Androstephium

Androstephium
Ilustracja
Androstephium coeruleum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

Androstephium

Nazwa systematyczna
Androstephium Torr.
W.H.Emory, Rep. U.S. Mex. Bound. 2(1): 218 (1858)[3]
Typ nomenklatoryczny

Androstephium violaceum Torr.[4]
≡Androstephium coeruleum (Scheele) Greene[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Androstephium breviflorum

Androstephium Ker Gawl. – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych, obejmujący dwa gatunki, występujące w południowo-środkowych i południowo-zachodnich Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej[3].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów άνδρος (andros – mężczyzna, pręcik) i στέφανος (stephanos – korona) nawiązując do wierzchołkowych przyrostków obecnych u zespolonych pręcików[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne[5].
Pęd
Podziemna bulwa pokryta włóknistą okrywą[5].
Liście
Liście odziomkowe, równowąskie, kanalikowate[5].
Kwiaty
Zebrane w baldachowaty kwiatostan, który wyrasta na cylindrycznym głąbiku. Kwiatostan wsparty jest trzema lancetowatymi podsadkami. Sześć listków okwiatu jest zrośniętych proksymalnie, mniej więcej na połowie swojej długości, w lejkowatą rurkę, powyżej są wolne. Okwiat biały do jasnofioletowego (A. breviflorum) lub błękitny do fioletowopurpurowego (A. coeruleum). Sześć pręcików jest nadległych na listkach okwiatu. Nitki pręcików są wzniesione i rozszerzone na całej długości, zespolone w rurkę z wzniesionymi, dwudzielnymi, wierzchołkowymi przyrostkami tworzącymi koronę pomiędzy ich główkami. Pylniki są przymocowane do nitek u nasady i skierowane do wewnątrz. Zalążnia jest zbudowana z trzech owocolistków, górna, siedząca i trójkomorowa. W każdej komorze znajduje się kilka zalążków. Szyjka słupka jest długa i smukła, zakończona drobnym trójklapowanym znamieniem[5].
Owoce
Trójkanciaste, prawie kuliste, pękające szczelinami torebki, które zawierają czarne, płaskie nasiona, z łupiną ze skorupą[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna
Rodzaj z podrodziny Brodiaeoideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae[6].
Ujęcie historyczne
W Systemie Takhtajana z 1997 r. zaliczany do plemienia Brodieae w podrodzinie czosnkowych w rodzinie czosnkowatych (Alliaceeae)[7]. W systemie Kubitzkiego zaliczony do rodziny Themidaceae[8].
Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. ↑ a b c d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  4. ↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  5. ↑ a b c d e f James L. Reveal, Chris J. Pires: Androstephium in Flora of North America @ efloras.org. www.efloras.org. [dostęp 2021-03-06].
  6. ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-02-23]. (ang.).
  7. ↑ Brands, S.J. (ed.): The Taxonomicon. 1989–. [dostęp 2021-03-06]. (ang.).
  8. ↑ K. Rahn: Themidaceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 436-440. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).