Aralia chińska

Aralia chińska
Ilustracja
Aralia chińska w Arboretum w Rogowie
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

araliowate

Rodzaj

aralia

Gatunek

aralia chińska

Nazwa systematyczna
Aralia chinensis L.
Sp. Pl. 1: 273 (1753)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Aralia chińska (Aralia chinensis L.) – gatunek należący do rodziny araliowatych. Występuje w Chinach (w prowincjach Fujian, Guangdong, Guangxi, Guizhou, Hajnan i Jiangxi) oraz w Wietnamie i Malezji[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Krzew (1,5)2–5 m wysoki, rzadziej małe drzewo do 7(8) m wysokości. Pędy o korze jasnobeżowej, grubej opatrzone kolcami.
Liście
Dwukrotnie pierzaste, skrętoległe; na rozgałęzianiach osi liścia para dodatkowych listków. Ogonki liściowe 25–40 cm długie, owłosione lub kolczaste. Ogonki listków (1)3–7(12) mm długie. Listków po 5–13 w segmencie, sztywnych, stosunkowo grubych, owalnych do szeroko-owalnych, o wymiarach 7–16,5 x 5–11,5 cm. Górna powierzchnia blaszki liściowej blado szaro-zielona, pokryta wełnistymi włoskami; dolna powierzchnia blaszki jasnawo-zielona, gęsto owłosiona; żyłki liściowe w 9–11 parach. Nasady listków nieco sercowate do zaokrąglonych; krawędzie listków nierówno piłkowane, szczyt ostro zakończony, czasem silnie wyciągnięty i skrzywiony w bok.
Kwiatostany
Wydłużone wiechy baldachów; szypuła wiechy długa na 20 cm, szypuły baldachów – na 35–80 cm; wiecha zakończona baldachem o specyficznej budowie:centralny baldaszek składa się z kwiatów obupłciowych, boczne – z męskich. Podsadki nie odpadające, lancetowate, wąsko trójkątne albo podługowate, czasem podobne do liści, długie na 2,5 cm. Baldaszki 20–50-kwiatowe.
Kwiaty
Obupłciowe lub jednopłciowe (męskie), drobne, 5-krotne, zwykle białe. Szypułki kwiatowe dług. 8–21 mm, gęsto owłosione. Krawędź kielicha z 5 ząbkami. Płatków korony 5, w pączku zachodzących na siebie. Pręcików 5, W zalążni 5 owocolistków. Szyjek słupka 5 zrośniętych u podstawy.
Owoce
Jagody, okrągłe, do okrągło-owalnych, średnicy 3–4,5 mm; szyjki słupka nie odpadające, zagięte do tyłu.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Nanofanerofit. Występuje na brzegach potoków w lasach, w zaroślach na stokach. Kwitnie w październiku-grudniu, owocuje w listopadzie-styczniu. Roślina trująca

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Roślina ozdobna: Do Europy (Francja) introdukowana w 1838. Może być uprawiana w strefach mrozoodporności 7-10[5]. Wymaga gleby stale wilgotnej, nieco kwaśnej. Dobrze rośnie w półcieniu. Rozmnaża się z nasion wysiewanych jesienią, lub wiosną z odrostów[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
  3. ↑ Aralia chinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
  5. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.