Anodontosaurus
| Anodontosaurus | |||
| Sternberg, 1929 | |||
 Czaszka okazu holotypowego | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Anodontosaurus | ||
| Gatunki | |||
| |||
Anodontosaurus – rodzaj ankylozaura żyjącego w późnej kredzie na terenach dzisiejszej Ameryki Północnej. Gatunkiem typowym jest opisany w 1929 roku przez Charlesa Sternberga A. lambei. Holotypem jest materiał kopalny oznaczony CMN 8530 z zachowaną prawie kompletną, ale ciężko uszkodzoną czaszką, żuchwą, pojedynczym kręgiem ogonowym, kością kulszową, paliczkiem tylnej kończyny, jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark oraz płytami pancerza[1][2][3]. Holotyp A. lambei odkryto w osadach formacji Horseshoe Canyon w kanadyjskiej prowincji Alberta[1][2]; Arbour i Currie (2013) zaliczyli do tego gatunku również kilka innych okazów odkrytych w osadach formacji Horseshoe Canyon, a ponadto także okaz TMP 1997.132.01 (z zachowaną czaszką, trzema kręgami szyjnymi, żebrami, łopatką, lewą kością ramienną, promieniową i łokciową, kością piszczelową i co najmniej jednym z kostnych półpierścieni chroniących kark) odkryty w osadach formacji Dinosaur Park na terenie Alberty[3]. Coombs (1978) uznał Anodontosaurus za młodszy synonim rodzaju Euoplocephalus[4]; za nim także inni autorzy synonimizowali Anodontosaurus z Euoplocephalus[2][5][6]. Arbour (2010) stwierdziła jednak, że skamieniałości ankylozaurów odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon na tyle różnią się od skamieniałości Euoplocephalus, że uzasadnia to wydzielenie ich do odrębnego rodzaju; Anodontosaurus, którego holotyp pochodzi z tej formacji, jest więc ważnym taksonem odrębnym od Euoplocephalus. A. lambei różni się od E. tutus kształtem czaszki i kostnego półpierścienia chroniącego kark. Inne skamieniałości z formacji Horseshoe Canyon dowodzą, że ankylozaury te różniły się też budową maczugi ogonowej; u Anodontosaurus stosunek szerokości do długości maczugi był większy niż u Euoplocephalus. Dodatkowo u A. lambei na maczudze ogonowej występowały spiczaste, trójkątne osteodermy[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Charles M. Sternberg. A toothless armored dinosaur from the Upper Cretaceous of Alberta. „Bulletin of the National Museum of Canada”. 54, s. 28–33, 70–76, 1929. (ang.).
- ↑ a b c Paul Penkalski: Variation in specimens referred to Euoplocephalus tutus. W: Kenneth Carpenter (red.): The Armored Dinosaurs. Bloomington: Indiana University Press, 2001, s. 261–298. ISBN 0-253-33964-2.
- ↑ a b Victoria M. Arbour i Philip J. Currie. Euoplocephalus tutus and the diversity of ankylosaurid dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. „PLoS ONE”. 8 (5), s. e62421, 2013. DOI: 10.1371/journal.pone.0062421. (ang.).
- ↑ Walter P. Coombs, Jr.. The families of the ornithischian dinosaur order Ankylosauria. „Palaeontology”. 21, s. 143–170, 1978. (ang.).
- ↑ Matthew K. Vickaryous, Anthony P. Russell. A redescription of the skull of Euoplocephalus tutus (Archosauria: Ornithischia): a foundation for comparative and systematic studies of ankylosaurian dinosaurs. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 137 (1), s. 157–186, 2003. DOI: 10.1046/j.1096-3642.2003.00045.x. (ang.).
- ↑ Matthew K. Vickaryous, Teresa Maryańska, David B. Weishampel: Ankylosauria. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 363–392. ISBN 0-520-24209-2.
- ↑ Victoria Arbour. A Cretaceous armoury: Multiple ankylosaurid taxa in the Late Cretaceous of Alberta, Canada and Montana, USA. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 30 (Supl.), s. 55A, 2010. (ang.).
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
