Antoni Wit

Antoni Wit
Data i miejsce urodzenia	7 lutego 1944 ; Kraków
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	dyrygent, profesor zwyczajny UMFC
Aktywność	od 1971
Wydawnictwo	EMI, Decca Records, CBS, NAXOS, Camerata Tokyo, EBS Recordings, Polskie Nagrania
Powiązania	Filharmonia Narodowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Antoni Piotr Wit (ur. 7 lutego 1944 w Krakowie) – polski dyrygent, kompozytor, prawnik, profesor dyrygentury Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. W latach 1983–2000 dyrektor naczelny i artystyczny Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, 2002–2013 dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Wykształcenie

W Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (obecnej Akademii Muzycznej) studiował dyrygenturę u Henryka Czyża (dyplom z odznaczeniem w 1967), kompozycję u Krzysztofa Pendereckiego. Studia kompozytorskie kontynuował pod kierunkiem Nadii Boulanger w Paryżu (1967–1968). Ponadto w 1969 ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

II miejsce w Międzynarodowym Konkursie Dyrygenckim Herberta von Karajana w Berlinie w 1971 zapoczątkowało jego karierę. W 1973 doskonalił swoje umiejętności pod kierunkiem Stanisława Skrowaczewskiego i Seiji Ozawy w Tanglewood. Współpracował z Teatrem Wielkim w Warszawie i Malmö Stadsteater oraz dyrygował orkiestrami zagranicznymi – symfonicznymi, radiowymi i telewizyjnymi w Berlinie, Mediolanie, Turynie, Lipsku, Salzburgu.

Kariera dyrygencka

Antoni Wit w latach 1974–1977 był zastępcą dyrektora do spraw artystycznych Filharmonii Pomorskiej i pierwszym dyrygentem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Pomorskiej. W Bydgoszczy uzyskał samodzielność repertuarową i możliwość realizowania tych dzieł, które najbardziej sobie cenił. Zapraszał dyrygentów ze świata (Kazuhiro Koizumi, Enrico De Mori) i polską czołówkę z Bohdanem Wodiczką, Andrzejem Straszyńskim, Henrykiem Debichem, Jerzym Maksymiukiem. Sprowadzał również solistów, m.in.: Witolda Małcużyńskiego, Edwarda Auera, Wandę Wiłkomirską, Krystiana Zimermanna, Konstantego Kulkę. W 1976 orkiestra symfoniczna FP pod jego batutą wystąpiła na prestiżowym festiwalu „Berlinner Festwochen”. Nie zaniedbywał też swojej indywidualnej kariery dyrygenckiej. W Japonii przygotował pierwsze w tym kraju wystawienie „Halki” S. Moniuszki (Tokio,1975), dyrygował symfonicznymi koncertami m.in. w Hiszpanii, USA, na Kubie.

W 1977 wrócił do rodzinnego Krakowa, gdzie objął kierownictwo Orkiestry i Chóru Polskiego Radia i Telewizji. Przez siedemnaście lat (1983–2000) kierował Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach (dawniej Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia). W latach 1987–1992 był dyrygentem Orquesta Filarmónica de Gran Canaria.

Od 1998 jest profesorem dyrygentury Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Od 2002 do 2013 był dyrektorem naczelnym i artystycznym Filharmonii Narodowej w Warszawie.

W latach 2005 i 2010 dyrygował Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej podczas przesłuchań finałowych na Międzynarodowych Konkursach im. Fryderyka Chopina.

Dyrygował niemal we wszystkich ośrodkach muzycznych Europy oraz w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Meksyku, Izraelu, Brazylii, Argentynie, Japonii, Hongkongu, Korei Południowej, Australii, Nowej Zelandii, Chinach i na Tajwanie. Oprócz licznych polskich orkiestr symfonicznych, występował m.in. z:

Berliner Philharmoniker
Staatskapelle Dresden
Tonhalle-Orchester Zürich
Royal Philharmonic Orchestra
BBC Symphony Orchestra
Orchestre Symphonique de Montréal
Orchestra dell’Accademia di Santa Cecilia
Orchestre de la Suisse Romande
Philharmonia St. Petersburg
NHK Symphony Orchestra / Tokyo
New Zealand Symphony Orchestra
Orquestra Sinfônica do Estado de São Paulo
Orquesta Sinfónica de El Salvador
Filarmonica della Scala

Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015^[1].

Nagrania

Antoni Wit należy do nielicznego grona artystów na świecie, których płyty sprzedano w łącznym nakładzie ponad 5 milionów egzemplarzy. Nagrał ponad 200 płyt dla wytwórni takich jak: EMI, Decca Records, CBS, NVC Arts, Pony Canyon, Camerata Tokyo, Polskie Nagrania, DUX, CD Accord, NAXOS. Nagrań tych dokonywał głównie z udziałem zespołów Filharmonii Narodowej i NOSPR.

Z Orkiestrą Symfoniczną i Chórem Filharmonii Narodowej zarejestrował dla NAXOS serię 5 płyt z kompletem dzieł Karola Szymanowskiego. Dokonał także nagrania wszystkich utworów orkiestrowych Witolda Lutosławskiego (10 płyt), a także muzyki Krzysztofa Pendereckiego (dotychczas 13 płyt). Wielokrotnie dyrygował i nagrywał utwory innych kompozytorów polskich, m.in. Wojciecha Kilara, Krzysztofa Meyera i Henryka Mikołaja Góreckiego.

Nagrania obejmują także utwory światowej literatury, m.in. przyjęte z wielkim uznaniem krytyków interpretacje dzieł Gustava Mahlera, Richarda Straussa i Oliviera Messiaena.

