Anna-Teresa Tymieniecka

Anna Teresa Tymieniecka (2005)

Anna Teresa Tymieniecka (ur. 28 lutego 1923 w Marianowie koło Mławy, zm. 7 czerwca 2014[1][2]) – amerykańska filozofka polskiego pochodzenia.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Anna Teresa Tymieniecka urodziła się w polsko-żydowskiej rodzinie. Była córką Władysława Tymienieckiego i Marii Ludwiki z domu Loewenstein[3]. Po II wojnie światowej podjęła studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednocześnie uczęszczając do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[4]. Napisała rozprawę doktorską na temat filozofii Romana Ingardena i Nicolaia Hartmanna, a także obroniła drugi doktorat z literatury francuskiej i filozofii[4]. Promotorem jej pracy doktorskiej filozoficznej z 1952 roku obronionej we Fryburgu był znany logik i filozof dominikanin Józef Bocheński.

Od 1952 do 1953 roku studiowała w Collège d’Europe w Brugii, a od 1955 roku wykładała na Oregon State College[4].

Pierwszym mężem był krakowski artysta-malarz Leszek Dutka. W 1956 roku wyszła za amerykańskiego ekonomistę i biznesmena Hendrika S. Houthakkera[4], pozostali małżeństwem do jego śmierci w 2008 roku. Para doczekała się trojga dzieci[5].

Tymieniecka była założycielką lub współzałożycielką kilku towarzystw naukowych, m.in. Międzynarodowego Towarzystwa Fenomenologii i Nauk Humanistycznych (ang. International Society for Phenomenology and the Human Sciences), Towarzystwa Fenomenologii, Estetyki i Sztuk Pięknych (ang. International Society of Phenomenology, Aesthetics, and Fine Arts) oraz Towarzystwa Badań nad Husserlem i Fenomenologią (ang. International Husserl and Phenomenological Research Society)[4]. Od 1968 roku była redaktorką książkowej serii „Analecta Husserliana”, a od 1976 roku prezesem założonego przez siebie Światowego Instytutu Fenomenologii (ang. The World Phenomenology Institute)[4]. Członek korespondencyjny zamiejscowy Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1970)[6].

W 1973 roku zaprzyjaźniła się z kardynałem Karolem Wojtyłą[2]. Przyjaźń trwała do śmierci Wojtyły w 2005 roku, Tymieniecka odwiedziła go ostatni raz na dzień przed jego śmiercią[5]. W wydanej w 1997 roku biografii Jana Pawła II His Holiness Carl Bernstein i Marco Politi twierdzą, że historia tej przyjaźni jest kluczowa dla zrozumienia postaci polskiego papieża[5]. W 2008 roku Tymieniecka sprzedała polskiej Bibliotece Narodowej kolekcję listów napisanych do niej przez Jana Pawła II[5]. Jej przyjaźń z papieżem stała się kanwą dla filmu dokumentalnego BBC Sekretne listy Jana Pawła II[2]. Listy Jana Pawła II do Anny-Teresy Tymienieckiej znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej. Z powodu powtarzających się plotek Tymieniecka w wywiadzie dla Bernsteina i Politiego zaprzeczyła istnieniu jakiejkolwiek romantycznej relacji między nimi[7].

Zmarła w 2014 roku[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Por. Anna Szymaniak, „Tymieniecka Anna Teresa”, w: Encyklopedia Filozofii Polskiej, t. 2, Lublin 2008, s. 759–761.
  2. ↑ a b c d BBC opowiada o „intensywnej przyjaźni” papieża Jana Pawła II z filozofką. [dostęp 2016-02-15].
  3. ↑ Marek Jerzy Minakowski: Najbliższą przyjaciółką Papieża była potomkini żydowskich bankierów. minakowski.pl, 2017-09-22. [dostęp 2021-06-29]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f Anna Teresa Tymieniecka na XII Dniach Tischnerowskich. [dostęp 2016-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-01)].
  5. ↑ a b c d Ed Stourton, The secret letters of Pope John Paul II – BBC News [online], BBC News, 15 lutego 2016 [dostęp 2016-02-15] (ang.).
  6. ↑ Wybór członków Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskie Towarzystwo Naukowe na Ojczyźnie s. 110. docplayer.pl. [dostęp 2016-10-18].
  7. ↑ Carl Bernstein, Marco Politi, Jego Świątobliwość. Jan Paweł II i nieznana historia naszych czasów, Warszawa 1999, s. 135.