Andriej Wołkonski
Imię i nazwisko

Andriej Michajłowicz Wołkonski

Data i miejsce urodzenia

14 lutego 1933
Genewa

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

16 września 2008
Aix-en-Provence

Instrumenty

klawesyn

Gatunki

muzyka poważna, muzyka współczesna, muzyka dawna

Zawód

kompozytor, klawesynista

Zespoły
Madrigał

Andriej Michajłowicz Wołkonski (ros. Андрей Михайлович Волконский; ur. 14 lutego 1933 w Genewie[1][2][3], zm. 16 września 2008 w Aix-en-Provence[1][3]) – rosyjski kompozytor i klawesynista.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z rosyjskiej rodziny książęcej[1][2][3]. Studiował w Genewie u Johnny’ego Auberta (1944–1945) oraz w Paryżu u Nadii Boulanger i Dinu Lipattiego (1945–1947)[1][2]. W 1947 roku osiadł w ZSRR, gdzie ukończył studia w klasie fortepianu w konserwatorium w Tambowie[1][2]. W latach 1950–1954 uczył się w Konserwatorium Moskiewskim w klasie Jurija Szaporina[1][2], został jednak wydalony z uczelni przed uzyskaniem dyplomu[1][3]. W 1955 roku wspólnie z Rudolfem Barszajem powołał do życia Moskiewską Orkiestrę Kameralną[1][3]. Wkrótce zaczął występować jako klawesynista, w 1964 roku założył wykonującą muzykę dawną grupę muzyczną Madrigał[1][2], z którą koncertował w ZSRR, Czechosłowacji i NRD[2].

Od końca lat 50. związany był z nonkonformistycznymi ruchami artystycznymi[1]. Interesował się potępianymi przez władze radzieckie awangardowymi prądami w muzyce takimi jak dodekafonia[1][2]. W 1964 roku wykonywanie jego kompozycji zostało zakazane w ZSRR[1][3]. W 1973 roku emigrował ze Związku Radzieckiego do Szwajcarii[1][2][3]. Od 1981 roku założył w Genewie trio Hoc Opus[1]. Od 1987 roku mieszkał w Aix-en-Provence[1]. Występował jako solista i kameralista grając na klawesynie i fortepianie, dokonał nagrania płytowego Das Wohltemperierte Klavier J.S. Bacha[1][3].

Opublikował pracę Osnowy tiempieracyi (Moskwa 1998)[1].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo tworzył w stylistyce neoklasycznej[1]. W połowie lat 50. zwrócił się ku nowym prądom w muzyce[1]. Należał do pionierów muzyki współczesnej w ZSRR, jego Musica stricta z 1956 roku uważana jest za pierwszy utwór radzieckiego kompozytora napisany w całości z wykorzystaniem techniki serialnej[3]. Przełomowe znaczenie miały także jego występy z zespołem Madrigał, w których po raz pierwszy na gruncie rosyjskim zaprezentowany został autentyzm w wykonawstwie muzyki dawnej[1][3].

Wybrane kompozycje

[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych)[1][2]

Utwory orkiestrowe

  • Koncert (1953)
  • Serenada (1953)
  • Capriccio (1954)
  • Sierienada nasiekomomu na orkiestrę kameralną (1958)
  • Immobile na fortepian i orkiestrę (1978)

Utwory kameralne

  • 2 kwartety smyczkowe (I 1955, II 1958)
  • Trio smyczkowe (1951)
  • Kwintet fortepianowy (1955)
  • Sonata na altówkę i fortepian (1956)
  • Muzyka na 12 instrumentów (1957)
  • Igra wtrojom na flet, skrzypce i klawesyn (1962)
  • Uziełki wriemieni na 3 grupy instrumentalne (1969)
  • Pieriekriostok na syntezator, fortepian, obój, 2 fagoty, 2 rogi, skrzypce i kontrabas (1992)

Utwory fortepianowe

  • Sonata (1949)
  • Musica stricta (1956)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 2 pieśni japońskie na chór dziecięcy i instrumenty elektryczne (1958)
  • Siuita zierkał na sopran i zespół instrumentów (1960)
  • Żałoby Szczazy na sopran, rożek angielski, perkusję, klawesyn, skrzypce i altówkę (1962)
  • Stranstwujuszczij koncert na głos, flet, skrzypce, instrumenty smyczkowe i perkusję (1967)
  • 148. Psalm na 3 głosy lub 3-głosowy chór, organy i kotły (1980)
  • Was noch lebt... na mezzosopran i trio smyczkowe (1985)

Kantaty

Happening

  • Rieplika na głosy i instrumenty (1970)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 12. Część biograficzna w–ż. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2012, s. 254. ISBN 978-83-224-0935-0.
  2. a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3804–3805. ISBN 0-02-865571-0.
  3. a b c d e f g h i j Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Rowman & Littlefield, 2022, s. 413–414. ISBN 978-1-5381-3008-7.