Nagrody

Nominacje do nagrody Grammy Award

2004 – I nominacja (za Pasję wg św. Łukasza Pendereckiego)
2005 – II nominacja (za Polskie Requiem Pendereckiego)
2007 – III nominacja (za Siedem bram Jerozolimy Pendereckiego)
2008 – IV nominacja (za Stabat Mater Szymanowskiego)
2009 – V nominacja (za I i IV Symfonię Szymanowskiego)
2009 – VI nominacja (za Jutrznię Pendereckiego)
2012 – VII nominacja (za nagrania zestawu dzieł Pendereckiego) – zakończona przyznaniem nagrody (patrz niżej)

Nagrodzone nagrania

1983 – Diapason d’Or i Grand Prix du Disque de la Nouvelle Académie (za nagranie kompletu koncertów fortepianowych Prokofjewa, solista: Kun Woo Paik)
2002 – Cannes Classical Award – Midem Classique 2002 (za Symfonię Turangalîla Messiaena)
2002 – Fryderyk w kategorii album roku – muzyka symfoniczna (za Mi-parti Lutosławskiego, Mszę Meyera, Concerto grosso na trzy wiolonczele i orkiestrę Pendereckiego)
2004 – Classical Internet Award (za Pasję wg św. Łukasza Pendereckiego)
2005 – Records Academy Award (za Polskie Requiem Pendereckiego)
2005 – Fryderyk w kategorii album roku – muzyka symfoniczna (za płytę Kronika Konkursu Chopinowskiego 2005 vol. 13, solista: Rafał Blechacz)
2005 – Fryderyki w kategoriach album roku – muzyka współczesna i najwybitniejsze nagranie muzyki polskiej (za Koncert na orkiestrę oraz Koncert na wiolonczelę i orkiestrę Lutosławskiego)
2007 – Gramophone Editor’s Choice (za koncerty skrzypcowe i Nokturn i Tarantelę Szymanowskiego)
2008 – Gramophone Editor’s Choice (za II i III Symfonię Szymanowskiego)
2008 – BBC Music Magazine Editor’s Choice (za Stabat Mater, Veni Creator, Litania do Maryi Panny, Demeter i Penhesilea Szymanowskiego)
2009 – BBC Music Magazine Editor’s Choice (za Harnasie, Mandragora i Kniaź Patiomkin Szymanowskiego)
2012 – Nagroda Grammy (za nagranie z udziałem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej zestawu dzieł Krzysztofa Pendereckiego: Fonogrammi, Koncert na róg, Partita, Przebudzenie Jakuba, Anaklasis, De natura sonoris; solistami nagrania byli: Urszula Janik – flet, Jennifer Montone – róg i Elżbieta Stefańska – klawesyn; płyta wydana przez firmę NAXOS)^[2]

Pozostałe nagrody i odznaczenia

1984, 1996 – Nagrody krytyków Orfeusz na Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień
1985 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
1998 – Diamentowa Batuta, nagroda Polskiego Radia
2000 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski^[3]
2002 – Krzyż Oficerski Orderu Krzyża Południa, odznaczenie nadane przez prezydenta Brazylii^[4]
2002 – Złoty Medal Fundacji Artura Rubinsteina
2006 – Krzyż Oficerski Orderu Zasługi dla Republiki Włoskiej, odznaczenie nadane przez prezydenta Włoch
2010 – Nagroda Fundacji im. Karola Szymanowskiego
2011 – Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski^[5]^[6]
2015 – Kawaler Orderu Legii Honorowej^[7]
Odznaka Honorowa „Zasłużony dla Mazowsza”^[8]

Przypisy

↑ Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
↑ Informacja na stronie Filharmonii Narodowej. filharmonia.pl, 2013-02-13. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)].
↑ M.P. z 2001 r. nr 4, poz. 78
↑ Diário Oficial da União (DOU). 2002-04-18. [dostęp 2014-06-22]. (port.).
↑ Prezydent odznaczył dyrektora Filharmonii Narodowej. prezydent.pl, 2011-11-05. [dostęp 2013-02-14].
↑ M.P. z 2012 r. poz. 282
↑ Dyrygent Antoni Wit odznaczony francuską Legią Honorową [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2017-11-21] .
↑ Osoby i podmioty odznaczone Odznaką Honorową "Zasłużony dla Mazowsza" – lista. mazovia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].. mazovia.pl

Bibliografia

Pruss Zdzisław, Weber Alicja, Kuczma Rajmund: Bydgoski leksykon muzyczny. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2004, s. 639-640

Linki zewnętrzne

Antoni Wit, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .
Prof. Antoni Wit, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-03-15] .
Antoni Wit. filharmonia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-25)]. na stronie Filharmonii Narodowej filharmonia.pl

[1] Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].

[2] Informacja na stronie Filharmonii Narodowej. filharmonia.pl, 2013-02-13. [dostęp 2013-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-18)].

[3] M.P. z 2001 r. nr 4, poz. 78

[4] Diário Oficial da União (DOU). 2002-04-18. [dostęp 2014-06-22]. (port.).

[5] Prezydent odznaczył dyrektora Filharmonii Narodowej. prezydent.pl, 2011-11-05. [dostęp 2013-02-14].

[6] M.P. z 2012 r. poz. 282

[7] Dyrygent Antoni Wit odznaczony francuską Legią Honorową [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2017-11-21] .

[8] Osoby i podmioty odznaczone Odznaką Honorową "Zasłużony dla Mazowsza" – lista. mazovia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].. mazovia.pl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]